در مورد برگزاری یا عدم برگزاری ژنو 2 حرف و حدیثهای فراوانی از چند ماه گذشته تا به حال نقل شده است. ماجرا از آنجا بود که تروریستهای سوری و جبههی منطقهای و فرامنطقهای آنها از 3 سال پیش، سرمایهگذاری فراوانی برای ساقط کردن نظام سوریه انجام دادهاند.
آنها حتی برای ساقط کردن نظام مردمی سوریه زمان میدادند، از 2 هفته تا چند ماه. وقتی آرزوهای خود را بر باد رفته دیدند و ارتش سوریه کمکم به اوضاع مسلط شد، چارهای جز عقبنشینی تاکتیکی نداشتند. این عقبنشینی تاکتیکی صورتی داشت به نام ژنو 2.
البته جبههی عربی- غربی- عبری در همین عقبنشینی تاکتیکی هم راهبردی برای خود داشت. این راهبرد عبارت بود از گذاشتن یک پیششرط برای شرکت در ژنو 2. این پیششرط بیشتر به تقلب در نتیجهی انتخابات 2014 میماند تا پیششرط. برای توضیح بیشتر به ذکر چند نکته اکتفاء میکنیم:
1- جبههی عربی- غربی- عبری چه در تروریستهای داخلی و چه در منطقهای و چه در سطح فرامنطقهای دچار تشتت آراء و عقاید است و هرکدام اصطلاحاً برای خود، سازی را کوک کردهاند.
2- در سطح داخلی نظام بین المللی هیچگاه القاعده و جبهه النصره و داعش و نظایر آن را به رسمیت نمیشناسد و از سوی دیگر گروههای تکفیری و وهابی که عمدتاً از سوی حاکمان کشورهای حوزهی خلیج فارس تغذیه میشوند، هیچ اعتقادی به گفتگو نداشتند و تنها راه حل مسئلهی سوریه را کشتن و سربریدن و تجاوز به مردم سوریه میدانند. ضمن اینکه عدم مقبولیت این گروهها از سوی مردم سوریه، مسئلهی دیگری است که عمدتاً، دلایلی چون جنایات آنها در 30 ماه گذشته و همچنین خارجی بودن اکثریت این گروهها دارد. از سوی دیگر ارتش آزاد وجود دارد که شامل طیفهای فکری متعددی است، از سکولار گرفته تا تفکرات تکفیری و… که ارتش آزاد هم موضع مشخص دربارهی شرکت یا عدم شرکت در ژنو 2 ندارد. ائتلاف مخالفان هم که در برگیرندهی همهی اینهاست، دارای نظرات گوناگون و بعضاً متناقص است.
3- امّا در سطح منطقهای با توجه به تحولات قطر و ترکیه و حذف گرایش اخوانی، به نظر میرسد عربستان تنها ضلع مثلث حمایت از تروریستها باشد. ضلعی که برای انتقال بحران داخلی خود به خارج، در سطح منطقهای ناآرامی ایجاد میکند. ناآرامی و جنگهای قبیلهای و مذهبی در پاکستان، افغانستان، عراق، سوریه، لبنان، بحرین، مصر، لیبی و تونس که به طرق مختلف ایجاد شده، محور این کشتارهای منطقهای و آتشافروزی بین المللی، جنگهای مذهبی شیعه و سنی است. نگاهی به اخبار شبکهی العربیه دربارهی کشورهای مذکور، خود شاهدی بر این مدعاست. به نظر میرسد سناریوی انصراف از عضویت غیر دائم شورای امنیت بیارتباط با این موضوع و قضایا نیست.
4- اما در سطح بین الملل، اتحادیهی اروپا و اعضای آن مثل انگلستان، فرانسه و آلمان و البته به همراه ایالات متحده که با کلیت مشخص، دارای نظرات گوناگون میباشند، از حمایت از اقدام نظامی فرانسه گرفته تا پیشنهاد برگزاری ژنو 2 با همهی اعضاء و انتخابات 2014 از سوی آلمان، بر سر این طیف است.
از سویی موضوع یکسان نظام سوریه و حضور همپیمانان قدرتمند منطقهای سوریه مثل حزبالله و ایران و فرامنطقهای مثل چین و روسیه، دلالت بر قدرتمندی این جبهه دارد. قدرتی که مبتنی بر برگزاری بدون پیششرط ژنو 2 و برگزاری آزاد انتخابات 2014 سوریه با حضور همهی طیفهای سیاسی داخلی سوریه است.
به نظر میرسد گذاشتن پیششرط در فرار رو به جلویی برای انعکاس نیافتن این اختلافات از جانب محور عربی- غربی- عبری باشد تا عدم شرکت در ژنو 2 اینگونه توجیه شود. چرا که به گفتهی یکی از دیپلماتهای با سابقهی غربی، در صورت برگزاری ژنو 2 و برگزاری انتخابات 2014، قطعاً بشار اسد برندهی انتخابات است؛ برندهای که هم در داخل نقش ناجی سوریه را بازی کرده و هم در خارج مشتی محکم بر پیکر گسستهی مخالفان خود زده است. عدم شرکت تروریستها در ژنو 2، میتواند برای آنها گران تمام شود و ماهیت خود را بیش از پیش برای جامعهی بین الملل هویدا سازند؛ مسئلهای که باید دید برای حل آن چه نسخهای از سوی ریاض و پاریس پیچیده میشود.
