ساعات پایانی روز 23 خرداد، آمریکا شاهد بزرگ‌ترین حمله مسلحانه در طول تاریخ خود بود. اتفاقی که باعث کشته شدن 50 نفر و زخمی شدن 53 تن دیگر شد. حجم بالای تلفات این کشتار موجب شد این اتفاق مورد توجه رسانه‌های جهان و آمریکا قرار بگیرد.

ساعتی بعد، عامل این حمله مسلحانه به کمپ شبانه همجنس‌گرایان در اورلاندو در ایالت فلوریدا، عمر متین یک جوان مسلمان تبار متولد آمریکا معرفی شد. عمر میتن فرزند خانواده افغانی مهاجر است که این موضوع باعث شد سه مولفه ترور، مهاجرین و اسلام با یکدیگر در عمر متین پیوند یابد. پس از حادثه پلیس آمریکا اعلام نمود هیچ ارتباط مستقیمی میان عمر میتن و داعش نیافته و تنها چند سال پیش او با یکی از اعضای جبهه النصره ارتباط داشته و به همین دلیل مورد بازجویی FBI هم قرارگرفته است. اما داعش در اقدامی معمول پس از هر اتفاق در اروپا و آمریکا مسئولیت این اقدام را بر عهده گرفت. ایالت فلوریدا در سال جاری میلادی با رخ دادن 15 تیراندازی جمعی، در صدر فهرست ایالت‌های آمریکا در این موضوع قرار دارد.[1]

پیرامون پیامدها و تاثیرات این اتفاق بر مبارزات انتخاباتی کلینتون و ترامپ و پیامدهای منطقه‌ای آن روایت‌های مختلفی مطرح شده است. در این نوشتار ما به دنبال بررسی پیامدهای این کشتار بر انتخابات آمریکا، منطقه‌، نظام بین‌الملل و در نهایت ایران هستیم. ذکر این نکته ضروری است که ما به بررسی پیامدهای این اتفاق خواهیم پرداخت و از بررسی ماهیت این اقدام و اینکه آیا این فاجعه برنامه ریزی شده از سوی مراکز امنیتی غرب یا داعش است یا خیر، عبور خواهیم نمود.

1- صحنه داخلی آمریکا

1-1- ترامپ، برنده ترور و وحشت

ترامپ در واکنش‌هایی انتخاباتی به کشتار اورلاندو سخنان و پیام‌های زیادی را مطرح نمود تا بتواند با موج‌سواری جایگاه خود را افزایش دهد:

«به علت اینکه رهبران ما ضعیف هستند من پیش‌بینی کرده بودم که این اتفاق خواهد افتاد و این مسئله اوضاع را بدتر خواهد کرد. من تلاش می‌کنم جان مردم را نجات دهم و از وقوع حملات تروریستی در آینده جلوگیری کنم. ما از نظر سیاسی نتوانسته‌ایم موضع درستی اتخاذ کنیم. حمله به کلوپ «پالس» در اورلاندو، فلوریدا بدترین حمله در خاک امریکا بعد از ۱۱سپتامبر است. یک تروریست اسلام‌گرای افراطی به این کلوپ حمله کرد نه فقط برای اینکه آمریکایی‌ها رو بکشد، بلکه هدف او اعدام کردن شهروندان همجنس‌گرا بود. این فرد قاتل که اسمش رو بکار نمی‌برم و هیچ‌وقت هم‌اسمش رو نخواهم گفت «افغان» به دنیا اومده از والدینی افغانی که به امریکا مهاجرت کردند. تنها دلیلی که این قاتل تو امریکا بوده در وهله اول این است که ما به خانواده‌اش اجازه دادیم وارد امریکا شوند. راجع به این واقعیت باید بحث کنیم. اگر رییس‌جمهور شوم، مهاجرت به امریکا را از مناطقی که سابقه مشخص و شناخته شده در تروریسم علیه امریکا و اروپا دارند به حالت تعلیق درخواهم آورد تا زمانی که بفهمیم چطور باید این تهدیدات را رفع کنیم. فراموش نکنیم اسلام رادیکال ضد زن، ضد همجنس‌گرا و ضد امریکاست.»[2]

تأکید ترامپ بر ضعف رهبری کنونی آمریکا، اسلام‌گرایی افراطی، دفاع از همجنس‌گرایی، تعلیق ورود مسلمانان به آمریکا و مقایسه با 11 سپتامبر، نشان دهنده موج‌سواری هوشمندانه او بر این اتفاق است. بسیاری تحلیل گران برنده اصلی این اتفاق را ترامپ می‌دانند. تشدید شعارهای نژادپرستی بالاخص علیه اسلام‌گرایی و مهاجرین از دیگر نتایج این کشتار است.

نظرسنجی انجام گرفته از سوی خبرگزاری «رویترز» و موسسه «ایپسوس» برنده واقعی بودن ترامپ را در این ماجرا تایید می‌کند. طبق نتایج نظرسنجی، ترامپ 2.4 درصد از فاصله خود با کلینتون طی تنها چهار روز پس از فاجعه فلوریدا کاسته است.[3] از آنجا که 90 درصد قربانیان حادثه فلوریدا لاتینی تبار بودند و فلوریدا سومین محل سکونت لاتینی تباران آمریکاست، نزدیکی لاتینی تبارها هم می‌تواند عامل تغییر وضعیت آرا ترامپ باشد.[4]

اما آنچه کمی قابل تامل است، حمایت ترامپ از همجنس‌گرایان برای نخستین بار است. جمهوری خواهان معمولا در مورد مسائلLGBT حمایت کمتری نسبت به دموکرات‌ها از خود نشان داده‌اند. LGBT مخفف چهار کلمه Lesbian، Gay،Bisexual،Transgender به معنی همجنس‌گرایی مردانه، همجنس‌گرایی زنانه، دوجنسیتی و تراجنسیتی است. ترامپ در سخنرانی‌های انتخاباتی خود پیش از این اتفاق با قائل شدن حقوق برای ازدواج همجنس‌گرایان مخالفت کرده بود. پس از این اتفاق می‌توان تغییر موضع ترامپ را دید. ترامپ در اظهارنظری کاملا هدفمند گفت: «فراموش نکنیم اسلام رادیکال ضد زن، ضد همجنس‌گرا و ضد امریکاست». این سخنان ترامپ موجب واکنش واشنگتن‌پست هم شد و این سخنان را نشانه نزدیکی تدریجی ترامپ به (LGBT) و تلاش برای کسب حمایت آنان برخلاف روند همیشگی جمهوری خواهان دانست.[5]

2-1- واکنش انفعالی دموکرات‌ها

پس از این اتفاق برخلاف آنچه به نظر می‌رسید، اوباما و کلینتون بسیار منفعلانه به کشتار 50 شهروند آمریکایی واکنش نشان دادند. یکی از نکات حائز اهمیت، تناقض سخنان اوباما با مواضع دیگر مسئولین امنیتی و اف بی آی آمریکا در منتسب نمودن عمر متین به داعش و جبهه النصره است. اوباما با اینکه داعش این مسئولیت را بر عهده گرفت در سخنانی این حادثه را از داعش مبرا نمود:

«فرد مهاجم به‌صورت قانونی تسلیحات را خریداری کرده زیرا هیچ سوءسابقه‌ای نداشت. به نظر می‌رسد این تیراندازی نمونه‌ای از تروریسم داخلی باشد. بر اساس تحقیقات اولیه هیچ مدرکی وجود ندارد که فرد مهاجم بخشی از یک توطئه بزرگ‌تر باشد.[6]»

کلینتون رقیب پیشتاز انتخاباتی آمریکا، برخلاف اوباما این اتفاق را به داعش منتسب نمود و عمر میتن را نتیجه بخشی از استراتژی داعش در رادیکالیزه کردن غیرمستقیم افراد و تحریک آن‌ها به اقدامات تروریستی علیه امریکاست دانست، هر چند که آن افراد به‌طور هماهنگ و سازمان‌دهی شده با رهبران داعش در ارتباط نباشند. کلینتون راه‌حل رهایی از این اتفاق را برخلاف ترامپ در انتخابات آمریکا جستجو می‌کند و در سخنان خود گفت:

«ما به انتخاباتی نزدیک می‌شویم که می‌تواند سرنوشت سازترین انتخابات زندگی‌مان باشد، اما امروز برای سیاسی‌کاری روز مناسبی نیست. مردم امریکا روز یکشنبه با یک کابوس از خواب بیدار شدند، البته یک کابوس آشنا. در روزهای آتی از قاتل اطلاعات بیشتری به دست خواهیم آورد. در حال حاضر می‌دانیم که به داعش اعلام وفاداری کرده و این گروه مسئولیت این عملیات را بر عهده گرفته است. باید جریان عزیمت جهادگرایان از اروپا و امریکا به آن منطقه و بالعکس را قطع کنیم. باید تدابیر دفاعی خودمان را تقویت کنیم. ما می‌دانیم که برای نبرد با تروریسم به منابع خیلی بیشتری نیاز داریم، کارشناسان امر می‌گویند برای کشف و خنثی‌سازی عملیات تروریستی منابع اطلاعاتی بیشتری لازم است. لذا من طرحی برای توسعه وسیع ظرفیت‌های اطلاعاتی و تدابیر حفاظتی مناسب در داخل کشور ارائه دادم.»

کلینتون بدون اسم آوردن از اسلام یا اسلام افراطی، همانند ترامپ از خطری بزرگ پیش روی آمریکایی‌ها خبر می‌دهد که ارزش‌های آمریکا را مورد هدف قرار می‌دهد. کلینتون سعی می‌کند در سخنان خود این کابوس را به انتخابات پیش رو پیوند بزند و ادعا کند طرحی در حوزه امنیتی و حافظتی آماده ارائه دارد.

3-1- گرگ تنها «lone-wolf attack»

سخنگوی کاخ سفید نیز همانند اوباما در پاسخ به سوال خبرنگاران، اقدام رخ داده را از اسلام مبرا کرد و توجه رسانه‌ها را از اسلام افراطی به نظریه‌ای جدید به نام «گرگ‌ تنها» جلب نمود و آن را بزرگ‌ترین چالش پیش روی امنیت ملی آمریکا نام برد. ارنست همچنین جمهوری‌خواهان کنگره را متهم کرد که با اختصاص ندادن بودجه کافی به فرآیندهای امنیتی در این مسیر ایجاد مانع کرده‌اند.

«این تنها داعش نیست که تبلیغات افراط‌گرایانه ارائه می‌کند و بسیارند سازمان‌هایی که از نام اسلام برای توجیه اعمال خود استفاده می‌کنند. آن‌ها از نام اسلام استفاده می‌کنند تا خود را مجاهدینی مقدس جلوه دهند که خود را با آمریکا در نبرد می‌دانند. این صحیح نیست. بسیاری از قربانیان این سازمان‌ها مسلمانان آمریکایی بی‌گناه هستند. «گرگ‌های تنها» بزرگ‌ترین چالش در برابر امنیت آمریکا است و اف‌بی‌آی تلاش زیادی در این مسیر کرده است»

گرگ تنها، به طرفداران و حامیان فکری گروه‌های تروریستی مانند داعش گفته می‌شود که در مناطق مختلف بدون برقرار کردن روابط تشکیلاتی و حمایت ساختاری از گروه مرکز، دست به اقدامات تروریستی می‌زنند. با آنکه این اصطلاح از سوی کلینتون، سخنگوی کاخ سفید و نشریه وال‌استریت ژورنال بعد از این حادثه استفاده شد اما به نظر می‌رسد باب‌شدن این اصطلاح و نظریه، تکمیل‌کننده افزایش سخت‌گیری بر مسلمانان در سرزمین‌های اروپایی و آمریکاست؛ زیرا طبق این نظریه یک فرد مسلمان بدون تماس ارتباطی با گروه اصلی تروریستی، یک تهدید بالقوه است لذا هر مهاجر و پناهنده به آمریکا از کشورهای اسلامی، با آنکه ارتباط او با گروه‌های تروریستی محرز نشده است اما یک گرگ تنها و چالش امنیتی برای اروپا و آمریکا است. کلیدواژه «گرگ تنها» هرچند از سوی دموکرات‌ها مطرح شده است، اما در حقیقت تکمیل‌کننده گفتمان ترامپ است.

4-1- موضوع قدیمی «قانون آزادی حمل سلاح»

یکی دیگر از پیامدهای اتفاق فلوریدا، مطرح شدن دوباره قانون آزادی حمل سلاح در آمریکا است. اوباما در سخنان خود ضمن تاکید چندباره بر عدم کشف ارتباط میان مجری عملیات فلوریدا و گروه‌های تروریستی اسلامی، این اتفاق را نتیجه قانون آزادی حمل سلاح دانست و از ترامپ به دلیل انتساب این حادثه به مسلمانان انتقاد نمود.

این موضوع در حالی اهمیت بیشتری می‌یابد که یکی اصلی‌ترین لابی‌های اسلحه در امریکا شرکت NRA[7]، از حامیان اصلی ترامپ در رقابت‌های انتخاباتی است. پس از واقعه تیراندازی بار دیگر توجه‌ها و انتقادها به این شرکت جلب شد. نشریه نیویورک دیلی نیوز با تیتر جنجالی( THANKS, NRA) مقصر اصلی حادثه فلوریدا را شرکت فروش اسلحه که حامی ترامپ است، معرفی نمود. کلینتون هم در سخنان خود به این لابی اشاره نمود و در این فاجعه آن را مقصر دانست. پیش از این اتفاق ترامپ و کلینتون بارها حول شرکت NRA علیه یکدیگر سخنرانی نموده بودند. هر دو طیف موافقین و مخالفان آزادی حمل سلاح به نفع ایده خود از این کشتار می‌توانند بهره‌برداری کنند. در حالی که مخالفان آزادی حمل سلاح کشتارهای روزانه و فاجعه فلوریدا را ناشی از این قانون می‌دانند، موافقان حمل سلاح معتقدند لغو این قانون ما را در قبال تروریست و گرگ‌های تنها، آسیب‌پذیرتر می‌نماید.

[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr2', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr2", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]

2- پیامدهای منطقه‌ای و بین‌المللی

1-2- داعش، تروریسم بین‌المللی

یکی از موضوعاتی که اخیرا بسیار مطرح می‌شود، فرارسیدن زمان تشکیل نظم جدید در منطقه و بالاخص سوریه است و به نظر می‌رسد بازیگران مختلف حاضر در سوریه به دنبال پایان این بحران و به دست آوردن منافع و خواسته‌های خویش هستند.

داعش اکنون پس از شکست‌های متوالی در عراق و سوریه در حال تبدیل شدن به یک گروه تروریستی بدون قلمرو مانند القاعده است. داعش و حامیان آن برای زنده ماندن نیاز به تبدیل کردن این گروه تروریستی به یک تروریسم بین‌المللی است. بین‌المللی نمودن یک گروه تروریستی به این معنی است که رابطه تشکیلاتی این گروه خارج از قلمرو و حاکمیت باشد. به باور برخی تحلیل گران اقداماتی همانند کشتار فلوریدا، فرآیند بین‌المللی نمودن این گروه تروریستی و حفظ ظرفیت داعش برای اهداف آینده خویش است. این اتفاق  ضمن جلب توجه بسیاری از هم‌پیمانان داعش به این مدل، دایره اقدامات داعش را بین‌المللی می‌نماید. همان‌گونه که بسیاری از بازیگران نظام بین‌الملل پس از ایجاد القاعده با بین‌المللی نمودن آنان در دورانی که آنان  قلمرویی تحت خود ندارند، در راستای منافع خود  از آنان بهره‌برداری نمودند.

همچنین به باور برخی تحلیل گران، این اقدامات تنها تلاشی از سوی داعش برای قدرت‌نمایی در وضعیت ضعف و انزوا است و این قدرت‌نمایی از سوی داعش سیکل نابودی خود را ایجاد می‌نماید به‌گونه‌ای که این عملیات بین‌المللی تنها حساسیت نسبت به خود و فرصت تهاجم شدیدتر به این گروه را در وضعیتی که دچار ضعف است  رقم خواهد زد.

2-2- سناریوی افزایش حضور نظامی در سوریه

یکی از پیامدهای این اتفاق می‌تواند فرصت افزایش حضور نظامی در سوریه از سوی کشورهای غربی به بهانه جنگ با داعش باشد. طی هفته گذشته حضور نیروهای نظامی انگلیسی و فرانسه در کنار نیروهای دموکراتیک سوریه تحت حمایت آمریکا به‌منظور انجام عملیات در منطقه منهج و مبارزه با داعش رسانه‌ای شد. این دخالت نظامی با واکنش رسمی وزارت خارجه سوریه هم همراه شد[8] تا نشان دهد حضور نظامیان غربی فراتر از جوسازی رسانه‌هاست. سناریو تجزیه سوریه و تشکیل دولت‌ با فدرال‌های مختلف نیاز به یک اقدام رسانه‌ای به‌منظور توجیه افکار عمومی و توجیه آغاز عملیاتی جدید در سوریه دارد. اتفاق فلوریدا به دلیل توجه افکار عمومی به آن در کنار  انتخاب سوژه خاص آن (همجنس‌گرایی و اسلام افراطی) می‌تواند فرصتی برای آغاز یک جنگ رسانه‌ای جدید و القا لزوم تهاجم نظامی به سوریه باشد. ادبیات ترامپ و برخی دیگر از مسئولین و چهره‌های شاخص جمهوری‌خواه آمریکا این سناریو را تقویت می‌نماید. پل رایان رئیس مجلس نمایندگان آمریکا حادثه اورلاندو را یک اقدام جنگی دیگر علیه آمریکا از سوی اسلام رادیکال نامید. برخی رسانه‌ها سعی نمودند با ذکر عنوان «بزرگ‌ترین کشتار پس از 11 سپتامبر» پیام خاصی را به مخاطبان خود منتقل نمایند که می‌تواند نوعی آماده‌سازی افکار عمومی نسبت به افزایش دخالت نظامی در سوریه باشد؛ اما واکنش انفعالی اوباما و تلاش او برای مبهم نگه‌داشتن عامل اصلی این اتفاق، سناریوی بالا یعنی مقدمه سازی برای حضور نظامی وسیع‌تر در سوریه خدشه‌دار می‌کند. با گذشت یک هفته از کشتار اورلاندو اکنون به نظر می‌رسد سناریو لشکرکشی نظامی به سوریه و عراق بسیار ضعیف است.

3-2- همجنس‌گرایی و حمایت از آن

یکی از پیامدهای مهم دیگر این اتفاق، مطرح‌شدن دوباره همجنس‌گرایی و تداوم فرآیند قائل شدن حقوق برای آنان است. گره خوردن سه مولفه تروریستم، اسلام و کلوب همجنس‌گرایان موجب شده است، حقوق و رسمیت پیدا کردن همجنس‌گرایان یکی از بحث‌های ناشی از این اتفاق در رسانه‌ها باشد. حمایت از همجنس‌گرایی بخشی از جریان فرهنگی لیبرالیسم و مدرنیته در غرب است که طی ده سال گذشته در قبح زدایی و رسمیت یافتن آن بسیار تلاش شده است. همزمانی این اتفاق با ماه مخصوص همجنس‌گرایان «ماه افتخار» می‌تواند حساسیت آن را برای افکار عمومی و تحریک دیگران برای احساس همدردی با آن افزایش یابد. به‌طور مثال برای میزان تاثیر گذاری این حادثه می‌توان به حمایت ترامپ از حقوق این گروه برای نخستین بار اشاره نمود در حالی که جمهوری خواهان برخلاف دموکرات‌ها از قائل شدن حقوق برای همجنس‌بازان حمایت نمی‌کنند.

لیبرالیسم و صهیونیسم جهانی در جهان طی سال‌های اخیر اقداماتی چون اهدا اسکار به فیلم‌های مروج همجنس‌گرایی ، تلاش برای پیوستن هنرمندان و شخصیت‌های جهانی به حمایت از این گروه و… برای کاهش حساسیت و نفرت از همجنس‌گرایی انجام داده است.

از جدیدترین اقدامات این جریان فرهنگی صهیونیستی معرفی یک روحانی‌نما در بی‌بی‌سی و تلاش برای ساخت فیلم مولوی به پیشنهاد یک گروه تولیدکننده آمریکایی با حمایت ترکیه و امارات با هدف تحریف حقیقت شخصیت مولوی است. رایزن فرهنگی سابق جمهوری اسلامی در امارات در سخنانی، هدف اصلی این فیلم را نشان دادن رابطه عاشقانه بین مولوی و شمس تبریزی با چاشنی سخیف همجنس‌بازی در کنار مطرح کردن عشق بین دختر مولوی و شمس تبریزی نام برد.

به نظر می‌رسد یکی از اصلی‌ترین پیامدهای فاجعه فلوریدا به دلیل همزمانی آن با ماه «افتخار»، تلاش برای نفرت‌زدایی از همجنس‌گرایی بالاخص در جوامع اسلامی چون ایران است. توجه به این موضوع مهم اخلاقی و تفکیک ظریف میان اقدامات تروریستی موجب می‌شود جلوی سو استفاده از این فاجعه برای کاهش نفرت به همجنس‌گرایی در جامعه ایران گرفته شود.

3- جمع‌بندی

حادثه فلوریدا بدون در نظر گرفتن برنامه ریزی شده بودن از سوی سرویس‌های امنیتی و یا مأموریت مستقیم داعش، پیامدهای مختلفی با خود به همراه داشت. گره خوردن کلیدواژه‌هایی چون مهاجر افعانستانی، اسلام، داعش، همجنس‌گرایان، بزرگ‌ترین کشتار پس از 11 سپتامبر و حق حمل اسلحه، صحنه‌ رسانه‌ای خاص را ایجاد نمود. در صحنه داخلی، ترامپ را می‌توان اصلی‌ترین موج‌سوار این فاجعه دانست که با اصرار بر اسلام رادیکالی و بهره بردن از این کلمه، کلینتون و اوباما را در موضع انفعالی قرارداد.

مطرح شدن دوباره قانون آزادی حمل سلاح و لزوم چاره‌اندیشی برای تقابل با «گرگ تنها» پیامدهای داخلی فاجعه اورلاندو برای آمریکا است. در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی، حمایت از همجنس‌گرایی، بین‌المللی شدن تروریسم و آماده شدن افکار عمومی برای دخالت نظامی در سوریه را می‌توان بخشی از پیامدهای ناشی از کشتار فلوریدا دانست.

گروه فرامنطقه