هفدهمین نشست تخصصی اندیشکده راهبردی تبیین با عنوان «ارزش فناوری هستهای در افق پیشرفت ایران؛ تحلیل ابعاد فنی»، با حضور مهندس حسین آبنیکی، کارشناس ارشد مسائل هستهای، در محل این اندیشکده برگزار شد.
مهندس آبنیکی کارشناس ارشد مسائل هستهای در ابتدا با ارائه مقدمهای مبنی بر این که صحبت از فناوری هستهای یک بعد فنی دارد که میتوان آن را مستقل از سایر مسائل تابعه آن در نظر داشت و هم میتوان این فناوری را مرتبط با سایر مسائل- منجمله اقتصادی و سیاسی- در ارتباط دانست، اظهار داشت: آن چه اکنون اذهان عمومی و بعضا مسئولین نظام، بیشتر راجعبه آن صحبت میکنند، مسئله انرژی هستهای است که مرتبط است با توسعه نیروگاههای برقی و بحث نظامی. در حالی که مسئله اصلی کنونی مبحث فناوری هستهای است. این فناوری در ابعاد مختلف قابل بهرهگیری و امری استراتژیک است. هدف نظام ج.ا.ا رسیدن به یک فناوری پاک و پایهای است. لذا محل بحث ما با غربیها فناوری اتمی با همه ابعاد و عناصر آن است.
وی تبدیل صنعت اتمی به فناوری اتمی را نیاز اساسی قلمداد نمود و در توضیح تفاوت نمونه نسخه آزمایشگاهی و نمونه توسعه یافته صنعتی در حوزه هستهای گفت: صحبت از دسترسی به فناوری هستهای به معنای گستره وسیعی از صنعت هستهای است و نه به معنای صرفاً آزمایشگاهی آن و یا صرفاً در اختیار داشتن آن فناوری. به عبارتی نقش گسترده این فناوری در کشاورزی و پزشکی باید ملموس و عینی باشد و به گونهای باشد که مردم دسترسی ملموس به آن داشته باشند.
این کارشناس ارشد مسائل هستهای سپس در توضیح کاربردهای راهبردی فناوری هستهای و مزایای آن به ذکر نمونههایی پرداخت.
آبنیکی گفت: آن چه که بیشتر در حوزه برداشت عمومی است و گاها نیز مسئولین چنین برداشتی دارند، کاربرد انرژی هستهای در دو حیطه تولید برق و حوزه نظامی است. در صورتی که کاربرد پزشکی این فناوری در حوزه تشخیص بیماریهای صعبالعلاج به طریق اسکن هستهای، درمان با استفاده از مواد هستهای و استریل کردن تجهیزات پزشکی نه تنها یک نیاز است بلکه یک الزام بدون جایگزین محسوب میشود.
وی در خصوص کاربردهای فناوری هستهای در حوزه کشاورزی هم اظهار داشت: اما کاربرد کشاورزی این فناوری به بهترین نحو در امنیت غذایی کشورها بسیار مهم است چرا که این فناوری در موارد زیر میتواند موثر باشد:
1- توسعه مدت نگهداری محصولات کشاورزی
2- شرایط نگهداری بهتر میشود
3- افزایش کیفیت تولید (در نتیجه با افزایش کیفیت تولید، کیفیت صادرات افزایش یافته به دو جهت: شرایط نگهداری و پاک بودن محصولات)
4- اصلاح بذر نباتات
5- کاهش ضائعات تولید…
آبنیکی در خصوص ضرورت استفاده از این فناوری در عرصههای مختلف و رفع محدودیتهایی که در آینده با آن مواجه خواهیم شد، گفت: در آینده شاهد خواهیم بود که پیماننامههای زیست محیطی، ما را در استفاده از منابع کنونی محدود خواهند کرد و لذا تاکید میکنم که استفاده از فناوری هستهای در موارد مختلف یک انتخاب نیست بلکه یک الزام است.
مهندس آبنیکی در خصوص جایگاه این فناوری در نقشه علمی کشور تصریح کرد: جای سند راهبردی فناوری هستهای همچنان خالی است. توسعه فناوری نانو به واسطه ایجاد تشکیلات و داشتن یک سند برنامهریزی شده صورت گرفت اما حوزه فنی انرژی هستهای با توجه به درگیری فضای سیاسی هنوز ناقص است و دستگاههای مختلف کشور وارد این فضا نشدهاند.
وی در ادامه افزود: ج.ا.ایران جزو معدود کشورهایی است که این فناوری را به صورت مستقل به دست آورده است و لذا این که گاها برخی توجیه میکنند که این فناوری صرفه اقتصادی ندارد و یا از لحاظ زیستمحیطی مناسب نمیباشد، حرف درستی نیست. ما دستیابی به کل فناوری هستهای را تجربه کردهایم در حالی که تحلیلهای اقتصادی منوط به بحث محصول نهایی است، از طرف دیگر فروش کل چرخه فناوری هستهای امری محال است و ما آن را مستقل بدست آوردهایم.
***
لازم به ذکر است که مشروح کامل این نشست، انشاءالله بزودی در وبسایت اندیشکده راهبردی تبیین منتشر خواهد شد.
