سنای جدید و لایحه‌ی تحریم‌های ایران

با امضای توافق ژنو مابین ایران و کشورهای 1+5 در نوامبر 2013، طرف مقابل جمهوری اسلامی ایران متعهد شده بود در طول دوره‌ی توافق، تحریم جدیدی علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال نکند. اما از طرفی دستگاه اجرایی ایالات متحده‌ی آمریکا، با تفسیر به رأی توافق ژنو، اقدام به به‌روز کردن لیست‌های سیاه تحریمی خود علیه ایران نمود و این کار را ناقض توافق ندانست.

همگان می‌دانند که با امضای توافق ژنو مابین ایران و کشورهای 1+5 در نوامبر 2013، طرف مقابل جمهوری اسلامی ایران متعهد شده بود در طول دوره‌ی توافق، تحریم جدیدی علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال نکند. اما از طرفی دستگاه اجرایی ایالات متحده‌ی آمریکا، با تفسیر به رأی توافق ژنو، اقدام به به‌روز کردن لیست‌های سیاه تحریمی خود علیه ایران نمود و این کار را ناقض توافق ندانست. از طرف دیگر کنگره‌ی ایالات متحده نیز به دنبال تصویب تحریم‌هایی مشروط علیه ایران بود که در صورتی که مذاکرات شکست بخورد و یا ایران میز مذاکره را ترک کند، این تحریم‌های جدید علیه ایران عملیاتی شوند.

هرچند قوه‌ی مجریه در کار خود موفق بود و وزارت خزانه‌داری توانست بر خلاف توافق ژنو، چندین بار لیست‌های تحریمی خود را به‌روز کند، ولی سنای آمریکا چندی پس از توافق، با ارائه‌ی لایحه‌ی تحریم‌های مشروط ایران موسوم به طرح کرک- منندز، تلاش فراوانی برای تصویب آن نمود ولی توفیقی نیافت. این لایحه از سوی دستگاه اجرایی ایالات متحده، هم شخص رئیس جمهور و هم وزیر خارجه، بارها مورد تهدید قرار گرفت که در صورت تصویب آن در مجلس سنا، توسط رئیس جمهور وتو خواهد شد. علت تأکید چندباره‌ی آن‌ها بر وتوی این طرح نیز کاملاً مشخص و بدیهی است زیرا که تصویب این لایحه به طرز کاملاً آشکاری نقض فاحش توافق ژنو است.

اما این پایان ماجرا نبود و سناتورها با محوریت رابرت منندز و مارک کرک- که ارتباط گسترده‌ی آن‌ها با لابی‌های صهیونیستی بر هیچ کس قابل انکار نیست- تلاش خود را به کار بستند تا تعداد امضاهای این لایحه را برای تصویب، به 67 نفر از مجموع صد نفر نماینده‌ی مجلس سنا برسانند، زیرا در صورت تصویب یک قانون در مجلس سنا با رأی بیش از دوسوم سناتورها، دیگر امکان وتوی آن از سوی رئیس جمهور وجود ندارد و در این صورت تهدید رئیس جمهور هم بی‌اثر می‌شود. هر چند برخی سناتورها تلاش گسترده‌ای کردند، ولی در نهایت تعداد موافقین این لایحه به 59 نفر رسید و با پس گرفتن امضای سه نفر از آن‌ها، آخرین وضعیت موافقان این لایحه به 56 نفر رسید.

اما سؤال این جاست که با توجه به اینکه به زودی و در تاریخ 6 ژانویه، مجلس سنای جدید کار خود را آغاز خواهد کرد و در آن مجلس نیز اکثریت با سناتورهای جمهوری‌خواه است، وضعیت موافقان و مخالفان این لایحه چه خواهد شد؟

اخیراً مارک کرک سناتور جمهوری‌خواه که خود یکی از طراحان این لایحه است، در روز یکشنه 20 دسامبر در مصاحبه با شبکه‌ی فاکس نیوز به نقل از رهبر اکثریت سنا اعلام کرد که در سنای جدید دومین طرح بزرگی که به رأی گذاشته خواهد شد، در زمینه‌ی تحریم‌های ایران خواهد بود. وی همچنین اذعان کرد: «جمهوری‌خواهان سنا احتمالاً حمایت کافی دموکرات‌ها را برای تصویب یک لایحه‌ی غیرقابل وتو به منظور تصویب تحریم‌ها علیه ایران خواهند داشت. مسئله خوب درباره‌ی این آراء این است که حمایت هر دو حزب را دارد. 17 دموکرات با من هم رأی هستند…. هدف این است که بتوانیم به اکثریت غیرقابل وتو در سنا برسیم. این چیزی است که ما روی آن کار می‌کنیم و در واقع آن به دست آوردن یک آراء دو حزبی خوب است.»

علاوه بر مارک کرک، سناتورهای دیگری نیز مانند «لیندسی گراهام» در سفر اخیر خود به اراضی اشغالی تأکید کرد که در ژانویه‌ی سال آینده‌ی میلادی این طرح را به رأی می‌گذاریم. همچنین سناتورهای دیگری نیز پیرامون در دستور کار قرار گرفتن مجدد این طرح و احتمال تصویب آن اظهاراتی داشته‌اند که مجال پرداختن به آن‌ها وجود ندارد.

در مجموع باید اعلام کرد که با توجه به ترکیب جدید مجلس سنا که به زودی کار خود را آغاز خواهد کرد، احتمال تصویب این طرح که عملاً توافق ژنو و مذاکرات هسته‌ای را به چالش می‌کشاند، وجود دارد. حال مسئله‌ی اصلی این جاست که واکنش تیم مذاکره‌کننده‌ی جمهوری اسلامی ایران در برابر چنین اقدامی چه خواهد بود که عزت و منافع ملی ما خدشه‌دار نشود؟

ارسال دیدگاه