توافق در دقیقه‌ی 90، اما بازی ادامه دارد!

از نگاه آمریکا نیز این میانجیگری موفق جان کری، تأثیر مهمی در بهبود جایگاه ایالات متحده نزد افغانستان خواهد داشت. میانجیگری که آمریکایی‌ها را از یک اشغالگر بی‌رحم به یک شریک مهم و یک حامی و منجی در نگاه مردم افغانستان تبدیل خواهد کرد. چهره‌ی خراب آمریکا را در نقاب بشردوستی و کمک به مردم علیه تروریسم نمایش می‌دهد. حفظ دست‌آوردها در افغانستان و عراق برای آمریکا یک واجب است.

با سفر جان کری به کابل، به نظر تنش انتخاباتی افغانستان از حالت بحران بیرون آمد و در مسیری قرار گرفت که احتمالاً این تنش پایان خواهد یافت. در مذاکراتی که جان کری و نماینده‌ی ویژه‌ی ملل متحد، عبدالله و اشرف غنی احمدزی ارکان آن بودند، در نهایت توافقی حاصل گردید.

این توافق دو مورد مهم دارد که مورد اول یعنی تشکیل دولت وحدت ملی از مورد بعدی یعنی بازشماری صددرصد آراء مهم‌تر است. دولت وحدت ملی یعنی آن که بازنده‌ی انتخابات هرکه باشد در دولت سهم خواهد داشت. این دولت پس از شمارش کامل آراء- که هر نامزد خود را متعهد به پذیرش نتیجه‌ی آن کرده است- تشکیل می‌شود. این بازشماری، تحت نظارت جامعه‌ی جهانی، سازمان ملل و ستادهای انتخاباتی هر دو نامزد انجام خواهد شد. صندوق‌های آراء توسط نیروهای ناتو به کابل منتقل خواهند شد و شمارش مجدد آراء نیز چندین هفته به طول خواهد انجامید. به همین دلیل مراسم تحلیف رئیس جمهوری جدید نیز به تأخیر می‌افتد.

در رابطه با تشکیل دولت وحدت ملی که شاه‌بیت توافقات بین اشرف غنی و عبدالله با میانجیگری جان کری بود، محمد محقق، معاون تیم انتخاباتی عبدالله به رونمایی از این طرح پرداخت و گفت که در دولت وحدت ملی برنده‌ی انتخابات، رئیس جمهور و بازنده، رئیس شورای اجرایی خواهد شد و در ادامه‌ی سخنان خود به این نکته نیز اشاره نمود که تا 2 سال دیگر قانون اساسی تغییر کرده و پست ریاست اجرایی به پست نخست‌وزیری تبدیل خواهد شد.

اگرچه خروج از بن‌بست سیاسی در افغانستان با نظر مثبت تحلیل‌گران افغان و البته کشورهای مختلف مواجه شد، اما برای برخی از افغان‌ها این تأسف را به بار آورد که این توافق در یک مذاکره یا گفتگوی افغان- افغان پیش نیامد و با حضور وزیر امور خارجه‌ی آمریکا این توافق شکل گرفت. البته باید واقع‌بین بود و نونهال بودن انتخابات در افغانستان را باید به عنوان یک واقعیت در نظر گرفت که برای بالغ شدن نیاز به مراقبت دارد. این توافق اگر به سرانجام برسد، می‌تواند جایگاه روند و تغییرات سیاسی در افغانستان را مستحکم نماید. اختلاف عبدالله و اشرف غنی احمدزی که می‌رفت تا دوباره شکاف قومیتی را گسترش دهد و منجر به درگیری و بحران گردد، با این توافق منتفی شد. از سوی دیگر این توافق به معنی این بود که حکومت قومی دیگر جایگاهی در افغانستان نخواهد داشت و قوم پشتون، قوم همیشه حاکم در افغانستان نخواهد بود. این توافق حتی اگر به پیروزی عبدالله منتهی نشود، نشان‌دهنده‌ی این خواهد بود که دیگر نمی‌توان قومیت‌ها را از حکومت و قدرت کنار زد و همه‌ی قومیت‌ها حق حکومت و قدرتمند شدن را خواهند داشت.

البته مهم‌ترین مسئله، پایبندی به نتیجه‌ی آراء بازشماری‌شده است تا از اولین خان از خان‌های خروج از بحران عبور کنند. مسئله‌ی بعدی چگونگی تقسیم قدرت بین رئیس جمهوری و پست ریاست اجرایی خواهد بود. سهم‌بندی در کابینه و سایر ادارات و مناصب دولتی نیز مدنظر است. به هر حال این دولت وحدت ملی در ابتدا و ادامه‌ی کار خود، مشکلات فراوانی را خواهد داشت که سرمنشأ آن اختلافات در مسئله‌ی تقسیم قدرت خواهد بود. به هر حال هر کدام از این نامزدها دو معاون دارند؛ جایگاه معاونان در دولت چگونه خواهد بود؟ وزارتخانه‌ها به چه شکل تقسیم خواهند شد؟ ریاست اجرایی به چه کسی پاسخگو خواهد بود؟ و سوالات متعدد دیگری که در برابر این طرح وجود دارد.

از نگاه آمریکا نیز این میانجیگری موفق جان کری، تأثیر مهمی در بهبود جایگاه ایالات متحده نزد افغانستان خواهد داشت. میانجیگری که آمریکایی‌ها را از یک اشغالگر بی‌رحم به یک شریک مهم و یک حامی و منجی در نگاه مردم افغانستان تبدیل خواهد کرد. چهره‌ی خراب آمریکا را در نقاب بشردوستی و کمک به مردم علیه تروریسم نمایش می‌دهد. حفظ دست‌آوردها در افغانستان و عراق برای آمریکا یک واجب است. از سوی دیگر در کارنامه‌ی سیاست خارجی اوباما نیز این دو کشور مهم هستند. خروج نیروهای آمریکایی از عراق و کاهش محسوس نیرو در افغانستان در دوره‌ی اوباما رخ داد و از هم گسیختگی و بی‌ثباتی در این دو کشور برای دولت آمریکا یک هزینه محسوب می‌گردد.

ارسال دیدگاه