مقدمه
برای شناخت و برسی معادلات و تحولات سیاسی در هر کشوری شناخت نظام سیاسی و کنشگران اصلی آن از الزامات است. تصمیم‌گیری‌های مهم سیاسی در نظام سیاسی کشور بر اساس منافع افراد، گروه‌ها و احزاب فعال شکل می‌گیرد.
یک حزب در مفهوم عام، گردهمایی مردمی است که دربارة برخی مسائل نظرات مشترک دارند و می‌خواهند برای دست یافتن به هدف‌های مشترک با هم کار کنند. ادموند بورک، حزب سیاسی را چنین تعریف می‌کند: «هیئتی از مردم است که به خاطر پیش‌برد منافع ملی با کوشش مشترک بر اساس برخی اصول سیاسی مورد توافق، متحد شده‌اند.» به عقیدة گتل: «حزب سیاسی مرکب از گروهی از شهروندان کم‌و‌بیش سازمان یافته است که به عنوان یک واحد سیاسی عمل می‌کنند و با استفاده از حق رأی خود می‌خواهند بر حکومت تسلط پیدا کنند و سیاست‌های عمومی خود را عملی سازند.»
در کشورهای مختلف، نظام‌های حزبی گوناگونی وجود دارد: نظام دو حزبی، نظام چند حزبی و نظام تک حزبی. رژیم صهیونیستی بر اساس دسته‌بندی فوق جزء نظام‌هایی است که چند حزبی متکثر محسوب می‌شود. در کشورهای قارة اروپا نظام چند حزبی رایج است. در فرانسه، شمار این گونه احزاب در پاره‌ای از مواقع به 20 حزب نیز رسیده است. در آلمان، ایتالیا و سوئیس نیز نظام چند حزبی وجود دارد.
به طور کلی در نظام چند حزبی، هیئت وزیران ائتلافی ضروری می‌شود زیرا هیچ حزبی اکثریت مطلق را به دست نمی‌آورد. چند گروه یا چند حزب دست به هم می‌دهند تا اکثریت را به وجود آورند. بنابراین، این گونه حکومت‌های حزبی، به گروه‌ها یا احزابی که از راه ائتلاف آن را تشکیل داده‌اند، وابسته می‌مانند. اگر احزاب در ائتلاف بمانند، حکومت پایدار خواهد بود، در غیر اینصورت حکومت جدیدی با ترکیب تازه‌ای از ائتلاف احزاب در پشت سر خود، موجودیت می‌یابد. در چنین حکومتی هر وزیری خود را نخست‌وزیر آینده می‌بیند.
نظام سیاسی رژیم صهیونیستی
اسرائیل، رژیمی توسعه‌یافته و نوع حکومت آن، جمهوری پارلمانی است. این رژیم دارای نظام پارلمانی و حق رأی عمومی است. در این رژیم، رئیس جمهور مقامی تشریفاتی است و نخست‌وزیر به عنوان رئیس دولت و کِنست (پارلمان اسرائیل) به عنوان شاخه قانون‌گذار عمل می‌کند.
در سال ۱۹۴۸ میلادی با اشغال و غصب قسمت اعظمی از سرزمین فلسطین و با دسیسه‌ها و توطئه‌های جهانی دولت صهیونیستی در آسیای غربی در مشرق مدیترانه تشکیل گردید. پایتخت آن شهر تل‌آویو و شهرهای عمده‌ی آن اورشلیم و حیفا است. طبق قانون کنِسِت بنا بوده است پایتخت این رژیم به اورشلیم (بیت المقدس) منتقل شود و سفارت‌خانه‌های خارجی نیز به آنجا برود، اما تا کنون فقط ایالات متحده‌ی آمریکا این تصمیم را به رسمیت شناخته است و مرکز نمایندگی اصلی خود را به آنجا منتقل کرده است و عملاً هنوز تل‌آویو پایتخت است.
رویکرد، ویژگی‌ها و جایگاه احزاب سیاسی در رژیم صهیونیستی
در اسرائیل احزاب بازیگران اصلی در صحنه‌ی سیاسی هستند. این احزابند که تعیین‌کننده‌ی نوع زندگی، جهت‌گیری‌های سیاسی و اجتماعی در اسرائیل هستند. احزاب اصلی اسرائیل اغلب سال‌ها پیش از تأسیس دولت صهیونستی به وجود آمده و بارها دچار ائتلاف و انشعاب شده‌اند که این ائتلاف و انشعاب‌ها تا کنون نیز ادامه دارد.
در رژیم صهیونیستی هر حزبی که موجودیت دولت یهود را به رسمیت بشناسد حق فعالیت سیاسی دارد و هر حزبی که بیش از نیمی از کنست را در دست گیرد می‌تواند کابینه را تشکیل دهد و در غیر این صورت با ائتلاف با احزاب دیگر کابینه تشکیل می‌شود. نخست وزیر با رأی مستقیم مردم تعیین می‌شود و ریاست جمهوری که پستی کاملاً تشریفاتی است از سوی کنست و برای مدت ۵ سال انتخاب می‌گردد.
در انتخابات پارلمانی اسرائیل، احزاب نقش اصلی را بازی می‌کنند؛ چرا که طبق قوانین انتخاباتی مردم باید به جای رأی دادن به افراد به احزاب رأی دهند. تعداد احزاب در اسرائیل به شدت زیاد است و روز به روز در حال افزایش است. شمار احزاب فعال در سرزمین‌های اشغالی اکنون به رقم ۳۴ می‌رسد. علت این امر این است که جامعه‌ی اسرائیل قالیچه‌ای هزار رنگ از قومیت‌های مختلف است که با یکدیگر اختلافات اساسی دارند. علاوه بر این، تعدادی از جنبش‌ها و سازمان‌ها وجود دارند که نمی‌توان در مورد آنها واژۀ حزب سیاسی به کار برد. احزاب اصلی اسرائیل و از جمله دو حزب بزرگ (کار، لیکود) عمدتاً احزاب قدیمی هستند که ریشۀ آنها به مرحلۀ یشوف (نامي است که به تجمع یهودیان وطن‌گریز در فلسطین پیش از اعلام موجودیت اسرائیل اطلاق می‌شد) باز می‌گردد. این احزاب به گونه‌ای مستقیم و غیرمستقیم نقش مهمی در تکوین تجمع وطن‌گزینان یهود ایفا کردند.
اين نقش پس از اعلام موجودیت اسرائیل به گونه‌ای مؤثر در تمامی جنبه‌های حیات سیاسی اسرائیل و در چارچوب دیدگاه‌های این احزاب و از منظر فهم آنها نسبت به نقش خود، بازتاب داشت. از میان گروهی از احزاب مؤثر می‌توان به حزب حاکم لیکود، حزب کار (بزرگ‌ترین حزب اپوزیسیون)، حزب ماپام (یکی از هسته‌های تشکیل دهندۀ حزب میرتس)، دو حزب دینی یعنی مفدال و آگودات یسرائیل (حزب آگودات یسرائیل در چارچوب فراکسیون یهدوت هتوراه قرار دارد) و حزب راکح (حداش) در میان اعراب اشاره کرد.
دیگر احزاب اسرائیل به صورت نسبی جدید به شمار می‌روند، زیرا عمده‌ترین آنها در سه دهۀ اخیر پا به عرصۀ وجود گذاشتند. اکثریت این احزاب مجموعه‌های نژادی، فئودالی و یا فلسطینی‌های اسرائیل را نمایندگی می‌کنند. برنامۀ این احزاب عمدتاً حول مطالبات گروه‌هایی دور می‌زند که احزاب یاد شده‌ی آنها را نمایندگی می‌کنند. از این گروه از احزاب می‌توان به میرتس، شینوی، شاس، دیگل هتوراه (در چارچوب فراکیسیون یهدوت هتوراه)، میماد، یسرائیل بلعیاه و اتحاد ناسیونالیستی (تشکیل شده از اسرائیل بیتنا، مولیدت و تکوما) و بالأخره احزاب اعراب نظیر حزب دموکراتیک عرب، تجمع دموکراتیک ملی، جنبش تحول‌خواه عرب، جنبش فرزندان میهن و جنبش اسلامی اشاره کرد.
به طور کلی برخی از ویژگی‌های نظام حزبی در رژیم صهیونیستی برجسته‌‌اند که شناخت آنها به شناخت پدیده‌های حزبی و سیاسی اسرائیل کمک می‌کند.
یکی از برجسته‌ترین مشخصات نظام حزبی اسرائیل، «کثرت احزاب» و پیدایش پی در پی آنها به خصوص در آستانه‌ی انتخابات سراسری است. بیشتر این احزاب بلافاصله پس از برگزاری انتخابات یا طی یک دوره‌ی پارلمانی (۴ساله) یا حداکثر ظرف دو دوره منحل می‌شوند.
دومین خصلت بارز نظام حزبی رژیم صهیونیستی، کثرت انشعاب‌ها و ائتلاف‌هاست. احزاب مختلف ضمن حفظ استقلال تشکیلاتی، با یکدیگر ائتلاف کرده و در انتخابات و سپس داخل کنست تشریک مساعی دارند.
سومین خصوصیت بارز نظام حزبی اسرائیل، «نقش‌های متعدد» بعضی از احزاب است. احزاب اسرائیل فعالیت خود را به مسائل سیاسی محض محدود نکرده و متفاوت با نقش مرسوم احزاب در دموکراسی‌های غربی عمل می‌کنند. خصوصیت ذکر شده به دوران پیش از تأسیس رژیم صهیونیستی برمی‌گردد. در آن دوران انتقال اعضا و هواداران احزاب از خارج کشور به سرزمین فلسطین، تأمین مسکن، کار، بهداشت و درمان و سایر نیازمندی‌های زندگی اجتماعی و توجیه سیاسی و ادغام آنها در بخش‌هایی از جامعه که پایگاه مردمی این احزاب به شمار می‌رفتند، بر عهده‌ی احزاب سیاسی بود.
چهارمین خصلت احزاب در اسرائیل وجود «ملاحظات عقیدتی» در نظام حزبی این رژیم است. اختلاف دیدگاه در مورد سرنوشت سرزمین‌های اشغالی و رابطه‌ی بین مذهب و حکومت یکی از عوامل اصلی انشعاب و ادغام احزاب است. تفاوت آراء در خصوص نظام اقتصادی از دیگر عوامل انشعاب در احزاب به شمار می‌رود، هرچند این تفاوت رأی به نسبت سال‌های نخست تشکیل اسرائیل بسیار کمتر شده است. ملاحظات عقیدتی در دسته‌بندی احزاب اسرائیل از اهمیت بالایی برخوردار است به طوری که در حال حاضر احزاب به استناد موضع‌گیری در برابر سرزمین‌های اشغالی و رابطه‌ی مذهب با حکومت به 4 اردوگاه زیر تقسیم شده‌اند:
الف) اردوگاه چپ‌گرایان
در این اردوگاه آن دسته از احزاب سیاسی قرار دارند که دارای ویژگی‌هایی از قبیل اعتقاد به اصول سوسیالیستی، پیروی از نظام لائیک و غیردینی و خواهان صلح با فلسطینیان و کشورهای عربی در قبال عقب‌نشینی از تمام یا بخشی از سرزمین‌های اشغالی‌اند. البته این احزاب در زمینه‌های اقتصادی و اجتماعی با یکدیگر اختلاف نظر اساسی دارند. از جمله احزاب مطرح اردوگاه چپ‌گرایان می‌توان به احزاب کارگر، میرتس، مبام، راتس و شینوی اشاره کرد.
ب) اردوگاه راست‌گرایان یا افراط‌گراها
معتقد به اصول سرمایه‌داری و دارا بودن گرایشات دینی قوی‌تر نسبت به جناح چپ. این اردوگاه شامل کلیه‌ی احزاب سیاسی رژیم صهیونیستی است که با هر نوع عقب‌نشینی از مناطق اشغالی مخالف و خواهان الحاق زود یا دیرهنگام این مناطق به اسرائیل هستند. از احزاب مطرح این اردوگاه نیز می‌توان به احزاب لیکود، هتحیا، تسومت، یعود، مولیدت و کاخ اشاره کرد.
ج) اردوگاه مذهب‌گرایان
اعضای این جناح گرایشات شدید دینی دارند. در اسرائیل مذهب‌گرایان به دو بخش عمده تقسیم می‌شوند: مذهب‌گرایان صهیونیستی و مذهب‌گرایان افراطی. هر دوی این گروه‌ها به جناح ارتدوکسی یهودیت وابسته‌اند. در صحنه‌ی سیاسی اسرائیل، حزب مفدال نماینده‌ی مذهب‌گرایان صهیونیستی و احزاب اعوادات اسرائیل، دیغل هتوراه و شاس نماینده‌ی مذهب‌گرایان افراطی‌اند. مذهب‌گرایان اصلاح طلب و محافظه‌کار که گروه اندکی هستند، فعالیت سازمان‌یافته‌ای در صحنه‌ی سیاسی ندارند.
پ) احزاب عرب
فلسفه‌ی وجودی این احزاب بیشتر برای حضور اعراب در صحنه‌ی انتخابات و قانونی برای گردآوری اعراب اسرائیل است (اعراب ساکن در مناطق اشغالی ۱۹۴۸) تا بدین طریق رژیم صهیونیستی از خود چهره‌ای دمکراتیک در جهان به نمایش بگذارد. مهم‌ترین احزاب عرب عبارت‌اند از حزب دمکراتیک عرب، تجمع دمکراتیک ملی و جنبش تحول‌خواه عرب.
برخی از احزاب مهم و تاثیرگذار رژیم صهیونیستی
1- حزب لیکود (به عبری: הליכוד)
از احزاب راست‌گرای اسرائیل است. این حزب در سال ۱۹۷۳ با هدف ایجاد یک تشکل پارلمانی با جهت‌گیری راست‌گرایانه در قبال حزب کارگر و دستیابی به حکومت، توسط مناخيمبگين بنیان‌گذاری شد.
هدف این حزب، ایجاد تشکلی برای مقابله با حزب کارگر بیان شد. احزاب ملی‌گرا و مذهبی از متحدان سنتی لیکود محسوب می‌شوند. در واقع تاریخچه‌ی لیکود بیشتر با فعالیت‌های نظامی یهودیان و صهیونیست‌های دهه‌های 1920 مرتبط است.
این حزب اگرچه به طور رسمی از تشکیل یک کشور مستقل برای فلسطینی‌ها (دو کشور برای دو ملت) حمایت نمی‌کند، اما نتانیاهو سه سال پیش طی نطقی در دانشگاه باریلان، به طور تلویحی از راه حل تاسیس کشوری فلسطینی به صورت مشروط حمایت کرد.
این حزب در انتخابات ۱۹۹۶ به رهبری بنیامین نتانیاهو قدرت را در اختیار گرفت و از سال ۱۹۹۹ که انتخابات زودرس موجبات شکست نتانیاهو را در قبال ایهود باراک فراهم کرد، قدرت را در اختیار داشت.
از نگاه لیکود می‌توان با تقویت همکاری‌های امنیتی با مصر و اردن که دو کشور امضا کننده‌ی قرارداد صلح با این رژیم‌اند، بیش از پیش به امنیت رژیم صهیونیستی کمک کرد.
2- حزب کارگر(به عبری: מפלגתהעבודההישראלית)
از احزاب میانه و چپ‌گرای اسرائیل است و دارای باورهای صهیونیستی و سوسیالیستی است. این حزب از احزاب عمده در کشور اسرائیل محسوب می‌شود. پرچم رسمی حزب کارگر اسرائیل، به رنگ قرمز و به همراه عبارت عبری «عبوده» (עבודה) است. رهبری این حزب هم اکنون در دست شلی یاخیموویچ است. خانم یاخیموویچ پیش از ورود به عرصه‌ی سیاسی روزنامه‌نگار بوده و در کانال تلویزیونی شبکه‌ی دوی اسرائیل به عنوان مجری و خبرنگار فعالیت داشت. در سال ۲۰۰۵ میلادی وارد عرصه‌ی سیاسی شد و در سال ۲۰۰۶ از حزب کارگر به کنست راه پیدا کرد. در سپتامبر ۲۰۱۱ به رهبری حزب کارگر رسید. از چهره‌های شاخص حزب کارگر اسرائیل می‌توان، اسحاق رابین، ایهود باراک و بنیامین بن الیعزر را نام برد.
در ۵۰ سال گذشته کارگر یا حزب حاکم در اسرائیل بوده یا حزب اصلی مخالف دولت. اما ترور اسحاق رابین رهبر این حزب و نخست وزیر پیشین اسرائیل در سال ۱۹۹۵ میلادی، بن بست در روند صلح با فلسطینی‌ها و ظهور حزب کادیما تا حد زیادی از قدرت حزب کارگر کاسته شده است.
در فوریه‌ی ۲۰۰۹ میلادی، کنگرة ویژه‌ی حزب کارگر اسرائیل، به‌رغم اختلاف نظر شدید داخلی، با ائتلاف با حزب راست‌گرای لیکود به رهبری بنیامین نتانیاهو موافقت کرد. به این ترتیب، راه نتانیاهو برای تشکیل دولت ائتلافی در اسرائیل هموار شد.
از جالب‌ترین موضوعات در خصوص حزب کار این است که اولاً تمامی نخست‌وزیران اسرائیل تا سال ۱۹۷۷ همگی از این حزب بودند و ثانیا هر چهار جنگ اعراب و اسرائیل، یعنی جنگهای ۱۹۴۸، ۱۹۵۶، ۱۹۶۷، ۱۹۷۳، در دوران تصدی این حزب بر رژیم اسرائیل روی داده‌اند.
3- اسرائیل خانه ما
یکی از احزاب افراطی فرقهگرا است که در اواخر سال 1979 توسط تعدادی از حامیان سیاست شهرک‌سازی مخالف پیمان کمپ دیوید تشکیل شد. تلاش برای لغو موافقتنامه‌ی مزبور، مخالفت با عقب‌نشینی از شبه جزیره‌ی سینا و جلوگیری از هرگونه توافق برای ارائه‌ی خودمختاری به کرانه‌ی باختری، در رأس اهداف مؤسسان این حزب قرار داشت.
“آویگدور لیبرمن” وزیر امور خارجه‌ی فعلی و چهره‌ی راستگرا رهبر بلامنازع حزب اسرائیل خانه ماست. منتقدان لیبرمن، وی را پوتین اسرائیل می‌خوانند و معتقدند وی به ارزش‌های دموکراتیک پایبند نیست. لیبرمن بارها خواهان سرنگون کردن “محمود عباس” رئیس تشکیلات خودگردان شده است.
آویگدور لیبرمن، وزیر امور خارجه در دولت بنیامین نتانیاهو و متحد استراتژیک او در این دوره است. لیبرمن در جمهوری مولداوی که زمانی بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بود به دنیا آمده و در سن ۲۰ سالگی- در سال ۱۹۷۸- به اسرائیل مهاجرت کرده است. در ابتدا عضو لیکود بود و بعد رییس دفتر بنیامین نتانیاهو شد. بنیان‌گذار حزب اسرائیل خانه ما در سال ۱۹۹۹ میلادی به کنست راه پیدا کرد. از او به عنوان پیروز اصلی انتخابات سال ۲۰۰۹ میلادی یاد می‌شود چرا که حزب کوچکش در آن رقابت‌ها ۱۵ کرسی کسب کرد.
4- خانه یهودی
خانه یهودی حزب شهرک‌نشینان یهودی و راست‌گرایان به رهبری نفتالی‌بنت است. بنت مانند بنیامین نتانیاهو سابقه‌ی خدمت در یگان ویژه‌ی کماندوهای (سیارت متکل) ارتش را دارد و در جنگ ۲۰۰۶ با حزب الله لبنان شرکت داشت. وی رییس دفتر بنیامین نتانیاهو بین سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۸ میلادی بود.
رهبر این حزب معتقد است اسرائیل باید حدود ۶۰ درصد از کرانه‌ی غربی را به خاک خود ضمیمه کند. با هرگونه امتیاز دادن به فلسطینی‌ها مخالف است و می‌گوید از تمام توانش استفاده خواهد کرد که کشوری به نام فلسطین تشکیل نشود. هدف اصلی حزب، تقویت ماهیت یهودی اسرائیل بوده و هدف دیگر مبارزه با کسانی است که می‌گویند اسرائیل باید کشور تمام شهروندان باشد نه کشور یهودیان. وی می‌خواهد در بلندی‌های جولان هم ساخت و ساز شروع کند.
5- حزب کادیما
این حزب توسط آریل شارون تأسیس شد. کادیما در سال 2005 میلادی از سوی آریل شارون نخست وزیر پیشین اسرائیل شکلگرفت. شارون پیش از تشکیل حزب کادیما رهبری حزب لیکود را به عهده داشت، اما هنگامی که با مخالفت سران حزب خود در زمینه‌ی خروج از غزه مواجه شد، از حزب خود کناره‌گیری کرد و حزب کادیما را شکل داد. در چهارم ژانویه‌ی 2006، شارون دچار سکته‌ی مغزی شد و تا کنون در کما بسر می‌برد.
پس از آن، ایهود اولمرت معاون نخست وزیر در انتخابات سال 2006 به عنوان رهبر حزب کادیما پذیرفته شد. با رسوایی مالی که به بار آورد، او نیز مجبور به کناره‌گیری از نخست‌وزیری و رهبری حزب کادیما شد. طی برگزاری انتخاباتی درون‌حزبی، تزیپی لیونی معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه به رهبری حزب کادیما رسید. پس از او و در حال حاضر شائول موفاز رئیس پیشین ستاد مشترک اسرائیل، رهبری آن را بر عهده دارد. حزب کادیما انجام مذاکرات برای تشکیل دو دولت مستقل برای یهودیان و فلسطینان را ضروری می‌داند. چرا که به عقیده‌ی آنها فقط از طریق تشکیل این دولت می‌توان از ماهیت یهودی اسرائیل محافظت کرد.
6- حزب شاس
این حزب اندکی پیش از انتخابات سال ۱۹۸۴ توسط اعضای سفاردی حزب اغودات اسرائیل و تشویق خاخام الیعیرز شاخ و خاخام عوفاریا یوسف (خاخام بزرگ سابق یهودیان شرقی) تأسیس شد. دو خاخام مذکور در اعتراض به تسلط اشکنازی‌ها (یهودیان غربی) بر حزب اگودات اسرائیل و عدم پرداخت سهم مناسبی در نهادها و لیست انتخاباتی حزب به سفاردی‌ها (یهودیان شرقی)، طرفداران خود را به تشکیل حزب شاس تشویق کردند.
موفقیت پی‌درپی شاس در انتخابات تا حدودی از ادامه‌ی حضور فعال یهودیان سفاردی در صحنه‌ی سیاست و آگاهی بیشتر آنان از موقعیت انتخاباتی قوی خود و تمایل شدید بسیاری از آنها برای داشتن حزبی سیاسی- که نماینده‌ی مستقیم سفاردی‌ها محسوب شود- حکایت می‌کند. در این حزب مذهبی زنان کاندیدا حضور ندارند. رهبران شاس خود را مدافعان ارزش‌های دینی و قشر فقیر می‌دانند.
7-حزب مفدال
مفدال (مفلغا داتیت لئومیت، یا حزب دینی ملی) یکی از احزاب مذهبی صهیونیستی است که در سال ۱۹۵۶ با اتحاد دو حزب مذهبی صهیونیستی با سابقه «همزرامی» و «هبوعیل همزرامی» تشکیل شد. حزب همزرامی در سال ۱۹۰۲ در روسیه و حزب هبوعیل همزرامی در سال ۱۹۲۲ در فلسطین پایه‌گذاری شدند. این دو حزب مشترکاً جناح مذهبی جنبش صهیونیستی را تشکیل می‌دادند.
حییم موشی شابیرا، یوسف بورگ، اسحاق روفائیل و زیرح فیرهاتیک برجسته‌ترین رهبران حزب مفدال به هنگام تأسیس به شمار می‌روند. حزب مفدال از بدو تأسیس تا سال ۱۹۷۷، هم‌پیمانی دیرینه را با احزاب همزرامی و هبوعیل همزرامی و نیز با حزب مبای- که از نیمه‌ی دهه‌ی سوم برقرار بود- حفظ کرد و در تمامی کابینه‌های ائتلافی که به رهبری حزب مبای یا حزب کارگر تا سال ۱۹۷۷ تشکیل می‌شدند، شرکت داشت.
شورای عالی خاخامان اسرائیل و موسسات آموزش دینی دولتی، در اختیار حزب مفدال هستند و این حزب تعدادی یشیف (آموزشگاه‌های حرفه‌ای و مدرسه‌ی عالی تلمود) را اداره می‌کند و در دانشگاه علوم دینی بار- ایلان که در دهه‌ی پنجاه احداث شده است، نفوذ زیادی دارد. جنبش مدافع سیاست شهرک‌سازی هکیبوتس هداتی (کیبوتس دینی) شامل تعدادی کیبوتس و ده‌ها موشاف و نیز جنبش جوانان بنی‌عکیفا (تشکیل‌شده در سال ۱۹۲۹) و یک جنبش زنان که در دهه‌ی ۱۹۶۰ تأسیس یافته است، به مفدال وابسته‌اند. همچنین این حزب چندین موسسه‌ی مالی و اقتصادی و در رأس آن بانک همزرامی، بانک بوعیل همزرامی و شرکت ساختمانی مشحاف را در اختیار دارد. روزنامه‌ی هتسوفیه، ارگان حزب مفدال است.
8- حزب جنبش (هتنوعا)
رهبر این حزب زیپنی لیونی رهبر سابق حزب کادیما است. او که در سال‌های دانشجویی خود چند سالی در موساد بوده است و گزارش‌های بسیاری نیز در این مورد در دوره‌ی وی در رسانه‌های اسرائیلی و جهانی منتشر شده است. این حزب جزء معدود احزاب میانه‌رویی محسوب می‌شود که در مورد صلح با فلسطینی‌ها صحبت می‌کند.
9- حزب رعم- تعل
این حزب بزرگ‌ترین فراکسیون عربی پارلمان اسرائیل به شمار می‌رود. آنها به شدت با مسأله‌ی تجزیه‌ی بیت المقدس همراه هستند به گونه‌ای که همواره برای تشکیل کشور مستقل فلسطین تلاش می‌کنند. عقب‌نشینی اسرائیل از بلندی‌های جولان و بازگشت آوارگان به سرزمین‌های اشغالی از اهدافی است که اعضای رعم- تعل به آن اصرار دارند. به رسمیت شناختن اعراب اسرائیل مسأله‌ای است که رعل- تعم در سال‌های حضور در پارلمان اسرائیل به دنبال آن بوده و البته کمتر هم به نتیجه رسیده است. هر چند که در میان اعراب اسرائیلی دارای اهمیت ویژهای هستند اما تأکید بر این ایده که اسرائیل صرفاً سرزمینی یهودی نیست، با سیاست‌های رژیم صهیونیستی و احزاب تاثیرگذار آن همخوانی ندارد.
10-حزب بلد
مهم‌ترین باور اعضای حزب بلد تأکید بر اسرائیل به عنوان کشوری غیر یهودی و سکولار است. حزب بلد مهم‌ترین حزب عربی اسرائیل است و مانند تعدادی دیگر از احزاب اسرائیل تشکیل فلسطین مستقل را در نظر دارد. عزمی بشاره، رهبر این حزب در میانه‌ی جنگ 33 روزه‌ی لبنان به اتهام همکاری با نیروهای حزب الله از سوی رژیم صهیونیستی مورد بازجویی قرار گرفت که در نهایت از اسرائیل گریخت. همین امر باعث محرومیت آنها از انتخابات پارلمان شد که در نهایت با پی‌گیری‌های دوباره‌ی اعضای حزب بلد، آنها فرصت حضور در انتخابات پارلمانی زود هنگام اسرائیل را به دست آوردند.
سخن پایانی
به دنبال تأسیس رژیم صهیونیستی در سال 1948، گروه‌ها و دسته‌هایی که در سرزمین‌های اشغالی حضور داشتند، با مهاجرت انبوه یهودیان تشکیل شده بودند. با ساختارمند شدن دولت رژیم صهیونیستی، ناگزیر در چارچوب حاکمیت اسرائیل به فعالیت پرداختند و هریک به احزاب و گروه‌هایی در ساختار انتخاباتی و نظام حزبی اسرائیل مبدل شدند. این امر از آنجا شدت بیشتری یافت که ساختار سیاسی اسرائیل بر میراث باقی‌مانده از قیمومت بنا نهاده شد و از این رو طبعاً ویژگی سیستم حکومتی انگلستان را به ارث برد.
در حال حاضر احزاب متعددی با گرایشات مختلف سیاسی، مذهبی و اجتماعی وجود دارند که در دوره‌هایی توانسته‌اند با ایجاد ائتلاف به قدرت برسند. این احزاب با توجه به اتخاذ شعارهایی انتخاباتی در باب اقتصاد، شهرکسازیها، مذاکرات صلح با فلسطینی‌ها، جنگ، امنیت و مذهب، کرسی‌های کنست را به دست آورده‌اند که در زمینه‌ی انتخاب نخست وزیر نیز تأثیرگذار بوده است. یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین موضوعات مطرح شده در میان احزاب، موضوع حل و فصل مناقشه‌ی فلسطین است که تا کنون با توجه به وجود احزاب افراطی دست راستی و مذهبی، لاینحل مانده است؛ موضوعی که به نظر می‌رسد با سیاست‌های افراط‌گرایانه‌ی بنیامین نتانیاهو رهبر حزب لیکود، آینده‌ای مبهم و تیره خواهد داشت.
