اندیشکده راهبردی تبیین – همان‌گونه که بر طبیعت قوانینی جاری و ساری است، بر روابط اجتماعی نیز قوانین جهان‌شمولی حاکم است که قرآن کریم از آن به سنت‌های الهی اشاره‌کرده است. با تبدیل چنین سنت‌هایی به یک مدل و روش تحلیل می‌توان حوادث و رخدادهای پیرامون را تبیین و از آن فراتر، افول و صعود روابط اجتماعی و یا به تعبیری تمدن‌ها را رصد و کنترل کرد. برای فهم این مهم می‌توان شاهد مثال‌هایی را از ابتدای تاریخ یا از تاریخ انبیای الهی آورد؛ اما در این مجال نگارنده به‌حسب اقتران زمانی بر آن است فرازوفرودهای انقلاب اسلامی را (با نگاه به فتنه‌ی سال 1388 و حادثه 9 دی) بر اساس سنت‌های الهی تحلیل کند.
در قرآن کریم به انواع سنت‌های الهی چه آن‌هایی که جنبه عمومی و قطعی دارند (اراده انسان در آن‌ها تأثیری ندارد)، و چه سنت‌هایی که قطعیت آن‌ها تابع اراده انسانی است، اشاره شده است. یکی از این سنن عام که تمام سنت‌های الهی دیگر نیز در بستر آن و حول محور آن شکل می‌گیرند، «سنت آزمایش» است که هم امورات فردی و هم امورات اجتماعی را دربرمی‌گیرد و هیچ یک از جامعه‌های اهل حق یا اهل باطل از رویارو شدن با آن گریزی ندارند. چنانچه افراد انسانی آزمایش می‌شوند؛ جوامع و دولت‌ها نیز شامل سنت آزمایش می‌شوند. انقلاب اسلامی نیز چه پیش از تحقق و چه پس از آن، به انحای مختلف این سنت را پشت سر گذاشته است و این وقایع اخیر از جمله فتنه‌ی 88 و 9 دی نیز از این امر مستثنی نیستند.
بنابراین سنت آزمایش سنتی عام است که پس از اعمال آن، سنت‌های دیگر نیز به حرکت درمی‌آیند و به‌مثابه چرخ‌دنده‌هایی نیرومحرکه یکدیگر خواهند شد. یعنی انتخابات 1388 و مسائل پیرامون آن به‌عنوان یک آزمایش الهی مطرح و بستر شکل‌گیری سنن دیگر را فراهم می‌آورد. وقتی تقابل اراده‌ها صورت گرفت، دو مواجهه نسبت به این سنن به وجود می‌آید که هرکدام نتایج کاملاً متفاوتی را رقم خواهد زد و مسیر تاریخ را به جهتی خاص هدایت خواهد کرد که اختصاراً به آن دو پرداخته می‌شود.
مواجهه نخست: انقلاب اسلامی پس‌از انتخابات وارد شرایط حساسی می‌شود که موجودیت خود را درخطر می‌بیند (اعمال سنت آزمایش، آل‌عمران، 140). برخی از نخبگان اجتماعی و سیاسی و بدنه مردمی آن‌ها، رسالت خود را به دلیل عدم پایبندی به آرمان‌های انقلاب (به‌عنوان یک وعیده الهی) ایفا نمی‌کنند، صحنه را ترک می‌کنند و در نتیجه دایره اصحاب سکوت و منحرفان گسترش می‌یاید (اعمال سنت زیادت ضلالت؛ صف 5) و زمینه را برای گرفتار شدن به مشکلات فراهم می‌کنند (سنت ابتلاء به مصائب؛ رعد 31) و سپس مسرفین و مجرمین قدرت حاکمه را به دست می‌گیرند (سنت تسلط مترفان؛ اسراء، 16)، و مسیر سستی اراده و افزایش عذاب الهی تدریجاً شروع می‌شود (سنت استدراج، آل‌عمران، 178) و درنهایت استبدال و جایگزینی قدرت صورت می‌گیرد و اراده باطل قدرت تمام‌عیار را به دست می‌گیرد و اراده‌ی دیگر را نابود می‌کند (سنت استیصال، انفال، 53). چنانچه خداوند متعال می‌فرماید: «این، به خاطر آن است که خداوند، هیچ نعمتی را که به گروهی داده، تغییر نمی‌دهد جز آنکه آن‌ها خودشان را تغییر دهند و خداوند، شنوا و داناست».
مواجهه دوم: پس از اجرای سنت آزمایش، نیروهای انقلابی و اسلام‌گرایان نقش‌آفرینی کرده و حضور تمام‌عیار خود درصحنه را به نمایش می‌گذارند (سنت شکر نعمت، ابراهیم، 7) و به پاسداشت این حضور، نصرت و یاری خداوند شامل این گروه خواهد شد (سنت امداد الهی، اسراء، 20) و سپس مؤمنان نجات می‌یابند (سنت غلبه بر دشمنان، یونس 103) و پیروزی حق بر باطل در تاریخ رقم خواهد خورد.
چنانچه مشخص است نقش‌آفرینی یا عدم نقش‌آفرینی در فصل آزمایش‌ها، مسیرهای گوناگونی را پیش روی تاریخ قرار می‌دهد و تاریخ سرشار از این فصل‌ها بوده است و به‌تبع آن تاریخ نیاز به خلق 9 دی‌های گوناگونی داشته است و اگر در فصل عاشورا نیز یک 9 دی خلق می‌شد، چرخ‌دنده تاریخ به سمت دیگر نیرو می‌گرفت. در اینجا ذکر چند نکته حائز اهمیت است:
1- 9 دی‌هایی در راه است و اگر چنین نبود قرآن کریم در آیه 142 سوره آل‌عمران نمی‌فرمود: «آیا گمان کرده‌اید که چون به دین حق گرویده‌اید همواره بر دشمنان‌تان پیروز می‌شوید، و پنداشته‌اید بی‌آنکه آزمون شوید به بهشت می‌روید درحالی‌که خداوند هنوز مجاهدان شما را معلوم نساخته و صبر پیشگان را مشخص نکرده است؟».
2- 9 دی‌هایی در راه هست و اگر چنین نبود طرح مسائلی مانند انقلابی ماندن یا نماندن حوزه‌های علمیه، نفوذ، تحریف راه امام، سیلی خوردن مردم و … دیگر معنا نداشت.
3- 9 دی‌هایی در راه هست و اگر چنین نبود طرح پروژه نابودی رژیم صهیونیستی در 25 سال آینده دیگر معنا نداشت.
و اما هشدار:
قرآن کریم این اخطار را متوجه مؤمنان می‌سازد که اگر نقش تاریخی خود را ایفا نکنند و خود را تا سطح تعهد و مسئولیت متناسب با رسالت آسمانی بالا نکشند، رسالت آسمانی تعطیل نخواهد شد و لبه تیز قوانین و سنت‌های تاریخی نسبت به آنان کندی نخواهد کرد و گروه‌های دیگری را که شرایط بهتر و برتری را برای ایفای نقش خود فراهم آورده باشند (یعنی شرایط لازم برای ارائه چهره یک ملت شاهد و حاضر در صحنه را داشته باشند) بر سر کار خواهد آورد. به گفته‌ی شهید صدر، این «استبدال» و جایگزینی در صورتی که امت اسلام شرایط حتمی «امت شهید» بودن را احراز نکند، قطعی و لازم‌الاجراست.
