نشریه ایندیپندنت طی گزارشی به تحلیل سخنان اخیر نامزد وزارت خارجه آمریکا و گزارش یک روزنامه چینی پس از آن پرداخته و آورده است: کمتر از 24 ساعت پس از آنکه رکس تیلرسون، نامزد دونالد ترامپ برای وزارت خارجه آمریکا درباره مسدود کردن جزایر دریای چین جنوبی سخن گفت سرمقاله‌ای بسیار کوبنده در روزنامه گلوبال تایمز چین منتشر شد که در آن رئیس سابق شرکت اکسون موبیل را به انجام اقدامات تحریک آمیز متهم کرد.
در این روزنامه که سرمقاله‌های آن به انتقادگرایی و روشن‌گری شهره هستند، آمده است: تیلرسون بهتر است که استراتژی‌های اتمی خود را قدرتمندتر سازد اگر که می‌خواهد یک قدرت هسته‌ای را از مناطق تحت کنترلش بیرون کند.
با این حال با وجود اینکه روزنامه دولتی محسوب می‌شود ضرورتاً سیاست‌های دولتی بازنشر نمی‌کند. پیش از این وزیر امور خارجه چین در اولین واکنش خود نسبت به نظرات تیلرسون بر ضرورت احترام و همکاری متقابل با آمریکا تاکید کرده بود.
لوکان لو، سخنگوی وزارت خارجه چین در کنفرانس خبری خود با اشاره به این روابط عنوان کرده بود: روابط میان دو کشور آمریکا و چین براساس عدم تقابل، عدم درگیری، منافع دوجانبه و همکاری‌های برد-برد پایه گذاری شده است.
دریای غنی چین جنوبی که سالانه محل تردد تجارتی معادل 5 تریلیون دلار است همواره یکی از منابع تنش و درگیری در منطقه بوده است.
با وجود ادعاهای برخی کشورها از جمله فیلیپین و ویتنام درباره مالکیت بخشی از این دریا چین تاکنون هفت جزیره مصنوعی را بر تپه‌های این دریا ساخته و به نظر می‌رسد که آنها را به فرودگاه‌های نظامی و سلاح‌های ضدهوایی مجهز کرده است.
دولت باراک اوباما در دوران خدمتش گشت زنی‌های دریایی و هوایی دوره‌ای را در این دریا انجام می‌داد تا بتواند از حق گشت زنی آزادانه در دریای چین جنوبی به نحوی دفاع کند. این گشت‌زنی‌ها موجب خشم پکن شد و اخیراً ناوهای جنگی چینی یک زیردریایی بدون سرنشین متعلق به نیروهای دریایی آمریکا را تحت کنترل خود درآورده بود.
در حال حاضر تلاش برای مسدود کردن جزایر مصنوعی چینی در این دریا گامی مهم محسوب می‌شود که واشنگتن هرگز از آن به عنوان یک گزینه یاد نکرده بود.
در ادامه سرمقاله روزنامه گلوبال تایمز آمده است: آمریکا هیچ قدرت برجسته‌ای برای تسلط بر دریای چین جنوبی ندارد. تیلرسون بهتر است که بر روی استراتژی‌های قدرت هسته‌ای کار کند اگر که می‌خواهد یک قدرت هسته‌ای بزرگ را از مناطق تحت کنترل خود خارج کند.
در ادامه این هشدار آمده است: اگر تیم دیپلماتیک ترامپ قصد دارند آینده روابط چین و آمریکا را این چنین شکل دهند بهتر است که هر دو طرف برای یک درگیری نظامی آماده شوند.
در ادامه این سرمقاله با اشاره به توانمندی‌های چین تاکید شده است: چین اراده و قدرت کافی را دارد تا اطمینان یابد سیاست تحریک آمیز ترامپ و تیلرسون موفق نخواهد شد، مگر اینکه واشنگتن قصد داشته باشد در دریای چین جنوبی یک جنگ تمام عیار به راه بیندازد. هرگونه رویکرد دیگری برای جلوگیری از دسترسی چین به جزایر مذکور در دریای چین جنوبی احمقانه خواهد بود.
در بخش دیگری از این سرمقاله ابراز امیدواری شده است که تیلرسون همکاری سازنده‌تری را با چین انتخاب کند و سخنان سنگین اخیرش تنها تلاشی برای به دست آوردن دل کمیته روابط خارجه سنا بوده باشد.
تیلرسون در سخنرانی تایید خود پکن را متهم کرد که ادعا می‌کند بخش‌هایی را که قانوناً برای این کشور نیست، در اختیار خود دارد.
وی همچنین ساخت جزایر مصنوعی از سوی پکن در دریای چین جنوبی را با الحاق کریمه به روسیه در سال 2014 مقایسه کرد؛ اقدامی که منجر به اعمال تحریم‌های شدید از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا علیه مسکو شد.
تیلرسون در بخشی از اظهاراتش عنوان کرد: شما قرار است به چین پیامی روشن بدهید که ساخت جزایر را در دریای چین جنوبی متوقف کند و پس از آن دسترسی چین به این جزایر دیگر ممکن نخواهد بود.
نوشته روزنامه گلوبال تایمز پس از آن منتشر شد که در یک روزنامه چینی دیگر که در آمریکا منتشر می‌شود نوشته‌ای منتشر شده بود که شدیداً از تیلرسون انتقاد و وی را به دشمنی آشکار در قبال چین متهم می‌کرد.
در این نوشته آمده بود: تا جایی که شاهد بوده‌ایم قرار است دوره‌ای از تقابل‌های ویرانگر را میان چین و آمریکا ببینیم. با این همه آمریکا چگونه می‌تواند دسترسی چین به مناطق خودش را ممنوع کند در حالی که واکنش مشروع و دفاعی پس از آن را برنمی‌تابد؟
با این حال برخی معتقدند که تیلرسون در این سخنرانی اخیر خود دچار اشتباه شده است.
یکی از تحلیلگران موسسه مطالعات استراتژیک می‌گوید: مسدود کردن دسترسی چین به جزایر مصنوعی‌اش می‌تواند یک جنگ مسلحانه را به راه بیندازد. مارک فیتز پاتریک، معتقد است که احتمالا تیلرسون همچین منظوری را نداشته است و پاسخ رسمی و نه چندان خشن دولت چین این فرصت را به او داده تا درصدد اصلاح سخنان خود برآید. با این حال اما نامزد ترامپ برای وزارت دفاع نیز در جلسه تاییده خود اقدامات نظامی چین در دریای چین جنوبی را تهدیدی برای نظم جهانی خواند.
ژنرال جیمز ماتیس، وزیر دفاع دولت ترامپ در پاسخ به سوالی درباره اظهارات اخیر تیلرسون تاکید کرد که آمریکا به یک رویکرد دولتی یکپارچه نیاز دارد تا از استراتژی‌های ناهماهنگ یا ناقص جلوگیری کند اما وی بر اهمیت آزادی تبادلات و پرورش متحدان آمریکا در منطقه جنوب شرق آسیا تاکید و عنوان کرد: مساله اصلی این است که آب‌های بین‌المللی هستند و ما باید درباره چگونگی برخورد با این مساله براساس قوانینی که طی سال‌ها برای رفاه تمامی کشورها و نه فقط ما ایجاد شده‌اند، تصمیم گیری کنیم.
***
