? طی سال‌های اخیر، هرگاه بنا بر اجرای یک طرح ضد ایرانی و ضد مقاومت در منطقه بوده، اردن رفتارهای خاصی از خود بروز داده که با بررسی وتحلیل دقیق این رفتارها، می‌توان به ابعاد بیشتری از طراحی دشمن علیه ایران پی برد. «هلال شیعی» بارزترین مثال است. پادشاه اردن در سال 2004 و در حالی که در کاخ سفید حضور یافته بود، برای اولین بار از این اصطلاح استفاده و ایران را متهم به پیگیری چنین طرحی در منطقه کرد. این اصطلاح سپس به مهم‌ترین محور ایران‌هراسی در منطقه تبدیل شد و اکنون نیز بر آن تاکید می‌شود.

? با آغاز بحران سوریه، اردن به دلایل مختلف و از جمله ویژگی‌های ژئوپلیتیکی و مجاورت با سوریه، نقش‌های مختلفی را بازی کرد. اردن در حوزه سیاسی، گاه از رفتن اسد سخن می‌گفت و گاه بر ضرورت تقویت روابط پای می‌فشرد؛ گاه سیاست‌های مختلفی در پیش گرفت. او در برهه‌ای بر اسد تازید، زمانی دیگر نرم‌تر شد و روابط سیاسی با دولت سوریه را در یک سطح حداقلی حفظ و حتی توسعه داد. اما در همه‌ی این‌ سال‌ها، اردن که یکی از متحدان کلیدی آمریکا در بحران سوریه است، شعار مبارزه با تروریسم سر می‌داد و به تروریست‌ها کمک می‌کرد.

? اکنون اما شرایط دستخوش تغییراتی شده است که اهداف و جهت‌گیری‌های اردن را بیش از هر زمان دیگری آشکار می‌سازد؛

1. روند پیشروی ارتش سوریه و متحدانش سریع‌تر شده و عملا هر حمله‌ی تروریست‌ها با پاتک موفق و پیشروی ارتش سوریه همراه شده است.

2.  ترامپ بر سر کار آمده و در تلاش است تا برخلاف شعارهای تبلیغاتی‌اش رویکرد سخت‌تر و خصمانه‌تری علیه سوریه اتخاذ کند. مشاوران و یارانش به او گفته‌اند که برجام کمترین تاثیری بر رفتار منطقه‌ای ایران نداشته است.

3.  با توجه به دست بالای ارتش سوریه و متحدانش، اهمیت منطقه راهبردی جولان برای رژیم صهیونیستی دو چندان شده است.

4.  مخالفان داخلی و خارجی دولت سوریه براین باورند که ضرورت مداخله‌ی خارجی برای بازگرداندن موازنه‌ی قوا در صحنه داخلی این کشور و سپس منطقه، بیشتر از هر زمان دیگری شده است.

5. تجاوز ترکیه به شمال سوریه، تا حد زیادی به اهدافش دست یافت و لذا امکان تکرار چنین تجاوزی در جنوب برای ایجاد منطقه‌ی امن وجود دارد.

6. دشمن تصور می‌کند در روزهای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران، امکان کاهش تمرکز اراده‌ها و حمایت‌ها از دولت سوریه وجود دارد و لذا در پی بهره‌برداری از این فرصت است. رئیس جمهور فرانسه به این مساله اشاره کرده است. هم‌زمان تلاش‌هایی هم برای دورسازی روسیه از ایران در دستور کار غرب است.

?در چنین شرایطی، اردن می‌تواند ایفاگر نقشی بسیار مهم باشد. آمریکا و انگلیس از ابتدای بحران سوریه، با تقویت روابط امنیتی و اطلاعاتی خود با اردن، از این کشور به‌عنوان پلی برای رساندن کمک‌های تسلیحاتی به تروریست‌ها استفاده کردند. اتاق موک در اردن، با طراحی آمریکا و حضور انگلیس، فرانسه، رژیم صهیونیستی و اردن مسئول اداره‌ی درگیری‌ها در جنوب سوریه است.

?اخبار تحرکات نظامی اردن و هماهنگی‌های نظامی و امنیتی آن با آمریکا و انگلیس، امکان تجاوز خارجی به جنوب سوریه را افزایش داده است (برای مطالعه بیشتر در خصوص این اخبار؛ https://t.me/Tabyincenter/9953). اظهارات ضد ایرانی مقامات اردن هم به طرز معناداری افزایش یافته است. این بار نیز هم‌چون سال 2004 و طرح بحث هلال شیعی، پادشاه اردن از درون کاخ سفید، علیه ایران سخن گفته است! این روزها اردن، بوی یک ماجراجویی جدید را به مشام می‌رساند.

***

• کاری از تحلیلگر اندیشکده راهبردی تبیین

• عضویت در کانال اندیشکده راهبردی تبیین:

https://telegram.me/joinchat/BG7BhTvAH-fc1CjjeSCo4g

نعمتی