دفتر حماس پس از تنش‌های دوحه؟

یکی از خواسته‌های علنی امارات و سعودی از دولت قطر در بحران و تنش اخیر، اخراج اعضای حماس از دوحه و عدم حمایت از این جنبش در منطقه است. قطر در سال‌های اخیر در حوزه مالی و رسانه‌ای کمک‌های فراوانی به حماس نموده است و از این منظر یکی از تکیه‌گاه‌های حماس بالاخص در این وضعیت بغرنج مالی و محاصره نوار غزه بوده است.

همان‌گونه که میدانیم حماس پس از تحولات سوریه دفتر خود را از دمشق به دوحه منتقل کرد. اقدامی که به باور بسیاری آغاز برخی اشتباهات حماس در سال‌های اخیر بود؛ اما آنچه اکنون حماس با آن روبروست شاید بتواند از جهاتی مشابه اتفاق سال 2011 و لزوم تصمیم‌گیری در خصوص دفتر سیاسی خود در خارج از غزه دانست. در این تحلیل کوتاه سعی شده است به‌صورت بسیار کلی به بررسی سناریوهای پیش روی حماس در صورت نتیجه بخش بودن فشارهای سعودی‌ها و تغییر سیاست قطر در حمایت از این جنبش؛ پرداخته شود:

?سناریوها و انتخاب‌های احتمالی

1-انتقال دفتر به کشوری دیگر:

? یکی از سناریوهای احتمالی می‌تواند تغییر دوباره دفتر و این‌بار با توجه به وضعیت احتمالی قطر در صورت پذیرش برخی خواسته‌ها و یا تغییر حاکمیت دوحه باشد. در منطقه غرب آسیا کشورهایی که حضور حماس در آنان نسبت به دیگران محتمل‌تر به نظر می‌رسد ترکیه، لبنان، عراق و ایران است. اردن، مصر، سعودی، سوریه و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس گزینه‌هایی است که در شرایط کنونی حماس و فلسطین بسیار بعید به نظر می‌رسد.

? از میان گزینه‌های مطرح شده ترکیه شاید از منظرهایی محتمل‌تر باشد اما بهترین گزینه برای رژیم صهیونیستی هم خواهد بود. از سوی دیگر عراق و لبنان برای محور مقاومت قطعاً مناسب‌تر و بهتر است اما موانع مختلفی برای تحقق آن وجود دارد.

2-پایان دفتر سیاسی در خارج از نوار غزه:

✳️اما سناریو دیگری که به نظر می‌رسد حماس شاید آن را انتخاب کند، پایان دادن به دفتر سیاسی شاخص در خارج از نوار غزه باشد. این سناریو با توجه به مستقر شدن اسماعیل هنیه و هیات دفتر سیاسی حماس در نوار غزه، بسیار محتمل به نظر می‌رسد. بدین گونه که در صورت تشدید فشارهای قطر بر حماس، این جنبش تصمیم بگیرد در قطر، شعبه و دفاتری همانند دیگر دفترهای این گروه مقاومتی در لبنان، ترکیه، ایران و …داشته باشد و بدین گونه از این پس دفتر سیاسی شاخص در خارج از نوار غزه تا اطلاع ثانوی به نمایندگی از جنبش وجود نداشته باشد.

❌البته تحقق این امر با مانع اصلی‌ای روبروست و آن طیف حماس خارج از غزه است؛ زیرا این اقدام صراحتاً به معنی تداوم کاهش قدرت طیف خارج از غزه در مقابل طیف مستقر در غزه خواهد بود. هرچند که مستقر شدن هنیه در غزه به نوعی مأموریت دفتر قطر را بسیار کاهش داده است.

 

***

• کاری از تحلیلگر اندیشکده راهبردی تبیین

• عضویت در کانال اندیشکده راهبردی تبیین:

https://telegram.me/joinchat/BG7BhTvAH-fc1CjjeSCo4g

ارسال دیدگاه