اندیشکده راهبردی تبیین | مرکز تفکر نسل سوم انقلاب

داستان فیلم و اهمیت موضوع آن:

این فیلم بر اساس داستان واقعی جنگ 33 روزه ساخته شده است که در آن روستای «عیتا الشعب» در جنوب لبنان مورد هجمه ناجوانمردانه رژیم اشغال‌گر قدس قرار گرفت و رزمندگان مقاومت به فرماندهی «محمد سرور» در برابر این رژیم ایستادند و علی رغم محاصره‌ی 50 درصد از روستا[1]، با فداکاری و ایثاری مثال‌زدنی، اجازه‌ی ورود را به آنان ندادند. این ماجرا به‌خودی‌خود از لحاظ دراماتیک هم همان اندازه مهم است که از نظر تاریخی اهمیت دارد. ماجرای یک مقاومت طولانی و همه‌جانبه ملی ـ میهنی و دینی که طی آن، گروهی کوچک با امکانات اندک در برابر یکی از قدرت‌مندترین ارتش‌های جهان می‌ایستد و با وجود همه‌ی دشواری‌ها و کمبودها موفق می‌شود ارتشی را که متکی بر تجهیزات فوق‌العاده قوی است شکست دهد؛ یعنی تقریباً چیزی شبیه افسانه.

اتفاقاً همین بن‌مایه افسانه‌وار این ماجراست که آن را مناسب تبدیل‌شدن به فیلم سینمایی می‌کند. فراموش نکنیم که هنوز در اروپا و آمریکا درباره مقاومت پارتیزان‌ها در دوران جنگ جهانی اول و بخصوص دوم فیلم ساخته می‌شود و بارها از زوایای مختلف به آن پرداخته‌اند. دلیلش دقیقاً همان چیزی است که در ماجرای حماسی جنگ 33 روزه لبنان هم وجود دارد، این‌که اصل واقعه ته‌رنگی از افسانه دارد و مفاهیم قهرمانانه‌ای مثل پیروزی ضعیف بر قوی و برتری حق بر باطل در آن به شکلی پررنگ دیده می‌شود.[2]

ماجرای جنگ 33 روزه چه بود؟

جنگ رژیم اشغال‌گر قدس علیه لبنان که در اسرائیل به جنگ دوم لبنان و در لبنان به جنگ ژوئیه یا جنگ تموز معروف است، نبردی ۳۳ یا ۳۴ روز بین ارتش اسرائیل و حزب‌الله لبنان بود که دامنه آن شمال اسرائیل و سراسر لبنان را دربرگرفت.
در سال 2006 نیروهای مقاومت موفق شدند دو تفنگ‌دار رژیم اشغاگر قدس را در روستای «عیتا الشعب» به اسارت درآورند. فشار رژیم صهیونیستی باعث نشد که مقاومت، این دو سرباز را آزاد سازند. پیرو آن و به بهانه‌ی آزادکردن دو سرباز، رژیم اشغال‌گر قدس حمله‌ی بی‌سابقه و همه جانبه‌ای را به 75 روستا از جمله «عیتا الشعب» در جنوب لبنان آغاز نمود.[3] این جنگ با قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل در تاریخ ۱۴ اوت ۲۰۰۶ پایان یافت.[4]

عوامل ساخت فیلم

تهیه کننده: مهدی همایون‌فر

کارگردان: جمال شورجه، کارگردان فیلم‌های جنگی (دفاع مقدس) می‌باشد.[5]

بازیگران اصلی: همگی از کشورهای لبنان، سوریه و فلسطین بوده که به جهت استفاده از بازیگران غیر ایرانی در نوع خود می‌تواند مورد توجه باشد و همچنین می‌تواند نمونه‌ی موفقی از تولید یک فیلم با اهداف مشترکِ کشورهای محور مقاومت قلمداد گردد.

حواشی قابل تأمل فیلم

خبرگزاری جام جم با انعکاس خبر نمایش فیلم در سال 1391 در کشور لبنان نوشت:

یکی از سینماهای نمایش دهنده «33 روز» در بیروت به آتش کشیده شده است و این فیلم در پنج سینمای دیگر در حالی به اکران خود ادامه می‌دهد که استقبال مردم بیش از ظرفیت صندلی‌ها و سالن‌هاست.

کارگردان این فیلم درباره خبر پایین‌کشیده‌شدن فیلم از پرده سینما گفت: این موضوع در یکی از محله‌های مرفه‌نشین بیروت اتفاق افتاد. سینما هم از آن سینماهایی بود که همیشه فیلم‌های آمریکایی اکران می‌کرد و «33 روز» برایشان سنگین تمام شد. چنین رویکردی باعث شد در مردم این کنجکاوی ایجاد شود که این فیلم چطور فیلمی است و به این ترتیب استقبال از آن بیشتر شد.»[6]

واکنش رسانه‌ها نسبت به فیلم

«اکران فیلم «33 روز» ساخته جمال شورجه به یکی از خبرهای جنجالی رسانه‌های عرب‌زبان تبدیل شده بود. شورجه در گفت‌وگو با «جام‌جم» از اکران فیلم در سینماهای ترکیه، سوریه، مصر و عراق خبر داد و گفت: جای تعجب است که مردم حتی بیش از ظرفیت سالن‌ها می‌روند تا به تماشای این فیلم بنشینند. در حالی که در سایت‌های ضدمقاومت و روزنامه آحارانوت تبلیغ‌های منفی فراوانی از سوی اسرائیلی‌ها شده و حتی به مردمی که برای تماشای این فیلم می‌روند، هشدار داده شده که به سینما نروند.

شورجه ادامه می‌دهد: بدیهی است طرفداران اسرائیلی‌ها از بازشدن دید و حوزه فکری مردم مسلمان می‌ترسند. در یکی از سفرهایم به لبنان بینندگان فیلم می‌گفتند اگر ما این فیلم را پیشتر از اینها دیده بودیم، قطعاً زودتر انقلاب می‌کردیم.[7]

تحلیل فیلم:

1-نمایش مقاومت یک روستا در برابر ارتش قدرت‌مند! رژیم اشغال‌گر قدس: شاید بتوان مهم‌ترین پیام فیلم را در یک جمله خلاصه کرد: «مقاومت در هر سن، در هر حال، با هر جنسیت و با هر عقیده»

الف. در هر سن: کوچک‌ترین سرباز این نبرد «صادق» همان کودکی است که با شرایط سخت خارجی مبارزه کرده و چشم به دنیا می‌گشاید و هیچ چیز حتی شهادت پدر و فوت مادر نمی‌تواند مانع او گردد. این مسأله می‌تواند نمادی از نسل‌های جدید در لبنان و در سراسر کشورهای محور مقاومت باشد.

«صفاء علی مقلد» همسر شهید ابوعیسی (از فرماندهان مدافع حرم حزب الله لبنان) در مصاحبه با مجری برنامه‌ی ملازمان حرم[8] به نکته‌ی بسیار مهمی اشاره می‌نماید. هنگامی که مصاحبه‌گر از او می‌پرسد: «وقتی همسر شما برای مأموریت به کشورهای مختلف می‌رفت مخالفتی نمی‌کردی؟»؛ پاسخ می‌دهد: «هرگز! چون اصل وجود و زندگی ما مقاومت است. چون ما از کودکی با فکر مقاومت بزرگ شده‌ایم، هیچ‌وقت مخالفتی نکردم. هیچ‌وقت!»

بازگشت به گذشته در فیلم (فلش‌بک) از دوران نوجوانی «یوسف» و مقاومت او در برابر شکنجه‌ی «اوی»، حضور نوجوانان را در جبهه‌ی مقاومت یادآور می‌گردد. جوانان نیز پررنگ‌ترین و پرشورترین حضور را در این عرصه دارند و بیش‌ترین رزمندگانی که در «عیتا الشعب» دیده می‌شود از جوانان هستند. حتی از افراد مسن‌تر هم یاد می‌شود، آن جایی که پیرمردان و پیرزنان با سختی بسیار در حال تخلیه‌ی موقتی روستا و عبور از مسیر دشوار کوهستان و انتقال به منطقه‌ی امن هستند.

ب. در هر حال: یکی از زیبایی‌های روایت فیلم، تلاقی عروسی «یوسف» و «نسرین» و حمله‌ی رژیم اشغال‌گر قدس به روستای محل سکونت آن‌ها است. یوسف با توجه به شرایط به وجود آمده سریعاً لباس دامادی را درآورده و لباس رزم بر تن می‌کند و نشان می‌دهد که برای یک سرباز مقاومت، نقطه‌ی عطف زندگی هر کس یعنی عروسی هم نمی‌تواند مانع از دفاع از دین و کشور شود. «محمد سرور» که در شُرُف نقطه‌ی عطف دیگری یعنی پدر شدن است نیز همین وضعیت را دارد.

ج. با هر جنسیت: با توجه به خلقت هستی زنان در حالت عادی از انجام بعضی امور همانند جنگ و فعالیت‌های سخت جسمی و… ناتوانند. اما وقتی پای دفاع از دین و عقیده در میان باشد آنان دوشادوش مردان حرکت کرده و در حد خود وظایفی را بر دوش می‌گیرند که به نمونه‌های بسیاری از صدر اسلام تا کنون می‌توان اشاره کرد: از پیام‌آور کربلا حضرت زینب سلام الله علیها، دختران امام حسین علیه السلام، همسر زهیر بن قین، امّ وهب که همگی در واقعه‌ی کربلا نقش آفریدند؛ تا همسران و مادران 8 سال دفاع مقدس و همچنین جنگ 33 روزه لبنان. در فیلم، زنان هم در ارتش رژیم اشغال‌گر قدس هستند (هانا) و هم در رزمندگان محور مقاومت (ام عباس).

د. با هر عقیده: جنگ در جبهه‌ی مقاومت به دلیل این که نبرد بین حق و باطل بوده و هست، همیشه آزادگان جهان را به سمت خود جذب کرده است. در 8 سال دفاع مقدس، علاوه بر اکثریت رزمندگان شیعه؛ رزمندگان، آزاده‌گان و شهدای اهل تسنن، مسیحی، کلیمی و دیگر ادیان الهی در بین شهدا دیده می‌شوند. نماد این افراد در فیلم، «میشل» است که مسیحی بوده ولی با جان‌فشانی بسیار، در این راه به شهادت می‌رسد.

2-غلبه‌ی قلّت برکثرت: در آموزه‌های دین مبین اسلام، در کتاب آن قرآن مجید و در فرهنگ مقاومت و شهادت، قلّت هیچ‌گاه دلیل بر ضعف نیست و به اندازه‌ای که ایمان و باور قلبی بالاتر باشد، یاری خداوند متعال بیشتر است. این مضمون در جای‌جای قرآن کریم ذکر شده است که سه نمونه‌ی آن در زیر می‌آید:

همچنین حوادث سال 61 هجری قمری و پیروزی یاران اندک امام حسین علیه السلام علی رغم شکست ظاهری آنان و پیروزی ملت ایران در جنگ تحمیلی 8 ساله بر استکبار جهانی[9] مثال‌هایی روشن در این زمینه هستند.

[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr3', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr3", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]

صفحات تاریخ یادآور حوادثی شرم‌آور از جنگ‌های اعراب و رژیم صهیونیستی وشکست ارتش‌های بزرگ عربی در سال 1967 تنها در شش روز است.

اما این بار گروه کوچک حزب الله لبنان با تعدادی کم ولی با دل‌هایی پولادین و ایمانی راسخ، 33 روز در مقابل ارتش مجهز رژیم صهیونیستی مقاومت کردند تا جایی که این رژیم با عجز تمام برای اعلام آتش بس پیش‌دستی نمود.

3-اشاره به کمک‌های نظامی ایران به مخالفان رژیم صهیونیستی: کشور جمهوری اسلامی ایران از بدو شروع انقلاب اسلامی در سال 1357 حامی مستضعفان بوده است و این، از راه‌بردهای بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران امام خمینی (ره) بوده که بر خلاف ادبیات رایج آن زمان، دنیا را به دو قطب مستضعفین-مستکبرین (نه شرق -غرب) تقسیم‌بندی نمود و همواره در شعار و در عمل حامی مستضعفین بوده است.

رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه‌ای (مدّ ظله العالی) نیز در این رابطه و در مورد کمک‌های نظامی به گروه‌های مقاومت فرمودند: «ما به توفیق الهی و به فضل الهی از محدودیّت اختلاف مذهبی عبور کردیم. ما همان کمکی را که به حزب‌الله لبنان کردیم که شیعه است، همان کمک را به حماس کردیم و به جهاد کردیم و باز هم خواهیم کرد. ما اسیر محدودیّت‌های مذهبی نشدیم؛ ما نگفتیم این شیعه است، این سنّی است، این حنفی است، این حنبلی است، این شافعی است، این زیدی است؛ ما نگاه کردیم به آن هدف اصلی و کمک کردیم و توانستیم مشت برادران فلسطینی‌مان را در غزّه و در مناطق دیگر تقویت کنیم و ان‌شاءالله ادامه خواهیم داد و من اعلام کردم و قطعاً این خواهد شد که کرانه‌ی باختری هم باید مثل غزّه مسلّح بشود و آماده‌ی دفاع باشد[10].»

در فیلم، افسر رژیم صهیونیستی (اوی) به این نکته اشاره می‌کند که موشک‌هایی که باعث انهدام تانک‌های قدرتمند «مرکاوا» شد، ساخت کشور ایران هستند.

[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr2', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr2", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]

4-رهبر حزب الله لبنان ادامه دهنده‌ی راه رهبران انقلاب اسلامی ایران: رژیم صهیونیستی در سال 1982 میلادی به لبنان حمله کرد و سه روز بعد از تجاوز، ارتش این کشور به دروازه‌های بیروت رسید. بدون اینکه با مقاومت نیروهای فلسطینی یا جنبش امل مواجه شود. اولین مقاومت جدی در منطقه‌ی «خلده» صورت گرفت که مدخل ورودی بیروت در جنوب این شهر است. عده‌ای از جوانان مذهبی شیعه با اسلحه‌ی سبک و با شعار «الله اکبر» توانستند راه را بر ارتش رژیم صهیونیستی ببندند. این گروه در مصاحبه با خبرنگارانی که برای اطلاع از هویت آنان به منطقه خلده رفته بودند، اعلام کردند که از «پیروان امام خمینی (ره)» هستند. این گروه که اعضای آن عمدتاً از گروه‌های تشکیل‌یافته در مساجد بودند، منطقه‌ی خلده و دانشکده‌ی علوم را سنگری برای مقاومت برگزیدند و موفق شدند ضمن واردآوردن تلفات سنگین به سربازان رژیم صهیونیستی، چندین تانک و نفربر را به تصرف خود درآورند و آنها را در خیابان‌های بیروت به تماشای عموم بگذارند.[11]چند سال بعد علامه سیدعباس موسوی که در صف مقدم ستیز با رژیم اشغال‌گر قدس قرار داشت، با هم فکری جمعی از علماء و گروهی از شاگردان خود، جنبش انقلابی «حزب الله لبنان» را در سال 1370 هجری شمسی بنیان نهاد.[12]

[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr4', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr4", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]

یکی از مهم‌ترین ارکان هدایت و موفقیت احزاب، گروه‌ها، ملت‌ها و انقلاب‌ها رهبران آنان هستند. شهید سید عباس موسوی دبیر کل سابق حزب الله لبنان و سید حسن نصر الله دبیر کل کنونی حزب الله بارها اعلام کرده‌اند که ادامه دهنده‌ی راه انقلاب اسلامی ایران و رهبران آن هستند.[13] زمانی که حزب الله در جنگ با رژیم صهیونیستی به پیروزی رسیدند یمنی‌ها به سید حسن نصرالله نامه نوشتند و گفتند تو رهبر ما هستی، سید حسن نصرالله نیز در پاسخ گفت: «من خودم سرباز امام خامنه‌ای هستم.»[14]

5-شکست پذیری هیمنه‌ی ارتش صهیونیستی: برای ثمره‌ی جنگ 33 روزه که موضوع فیلم مورد نظر می‌باشد همین بس که باعث فروریختن هیمنه‌ی یکی از بزرگ‌ترین ارتش‌های نظامی دنیا گردید و محور مقاومت، قدرت لایزال پروردگار را در این جنگ به وضوح مشاهده کرد. ادعای شکست ناپذیر بودن اسطوره‌ی «مرکاوا»، تلفات بالای جنگ و پیش‌دستی رژیم صهیونیستی جهت اعلام آتش‌بس از نشانه‌های ذلّت این ارتش پر مدعاست.[15]

6-اثر خون شهید: بر اساس آموزه‌های دینی خون شهید باعث تحول در انسان‌های دیگر می‌شود. علامه شهید مرتضی مطهری در مورد اثر خون شهید بر دیگران می‌نویسد: «خون شهید به زمین نمی‌ریزد بلکه هزار برابر می‌شود و به دیگران تزریق می‌شود و در رگهای دیگران برای همیشه جریان می‌یابد و این است معنی جاویدشدن خون شهید و این است معنی اینکه شهدا حماسه می‌آفرینند و به همین جهت پیشوایان آرزوی شهادت می‌کردند و به همین جهت اسلام در هر زمانی نیازمند به شهید است.»[16]

در فیلم این تحول در «ام عباس» به سبب شهادت همسر و فرزندش رخ می‌دهد. اما تحول مهم‌تر در «یوسف» ایجاد می‌شود. او جانشین «محمد سرور» بوده ولی در دفاع جانانه از عیتا الشعب با محمد هم‌عقیده نیست و شاید بتوان گفت اندکی دچار سستی در عقیده است. این مسأله تا شهادت «محمد سرور» باقی است. اما پس از آن در زمانی که یوسف به سمَت فرماندهی نائل می‌آید، متحول گردیده و این بار اوست که تمامی نیروهای تحت فرمان خود را تا مرز شهادت امر می‌کند.

[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr5', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr5", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]

7-جنگ اعتقادی: باید اذعان نمود که مسائل دینی و اعتقادی در هر دو جبهه‌ی جنگ 33 روزه بیش از جوانب نظامی قابل تأمل و بررسی است چرا که گروه کوچک حزب الله لبنان در برابر ارتشی تا بن دندان مسلح قرار گرفت و با اتکا به وعده‌های الهی، پیروز و سربلند از آن بیرون آمد. در فیلم تکیه بر این مسأله در جایی اتفاق می‌افتد که افسر رژیم اشغال‌گر قدس (اوی) به کتاب مقدس همراه خود اشاره می‌کند و در جواب زن درجه‌دار رژیم صهیونیستی (هانا) که با عصبانیت به او می‌گوید: «آن‌ها (حزب الله لبنان) برای اعتقادشان می‌جنگند»؛ پاسخ می‌دهد: «ما هم برای اعتقاد خود می‌جنگیم»

نتیجه‌گیری

جنگ 33 روزه نقطه‌ی عطفی در تاریخ مبارزات نظامی گروه‌های مقاومت با رژیم اشغال‌گر قدس به شمار می‌آید. جایی که یک گروه کوچک در برابر ارتشی قدرت‌مند قرار گرفتند و با اتکا به نیروی لایزال پروردگار و توسل و عنایت به اهل بیت علیهم السلام با تمام وجود دفاع کردند و اجازه ندادند رژیم ددمنش به سرزمینشان تعرض کند. در «فیلم 33 روز» با بهره‌گیری از بازیگران عرب غیر ایرانی به درستی به گوشه‌ای از رشادت‌ها و سختی‌های ساکنین روستای عیتا الشعب اشاره کرده و استقامت آنان و ثمره‌ی خون شهیدانشان را به تصویر می‌کشد. تولید این فیلم از منظر جنگ رسانه‌ای[17] دارای اهمیت بوده و از فیلم‌سازان و مستندسازان کشورهای محور مقاومت انتظار می‌رود با تولید آثاری مشترک، زمینه‌ساز توسعه‌ی فرهنگ مقاومت در کشورهای اسلامی گردند.

منابع:

[1] – «روایتی از پایداری و استقامت در یک روستای مرزی لبنان»، سایت شبکه‌ی خبری «العالم»، منتشر شده در تاریخ 6 مرداد 1394، قابل بازیابی در پیوند زیر:

http://fa.alalam.ir/news/1724528

[2] – «روایتی از یک جنگ افسانه‌ای»، سایت روزنامه جام جم، منتشر شده در تاریخ 03 دی 1390، قابل بازیابی در پیوند زیر:

http://77.104.65.1/papertext.aspx?newsnum=100862853242

[3] – همان

[4] – «همه چیز درباره جنگ 33 روزه لبنان»، پایگاه اطلاع‌رسانی جبهه جهانی مستضعفین، منتشر شده در تاریخ ۲۳ مرداد ۱۳۹۳، قابل بازیابی در پیوند زیر:

http://mwfpress.com/vdcjhoe8.uqeimzsffu.html

[5] – «سوره سینما»، بانک جامع اطلاعات سینمای ایران، قابل بازیابی در پیوند زیر:

http://www.sourehcinema.com/People/People.aspx?Id=138111270045

[6] – «33 روز در لبنان جنجال به پا کرد»، روزنامه جام جم، منتشر شده در تاریخ 11 اردیبهشت 1391، قابل بازیابی در پیوند زیر:

http://77.104.65.1/newstext.aspx?newsnum=100810728631

[7] – همان

[8] – مستند ملازمان حرم مجموعه‌ای است که به زندگی شهدای مدافع حرم از نگاه همسرانشان با حضور افتخاری دکتر شهره پیرانی همسر شهید رضایی نژاد می‌پردازد. قسمت پانزدهم: زندگی شهید لبنانی ابوعیسی به روایت همسر محترمشان، قابل بازیابی در پیوند زیر:

http://www.aparat.com/v/80YVE/

[9] – برای اطلاع از توان نظامی عراق در هنگام جنگ با ایران و کمک‌های نظامی کشورهای دیگر به عراق به مقاله‌ی زیر مراجعه گردد:

«توان نظامی عراق در جنگ برعلیه ایران»، دکتر سید جمال حسینی، پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس، قابل بازیابی در پیوند زیر:

http://www.dsrc.ir/View/article.aspx?id=949

[10] – «بیانات در دیدار شرکت‌کنندگان در «کنگره‌ی جهانی جریانهای افراطی و تکفیری از دیدگاه علمای اسلام»، پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی سید علی خامنه‌ای (مد ظله العالی)، منتشر شده در تاریخ 4 آذر 1393، قابل بازیابی در پیوند زیر:

http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=28278

[11] – «بخش سیزدهم: تهاجم 1982 اسرائیل به لبنان (عملیات صلح برای الجلیل)»، پایگاه جامع عاشورا، قابل بازیابی در پیوند زیر:

http://www.ashoora.ir/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D9%88%DB%8C/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86/277-%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AC%D9%85-%D8%B3%D8%A7%D9%84-1982-%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84-%D8%A8%D9%87-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86.html

[12] – «تأثیرپذیری سیدعباس موسوی از اندیشه‌های امام خمینی (ره)»، خبرگزاری دانشجو، منتشر شده در تاریخ ۲۷ دی ۱۳۹2، قابل بازیابی در پیوند زیر:

http://snn.ir/fa/news/286539/

[13] – برای تأثیرپذیری سیدعباس موسوی از اندیشه‌های امام خمینی (ره) به مقاله‌ی فوق (منبع شماره 16) مراجعه گردد.

[14] – «پاسخ نصرالله به یمنی‌ها: من سرباز امام خامنه‌ای هستم»، سایت خبری تهران نیوز، منتشر شده در تاریخ 14 اردیبهشت ۱۳۹4، قابل بازیابی در پیوند زیر:

http://tehrannews.ir/%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE-%D9%86%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A8%D9%87-%DB%8C%D9%85%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D9%85%D9%86-%D8%B3%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AE/

[15] – جهت مطالعه بیشتر به مقالات زیر مراجعه گردد:

«توطئه‌ای که زود لورفت و شکست‌خورد»، سایت خبری جهان نیوز، منتشر شده در تاریخ ۲۳ تیر ۱۳۹۶، قابل بازیابی در پیوند زیر:

http://www.jahannews.com/news/533130/

«جنگ 33 روزه؛ افشای ضعف نظامی و روانی ارتش رژیم صهیونیستی»، خبرگزاری مهر، منتشر شده در تاریخ ۲۴ مرداد ۱۳۸۸، قابل بازیابی در پیوند زیر: