فایل PDF بررسی گزارش‌های چهارگانه رند را می‌توانید از بالای همین صفحه دانلود نمائید.
اندیشکده راهبردی تبیین – اندیشکده «رند» پس از برگزاری هشتمین دور از مذاکرات ژنو درباره بحران سوریه، چهارمین شماره‌ی پروژه صلح سوریه را منتشر کرد. اندیشکده راهبردی تبیین طی گزارشی، خلاصه‌ای از محتوای سه بخش قبلی «پروژه صلح سوریه» را در اختیار پژوهشگران قرار داده بود. در این یادداشت مهم‌ترین نکات شماره جدید پروژه‌ی صلح سوریه در اختیار پژوهشگران قرار خواهد گرفت.
مناطق كاهش تنش
در شماره‌های قبلی مناطقی را برای آتش‌بس پیشنهاد دادیم که زمینه را برای پایان جنگ فراهم می‌کند تا به عنوان پایه‌ای برای توافق طولانی مدت قرار گیرد. همچنین استدلال کردیم که دست یافتن به یک سوریه که دارای حکومت غیر متمرکز است، عقلانی‌تر از تلاش برای سرنگون کردن بشار اسد است زیرا این تلاش به ادامه‌ی جنگ کمک خواهد کرد.
هم‌اکنون مناطقی از سوریه وجود دارد که تحت سیطره‌ی گروه‌هایی هستند که از حمایت خارجی برخوردارند. اینکه چنین شرایطی تا کی ادامه خواهد داشت بستگی به تصمیماتی دارد که در واشنگتن، موسکو، آنکارا، عَمان و اورشلیم اتخاذ می‌شود. به هر حال ایالات متحده آمریکا و کشورهای عربی حاشیه خلیج [فارس] و اسرائیل، تاکید دارند که آمریکا در شرق فرات باقی بماند تا از نفوذ بیشتر ایران در سوریه جلوگیری شود، اما بقای نظامی آمریکا با توجه به اینکه داعش شکست خورده‌است از نظر قانونی و منطق سیاست داخلی مشکل‌ساز خواهد بود.
مذاکرات صلح ژنو
سازمان ملل تلاش می‌کند معارضین و نظام سوریه را برای پایان درگیری‌ها و اصلاح دولت سوریه کنار هم گردآورد. در این مذاکرات مهم‌ترین گروه کردهای سوریه (YPG) به طور جدی حضور ندارند. همچنین تروریست‌های «هیئة تحریر الشام» که مناطق گسترده‌ای از ادلب را در تصرف دارند در مذاکرات مذکور حاضر نیستند. لذا با توجه به موفقیت‌هایی که دولت سوریه و هم‌پیمانانش در عرصه‌ی میدانی کسب کرده‌اند، مهم‌ترین منبعی که کشورهای حاشیه خلیج [فارس] و کشورهای غربی برای اثرگذاری در این مذاکرات و در نتیجه آینده سوریه دارند، توانایی تهیه مساعدت‌هایی برای بازسازی سوریه است که ایران و روسیه در جایگاه ارائه آن نیستند. دولت سوریه نسبت به پذیرش کمک برای بازسازی سوریه محتاط خواهد بود اما او می‌داند که اگر این شرط را نپذیرد و مقاومت گروه‌های معارض ادامه یابد، توان حکومت بر مناطق تحت سیطره معارضین را نخواهد داشت. بنابراین نظام سوریه منافعی را برای پایان یافتن فاز نظامی در نظر می‌گیرد به علاوه اینکه در مذاکرات اخیر خواسته‌های معتدل‌تری را مطرح کرده‌است. روسیه نیز به سازوکار پایان جنگ و شروع بازسازی روی خوش نشان خواهد داد.
[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr2', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr2", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]
از سوی دیگر باید دید که ایالات متحده آمریکا و متحدان اروپایی‌اش به اضافه‌ی ترکیه، اردن و لبنان منافع بزرگی در پایان جنگ شهری سوریه دارند. در صورت پایان یافتن جنگ، ملیون‌ها آواره که اثر رواج افراطی‌گری در منطقه و اروپا داشتند که سیاست ایالات متحده را نیز تحت تاثیر قرار می‌داد به کشورشان بازخواهند گشت. جنگ در سوریه حیات جدیدی به القاعده داد و داعش را به وجود آورد. بنابراین ادامه درگیری‌ها نتایج مشابهی را در بر خواهد داشت.
[مترجم: پیشنهاد کارشناسان اندیشکده رند این است که برای اثرگذاری بر مذاکرات ژنو، ایالات متحده آمریکا و متحدانش می‌توانند در ازای کمک مالی برای بازسازی سوریه، به حاکمان این کشور بقبولانند که انتخابات محلی در جای جای سوریه انجام شود.]
مساعدت‌ها برای بازسازی در ازای اصلاحات از پایین به بالا
شورای امنیت سازمان ملل متحد تلاش‌های خود را بر تاسیس حکومت انتقالی، تدوین قانون اساسی و برگزاری انتخابات ملی معطوف کرده‌است. اما این راه طی سال‌های گذشته به نتیجه نرسیده است. بنابراین راه جایگزین یک رویکرد اصلاح و انتقال حکومت از پایین به بالا مبتنی بر انتخابات محلی برای تشکیل شوراهای محلی است. چنین رویکردی دو نتیجه باصرفه برای آمریکا و متحدانش در بر خواهد داشت. اول و مهم‌تر اینکه انتخابات محلی سبب به وجود آمدن بدنه‌ای مردمی می‌شود که از مشروعیت(legitimacy) لذت خواهد برد و قادر خواهد بود خود اولویت‌های محله‌ی خود را تعیین کند و نیز بر ايجاد ثبات در محله‌ی مربوطه‌اش نظارت کند. دومین نتیجه‌ی مطلوب این است که شوراهای محلی، بنیانی برای تشکیل حکومت غیرمتمرکز در سوریه را ایجاد خواهد کرد.
دو دیدگاه اصلی برای تعیین راه کمک به ثبات و اسقرار محلات (مبتنی بر شوراهای نمایندگی محلی در سوریه) از سوی ایالات متحده آمریکا و متحدان او وجود دارد. دیدگاه اول این است که اصول گسترده‌ای مانند احترام به اقلیت‌های قومی و مذهبی و حقوق زنان برای شوراهای محلی تعیین شود و آنان متعهد به پایبندی به آن شوند آن‌گاه کمک‌های مالی برای ثبات و استقرار و بازسازی به آنان اعطا شود. نویسندگان این گزارشِ راهبردی، دیدگاه مذکور را نمی‌پذیرند بلکه دیدگاه جایگزین این است که مساعدت‌های تثبیت و استقرار در سوریه در ازای برگزاری انتخابات محلی و با نظارت بین‌المللی انجام گیرد.
[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr3', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr3", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]
هر کدام از دو دیدگاه بالا اعمال شود، گام بعدیِ شوراهای محلی انجام ارزيابي‌هايي است كه بر اساس آن توزیع هدفمند بودجه برای ثبات و استقرار آغاز شود. تامین مساعدت‌های مالی برای بازسازی سوریه موجب توسعه یک نسل جدید از رهبری مردمی در سطح کشور و ایجاد شرایط برای انتقال حکومت از پایین به بالا در سطح ملی خواهد شد.
این گزارش راهبردی از آمریکا انتظار تامین هزینه‌ی بازسازی را ندارد بلکه آنچه باید انجام گیرد استفاده از نفوذ آمریکا در بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول، اتحادیه اروپا، سازمان ملل متحد برای سرازیر شدن بودجه برای بازسازی سرزمین‌هایی که تحت سیطره حکومت هستند و نیز سرزمین‌هایی که تحت سیطره نظام سوریه نیستند، هست.
نتیجه‌گیری[1]
کارشناسان اندیشکده «رَند» روند مطلوب آینده سوریه را اینگونه ترسیم کرده‌اند که ابتدا باید در ازای اعطای مساعدت‌های مالی برای بازسازی سوریه، دولت این کشور قبول کند که انتخابات به صورت محلی برگزار شود. این پیشنهاد در ابتدا با مقاومت گروه‌های معارض و همچنین دولت سوریه مواجه خواهد شد اما نهایتا نفع همه در این راه حل خواهد بود. برگزاری انتخابات محلی روند اصلاح (reform) از پایین به بالا را در پی خواهد داشت. این انتخابات که باید با نظارت بین‌المللی انجام شود، زمینه را برای حکومت غیرمتمرکز در سوریه ایجاد خواهد کرد.
[1] نتیجه‌گیری در اصل سند ذکر نشده‌است و این بخش برای تبیین بهتر معنا توسط مترجم افزوده شده‌است.
***
این مطلب، صرفاً جهت اطلاعِ مخاطبان، نخبگان، اساتید، دانشجویان، تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران ترجمه شده و الزاماً منعکس‌کننده‌ی مواضع و دیدگاه‌های اندیشکده راهبردی تبیین نیست
