عراق؛ یک پارلمان، سه گروه، سه مسئول
📝#تحلیل_کوتاه
📝📝#تحلیلگر #اندیشکده_راهبردی_تبیین
🔸از جمله ویژگی‌های خاص نظام سیاسی عراق این است که نمایندگان پارلمان از قدرت و اختیارات بسیاری برخوردارند. چنین قدرتی در حوزه سیاسی، در تعیین سه مسئول عالی‌رتبه قابل مشاهده است؛ رئیس پارلمان، رئیس جمهور و نخست وزیر.
🔸این قدرت گزینش‌گری در شرایط کنونی، یکی از موانع تشکیل دولت در عراق محسوب می‌شود؛ شیعیان، یکپارچه نیستند و بنابراین هر ائتلافی از شیعیان که بخواهد فراکسیون اکثریت را تشکیل دهد، ناچار است تا با اهل‌سنت و کردها وارد تعامل شود. این دو نیز ملاحظات و شروطی دارند که ائتلاف شیعیان باید آن را پذیرا باشد. به‌عنوان مثال یکی از دلایل ناکامی ائتلاف هفته گذشته‌ی العبادی، صدر، حکیم و علاوی، عدم همراهی برخی جریان‌های اهل سنت با آن‌ها بود. شرط این جریان‌ها برای پیوستن به ائتلاف مذکور، پذیرش کاندیدای آن‌ها برای ریاست پارلمان بود که به صورت سنتی در اختیار اهل سنت است. چنین ملاحظاتی با شدت کمتر از سوی کردها، در خصوص گزینه ریاست جمهوری طرح شده است اگرچه کردها در شرط‌گذاری‌‌های خود، مسائل مورد اختلاف با دولت مرکزی بغداد را بیشتر برجسته می‌کنند.
🔸بازیگران شیعه، کرد و سنی در تعاملات با یک‌دیگر و جهت پیوستن به ائتلاف‌های هم، چشم به قدرت بالای فراکسیون اکثریت در پارلمان دارند که می‌‌تواند سه مسئول عالی‌رتبه عراق را تعیین کند. اهل سنت و کردها، اگرچه کرسی‌های کمتری کسب کرده‌اند اما در تشکیل فراکسیون اکثریت، حائز نقش مهمی هستند.
🔸این نظام سهمیه‌بندی (محاصصه) اکنون تشکیل دولت در عراق را کند و دشوار ساخته است اما در نهایت، بازیگران مختلف چنان در حرکت مهره‌های شطرنج خود تغییر ایجاد می‌کنند تا الگویی از هم‌گرایی مبتنی بر برد-برد شکل گرفته و رئیس پارلمان، رئیس جمهور و نخست‌وزیر تعیین شود. طبیعی است که تقسیم پستهای وزارتی نیز در مذاکرات میان گروه‌ها مطرح شود.
🔸این نظام پارلمانی، ایراداتی دارد و به همین دلیل برخی آشکارا با آن مخالفند. البته موافقان چنین نظامی، آن را مانع از دیکتاتوری و انحصارطلبی گروه پیروز در انتخابات عنوان می‌کنند. به نظر می‌رسد این استدلال با توجه به ساخت هویتی متکثر عراق، قابل پذیرش است.
☘️ کانال مرجع در حوزه سیاست خارجی 🌿 اندیشکده راهبردی تبیین🌿
T.me/joinchat/AAAAADvAH-enX3cx_SOOlw
