راهبردهای اقتصادی و اجتماعی ترامپ علیه ایران

تحلیلگران آمریکایی راهبردهای «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران را استفاده از ابزارهای اقتصادی و روانی برای ناکارآمد جلوه دادن نظام و تغییر آن بیان می کنند.

تفسیر و پژوهش های خبری، دشمنی ایالات متحده با نظام جمهوری اسلامی در ایران از همان سال های ابتدایی پیروزی انقلاب آغاز شد. اگرچه در طول حدود چهار دهه گذشته این مخاصمه با نوسان هایی در ظاهر همراه بود اما ماهیت اصلی آن تغییر نظام و یا سیاست های ایران بوده است. 
دولت ایالات متحده در برخی دوره ها هیچ ابایی نداشت تا هدف خود را تغییر نظام (Regime Change) در ایران اعلام کند. اگرچه این هدف تاکنون با ابزار گوناگون و در شکل های مختلف دنبال شده اما در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ صریح تر از قبل و به صورت کاملا منازعه آمیز نمایش داده شد. با اینکه برخی مقام های آمریکایی داشتن چنین هدفی را تکذیب می کنند اما به اعتقاد کارشناسان مسائل بین المللی بدون تردید شروط 12 گانه ای که مایک پومپئو وزیر امور خارجه کنونی آمریکا چند ماه قبل، پس از خروج واشنگتن از برجام بیان داشت همه شاخصه های تغییر نظام در ایران را به همراه داشت. 
رئیس جمهوری ایالات متحده از همان ابتدای دوره و ورود به کاخ سفید در سال 2016، رویکرد خود را متفاوت با اوباما و توام با تشدید فشار بر تهران اعلام کرد. از آن زمان تاکنون وی افراد تندرویی همچون جان بولتون و مایک پومپئو را به کابینه خود وارد ساخت و خط مشی های خود در قبال ایران را تندتر کرده است. 
رئیس جمهوری کشورمان روز یکشنبه گذشته در جمع اساتید، دانشجویان و کارکنان دانشگاه‌ تهران نیز ضمن ارائه همین تحلیل به هدف نهایی کاخ سفید در برخورد با ایران پرداخت و گفت: در تاریخ آمریکا طی 40 سال گذشته، کینه‌ توزتر از تیم فعلی دولت آمریکا نسبت به ایران، ایرانی، نظام جمهوری اسلامی شکل نگرفته بود. دشمنی ها بوده اما یک نفر بوده و بقیه در دشمنی متوسط بودند اما الان در کاخ سفید بدترین ها دور هم جمع شده اند. 
رئیس جمهوری کشورمان با تشریح اهداف گردانندگان کاخ سفید علیه ایران اسلامی، تاکتیک های رهبران واشنگتن را بر شمرد و اظهار داشت: آنها کار خود را با یک جنگ روانی شروع کردند و جنگ اقتصادی به عنوان هدف میان‌مدت آنهاست. جنگ برای موضوع کارآمدی نظام، هدف سوم و مشروعیت‌زدایی از نظام هدف نهایی آنها است. آن تغییر رژیمی را که سخن می‌ گویند با مشروعیت ‌زدایی دنبال می کنند که این مشروعیت زدایی را با جنگ روانی، اقتصادی و موضوع کارآمدی پی می گیرند. 
روزنامه «دیلی اکسپرس» در بررسی سیاست های ترامپ در مورد ایران نوشت: رئیس جمهوری ایالات متحده پس از خروج از توافق هسته ای چندجانبه با ایران، اقداماتی محدودیت ساز را دوباره در حوزه اقتصاد و صنایع ایران برقرار کرد و رویکردهای تخاصمی را در پیش گرفت. 
به نوشته این روزنامه، ترامپ با هدف گرفتن موضوع ارز، فلزات، صنایع خودرویی و نفت به دنبال آن است تا شرایطی به مراتب سخت تر از دوره پیش از امضای برجام در سال های میان 2012 تا 2015 را برای تهران ایجاد کند. 

**حداکثر فشار با ابزارهای روانی و اقتصادی 
تارنمای «هیل» (THE HILL) وابسته به کنگره آمریکا نیز اعتقاد دارد استراتژی دولت ترامپ آن است تا با حداکثر توان، فشار اقتصادی، سیاسی یا نظامی را بر ایران وارد کند تا بتواند رفتار تهران را تغییر دهد. 
این تارنما در تحلیل خود به نامه جمعی از تحلیلگران حوزه سیاست خارجی و نمایندگان کنگره به ترامپ اشاره داشت که نتیجه تندروی های ترامپ را رو در رویی تا حد جنگ پیش بینی کرده اند. این تحلیلگران آورده اند: دولت (ایالات متحده) سیاست تغییر نظام در ایران را دنبال می کند که بازتابی از آرزوهای آن ها و تفسیری اشتباه و ناقص از میزان آسیب پذیری های ایران است. 
نمایندگان کنگره نمونه برآوردهای اشتباه دولت را حمله سال 2003 واشنگتن به عراق عنوان کردند که ناتوانی، اشتباه و بی تاثیر بودن سیاست های آمریکا را به نمایش گذاشت. 
نشریه NEW YORK MAGAZINE در تحلیل راهبردهای ترامپ در مورد ایران به موضوع مشابهی اشاره داشت و نوشت: ترامپ تلاش می کند تا با افزایش فشار بر ایران و توقف صادرات نفت این کشور آن را وادار به مصالحه کند. وزیر امور خارجه آمریکا هم در سخنرانی خود در بنیاد هریتیج سخنان مشابهی را ابراز داشت که تحریم های آمریکا برای آن است تا ایران مجبور شود تصمیم های سختی را اتخاذ کند. منظور وی از این سخنان حفظ اقتصاد در داخل یا ادامه سیاست های منطقه ای بود. 
این نشریه آمریکایی افزود: افزایش فشارهای اقتصادی بر ایران باعث می شود تا اعتراض هایی در ایران شکل بگیرد. افزایش این موج نارضایتی ها دولت ایران را مجبور خواهد کرد تا به برخی توافق ها با آمریکا رضایت دهد. 
براساس اعتراف صریح این گزارش، «دولت ترامپ اعتراض ها در ایران را بهترین مسیر برای تغییر نظام ایران بدون دست زدن به مداخله می بیند». به نوشته این نشریه یکی از پایه های اصلی در راهبرد واشنگتن در قبال ایران، تقویت نارضایتی ها است اما نه به صورت شفاف و آشکار. در این چارچوب حمایت تمام عیار کاخ سفید از نارضایتی ها می تواند سرکوب را تسهیل کند بنابراین از نگاه واشنگتن باید به صورت خاموش مشروعیت اقدامات نظام زیر سوال برده شود. 
این نشریه در پایان آورد: جنگ آمریکا با ایران فاجعه ای را ایجاد می کند اما برنامه اصلی کاخ سفید برای تغییر نظام با این روش، خطرات فراوانی را به همراه دارد. بهترین راه برای رسیدن واشنگتن به اهداف واقعی خود، تلاش برای رسیدن به آن ها بدون هزینه و نشانه های ظاهری یک درگیری نظامی است. 

 

  • این مطلب، صرفاً جهت اطلاعِ مخاطبان، نخبگان، اساتید، دانشجویان، تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران بازنشر یافته و الزاماً منعکس‌کننده‌ی مواضع و دیدگاه‌های اندیشکده راهبردی تبیین نیست.
  • منبع: خبرگزاری ایرنا

ارسال دیدگاه