در این مطلب که به قلم ‘کاوه افراسیابی’ مشاور پیشین ایران در سازمان ملل متحد با عنوان ‘پمپئو: تهدید رو به رشد ایران، مانعی برای پیدا کردن یک متحد’ به نگارش آمده، آمده است: مایک پمپئو وزیر امور خارجه ایالات متحده در سخنرانی در مورد سیاست خارجی در قاهره در 10 ژانویه (20 در) گفت، ‘کشورها در حال سبقت گرفتن از یکدیگر برای مقابله با تهران هستند، چیزی که پیش از این هرگز وجود نداشت.’ 
وی با این ادعا که دولت او ‘اشتباهات گذشته’ دولت اوباما را رفع کرده، سعی کرد پیروزی ترامپ در عرصه سیاست خارجی را نشان دهد. 
در ادامه مطلب درج شده در این تارنمای خبری – تحلیلی آمریکایی تصریح شده است: اما سخنرانی کاملا ‘ایران هراسانه’ وی خبر از یک نکته دیگر هم می داد و آن عقب نشینی ترامپ از خروج قریب الوقوع نیروهای آمریکایی از سوریه زیرا وی در اظهارات خود تاکید کرد: آمریکا متعهد است تا اخراج آخرین ایرانی حاضر در سوریه در آنجا بماند. 
به این ترتیب، پمپئو موقعیت تندورانه ‘جان بولتون’ مشاور امنیت ملی را در پیش گرفت که به اسراییل در قبال نیت ایالات متحده در سوریه اطمینان داد. بنابراین اکنون پمپئو به متحدان خاورمیانه ای آمریکا اطمینان داده که سیاست ایالات متحده همانند همیشه باقی خواهد ماند.
این سیاست شامل سه عنصر کلیدی است: حفاظت از متحدان ایالات متحده و منافع آنها از جمله جریان آزاد نفت، مبارزه با تروریست های داعش و ایران و برنامه دیگر روند صلح خاورمیانه است تا به اسراییل اطمینان دهد که مانع توسعه طلبی و شهرک سازی آن نمی شود. 
با این حال، در خصوص ایران، با آنکه تحریم های اقتصادی سنگین و یکجانبه ای بر ایران تحمیل شده، اما واشنگتن تاکنون نتوانسته تهران را به پای میز مذاکره بیاورد و یا ایران را از ادامه برنامه موشکی خود منع کند. 
در این میان جامعه بین المللی هم به خروج یکجانبه ترامپ از توافق هسته ای ایران واکنش منفی نشان داده و دادگاه بین المللی لاهه نیز حکم به تعلیق برخی تحریم های آمریکا علیه ایران داده است. 
از این رو سیاست خصمانه ترامپ نسبت به ایران، در حقیقت به لحاظ سیاسی، جمهوری اسلامی را تقویت کرده و سبب مقایسه ‘تحریم های ناعادلانه آمریکا’ با جنگ تحمیلی ایران و عراق شده است. 
‘آیت الله خامنه ای’ رهبر ایران نیز در یک سخنرانی سیاسی در 8 ژانویه (18 دی)، قول ‘شکست بی سابقه’ تحریم های آمریکا را داد. 
به عبارتی با افزایش فشار تحریم های اقتصادی آمریکا و چشم انداز کاهش صادرات نفت، ایران بطور فزاینده ای بر دارایی های قدرت سخت خود در منطقه در سال 2019 متکی خواهد بود تا هزینه های جنگ طلبانه ایالات متحده را افزایش دهد.

** بررسی ادعاهای پمپئو
بر خلاف ادعای پمپئو، تصویر منطقه ای داستان متفاوتی می گوید که برخلاف رشد تقابل جهانی علیه ایران است. 
با توجه به رویکرد منطقه ای ایران که شامل خلیج فارس، آسیای مرکزی، قفقاز و شمال غربی آسیا می شود، ایران روابط خوبی با بیشتر همسایگان خود دارد، حتی در خلیج فارس هم و در میان شورای همکاری خلیج فارس (عربستان سعودی، عمان، بحرین، کویت، امارات متحده عربی و قطر) یک اتحاد مشترک علیه ایران وجود ندارد. 
قطر در پاسخ به تحریم همه جانبه عربستان، به ایران و ترکیه نزدیک تر شده است. کویت هم روابط مثبت با ایران را حفظ می کند و عاقلانه تصمیم گرفته است که روابط خود با ایران را متاثر از ریاض شکل ندهد. 
‘شیخ صباح احمد جابر صباح’ امیر کویت گفت: ‘ما ایران را همسایه خود می دانیم و علاقه مند به توسعه همکاری مفید با تهران هستیم.’ 
عمان، یکی دیگر از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، به طور منحصر به فردی به ایران نزدیک است زیرا نقش مهمی در مذاکرات مخفیانه ایران و آمریکا داشته و در تعادل روابط با ریاض و تهران بسیار موفق بوده است. عمان و ایران همچنین در حال برنامه ریزی برای ایجاد یک خط لوله گاز هستند که نزدیکی دیپلماتیک دو کشور را افزایش می دهد. 
امارات متحده عربی هرچند با ریاض در زمینه امور منطقه ای هماهنگ است، محاسبات اقتصادی و امنیتی خود را در تجارت با ایران که بیش از 17 میلیارد دلار در سال 2017 بوده ادامه می دهد. 
بحرین کوچک در میان کشورهای شورای همکاری خلیج (فارس) به موضع ضد ایرانی سعودی ها نزدیک تر است. طبقه حاکم بحرین با جنبش مخالفانی روبرو است که از همدلی ایران برخوردارند.
در گذشته، دبی قطب صادرات متمرکز منطقه ای بود که فقط 150 کیلومتری ایران قرار دارد. در دور قبلی تحریم ها، تجارت دبی با ایران رشد کرد و به محلی برای مقابله با تحریم های ایران بدل شد.
با وجود اظهارات رسمی حصول اطمینان از انطباق امارات با تحریم های ایالات متحده علیه ایران، رهبران امارات امیدوارند تاریخ را تکرار کنند و از مزایای اقتصادی تجارت با ایران بهره مند شوند بدون اینکه خشم واشنگتن را برانگیزانند. 
در عین حال عراق از مزایای تجارت دوجانبه بی سابقه با ایران بهره می برد و در حالیکه متکی به گاز و برق ایران است، از مزایای تجارت خارجی ایران هم برخوردار است. هرچند معافیت عراق از تحریم های واشنگتن علیه تهران در آوریل 2019 منقضی می شود، اما شاخص های بسیاری نشان می دهد ایالات متحده باید این معافیت را تمدید کند یا خطر بیگانگی بغداد با خود را به جان بخرد. 
به همین ترتیب، به دلیل نیازهای انرژی کشورها، معافیت از تحریم های واشنگتن علیه ایران، شامل هفت کشور دیگر از جمله چین، هند، ژاپن، کره جنوبی، ترکیه، ایتالیا و یونان هم شده است و همانطور که گفته شد به دلیل نیاز به انرژی این کشورها، معافیت آنها نیز همانند عراق احتمالا تمدید خواهد شد. 
هند همچنین از معافیت در حضور در پروژه بندر چابهار برخوردار است که هیچ جدول زمانی ندارد و تاکنون چند صد شرکت خارجی از 15 کشور را جذب کرده است. 
ترکیه، یکی دیگر از همسایگان ایران، روابط اقتصادی و دیپلماتیک خوبی با ایران دارد. این کشور 11 درصد از نیازهای انرژی خود را از ایران دریافت می کند و تلاش می کند حجم تجارت ایران و ترکیه را تا 30 میلیارد دلار در سال افزایش دهد. 
‘رجب طیب اردوغان’ رئیس جمهوری ترکیه که از فراز و فرودهای ترامپ در سوریه خشمگین است، بوضوح مشخص کرده که همچنان با تهران و مسکو بر سر سوریه هماهنگ خواهد بود. 
از این رو پمپئو نمی تواند بر روی اتحاد با ترکیه در مقابل تهران حساب کند، همانطور که نمی تواند بر روی عراق و تعدادی دیگر از کشورهای شورای همکاری خلیج فارس حساب کند. 
به همین دلیل، او نمی تواند بر مصر نیز تکیه کند، زیرا در برخی موارد با وجود وابستگی مالی قاهره به ریاض، این کشور به ایران بیش از قبل نزدیکتر شده است. 

** ناتوی عربی
این یک مساله مهم است، زیرا ایالات متحده می خواهد با ایجاد یک اتحاد راهبردی خاورمیانه ای، یک ‘ناتوی عربی’ به وجود آورد که همکاری های امنیتی از جمله یک سپر دفاع موشکی منطقه ای در میان 6 کشورهای خلیج (عربستان سعودی، امارات متحده عربی، کویت، بحرین، عمان و قطر) به علاوه مصر و اردن ایجاد کند.
هدف اصلی این اتحاد جدید منطقه ای، بازداری تجاوز احتمالی ایران است. این مساله در واقع یک پیشنهاد قدیمی عربستان سعودی بود.عجیب آنکه دولت ترامپ آن را با آغوش باز پذیرفت. با این حال، اختلاف نظرهای مداوم عربستان و قطر، تا بحال مانع این اتحاد شده است. 
به طرز وحشیانه ای، مبارزه شدید آمریکا علیه ایران درست در زمانی رخ می دهد که منطقه به تازگی از بیماری تروریسم بهبود یافته و آتش بس در یمن هنوز در حال انجام و درگیری های سوریه در حال تبدیل به به یک وضعیت دیگر است و نشانه هایی از پیشرفت در گفت وگو با طالبان در افغانستان وجود دارد که ایالات متحده با اکراه اذعان می کند ایران در آن نقش دارد. 
بنابراین به تصویر کشیدن چنین چهره ای از ایران توسط دولت ترامپ به قیمت فروش میلیاردها دلار اسلحه های پیشرفته به کشورهای منطقه ای تمام شده است. 
از طرف دیگر با وجود اینکه پمپئو در سخنان خود به تصمیم گیری های اشتباه دوران اوباما اشاره کرد، در واقع این دولت ترامپ است که واقعیت های منطقه ای را بد تفسیر کرده است. این کشور همچنان به دنبال یک سیاست خاورمیانه عمیقا ناقص است که بر اساس غلبه بر تهدید ایران و اقدامات ماجراجویانه عربستان سعودی است. نتیجه این رویکرد چیزی جز افزایش تنش نیست. چنین چیزی حتی ممکن است علیرغم اظهارات ترامپ مبنی بر انزجار از شرکت در درگیری دیگر، منجر به وقوع نبرد فاجعه بار دیگری شود.
تارنمای لوبلاگ از نام ‘جیم لوب’ سردبیر این تارنما، روزنامه نگار کهنه کاری که گزارش های تحلیلی از سیاست خارجی واشنگتن در قبال خاورمیانه می نوشت گرفته شده است. 
این تارنما اولین وبلاگ دریافت کننده جایزه ‘آرتور راس’ برای گزارش گیری و تجزیه و تحلیل مستقل از آکادمی دیپلماسی آمریکا در سال 2015 بود. 
این تارنما در سال 2008 راه اندازی شد و بیشتر بر ارائه تحلیل سیاست های اتخاذ شده از سوی واشنگتن در قبال تهران متمرکز است.

• این مطلب، صرفاً جهت اطلاعِ مخاطبان، نخبگان، اساتید، دانشجویان، تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران بازنشر یافته و الزاماً منعکس‌کننده‌ی مواضع و دیدگاه‌های اندیشکده راهبردی تبیین نیست.
• منبع: خبرگزاری ایرنا

گروه رصد