اندیشکده راهبردی تبیین- امارات از هشتم ژوئیه اعلام کرد که بخشی از نیروهای نظامی خود را از یمن خارج کرده است. این اظهارات به سرعت در رسانه های عربی و انگلیسی مطرح و بررسی شد. روزنامه وال استریت ژورنال اعلام کرد که خروج نیروهای اماراتی از یمن از یک سال پیش شروع شده است.. اما دلایل اتخاذ این تصمیم از سوی ابوظبی چه بوده و چه پیامدهایی را به دنبال خواهد داشت؟

1-سطح و روند خروج یا تعدیل نیروهای اماراتی در یمن

امارات عربی متحده برای نخستین بار در هشتم ژوئیه 2019 تصمیم خود را برای کاهش و بازاستقرار نیروهایش در یمن اعلام کرد تا بنابر ادعای خود از راهبرد «اول نیروی نظامی» به راهبرد «اول صلح» رونمایی کند.  طبق گزارش رویترز، امارات برخی از نیروهای نظامی‌اش را از بنادر عدن در جنوب یمن و ساحل غربی این کشور خارج کرده است. مقامات اماراتی تاکید کرده‌اند که هیچ نگرانی درباره بروز خلاء در یمن وجود ندارد چرا که 90 هزار نیروی یمنی توسط امارات آموزش داده شده است. طبق گزارش نیویورک تایمز، امارات حدود 5 هزار نظامی(1) خود را به یمن فرستاده است. پس از آن‌که امارات خروج بخشی از نیروهای خود از یمن را رسما تایید کرد، گاردین طی گزارشی نوشت امارات متحده عربی مواضع خود در یمن را به مزدوران خارجی و شبه‌نظامیان محلی طرفدار امارات واگذار می کند. گفته می‌شود هنوز 10 هزار سرباز سودانی در یمن حضور دارند. این سربازان در استخدام ارتش امارات هستند و پول خود را مستقیما از دولت این کشور دریافت می‌کنند.(2) مرکز مطالعات الجزیره هم در گزارشی اعلام کرده که  نخستین پیامد کاهش نیروهای اماراتی در یمن این بود که شماری از افسران نظامی عربستان فرماندهی چند پایگاه نظامی در بنادر «المخا و الخوخه» را به دست گرفتند. پیش از این امارات تامین امنیت و کنترل این پایگاه ها را بر عهده داشت.(3)

نفوذ امارات عمدتا در جنوب یمن بوده و هدف اصلی آن نیز تقویت جنبش های جدایی طلب در جنوب یمن است. همانطور که روزنامه گاردین تاکید کرده، امارات تنها عضو ائتلاف عربی است که استراتژی واضح و روشنی در یمن دارد. بر این اساس لازم بود تا از شهر جنوبی عدن محافظت شود، برای سیطره بر جزیره حیاتی سقطری در خلیج عدن تلاش شود و با نیروهای جدایی طلب جنوب با هدف تجزیه یمن اتحاد شود و همانند دهه 90 میلادی، یمن جنوبی و شمالی ایجاد شود که یمن جنوبی دولت تحت امر امارات خواهد بود. طبق گزارش گاردین امارات پایگاه‌ها و اردوگاه‌های نظامی را در جنوب یمن ساخته و در اصل یک دولت موازی در جنوب یمن ایجاد کرده است که دارای سرویس‌های امنیتی خاص خود بوده و به دولت یمن پاسخگو نیست.(4)

نیروهای اماراتی شرکت کننده در جنگ یمن که نزدیک به پنج هزار نفر تخمین زده شده است در داخل پایگاه‌های نظامی و مراکز فرماندهی و آموزش مخصوص خودشان در چندین منطقه ساحلی واقع در کرانه خلیج عدن و دریای سرخ و همچنین در پایگاه «صرواح» در استان مأرب در شمال یمن حضور داشتند. پایگاه‌های ساحلی محل استقرار نیروهای اماراتی شامل البریقه (عدن الصغری) که مرکز اصلی نیروهای امارات در یمن شمرده می‌شود، الریان (فرودگاه الریان در المکلا) در استان ساحلی حضرموت (شرق)، بلحاف در استان شبوه (جنوب شرق)، المخاء (یک بندر) در استان تعز (جنوب غرب) و الخوخه در استان الحدیده (غرب) است. این در حالی است که شمار محدودی هم از نیروهای امارات در مناطق مختلفی از عدن، لحج، شبوه، حضرموت، المهره و مناطقی از ساحل غربی مستقر هستند.(5)

امارات در یمن چندین نیرو ایجاد کرده است:

• نیروهای کمربند امنیتی: این نیروها در استان‌های جنوبی شامل عدن، لحج، أبین و الضالع مستقر هستند و شماری از آن ها در صفوف نیروهای مهاجم در ساحل غربی حضور دارند و تیپ 20 و تیپ سومِ حمایت و پشتیبانی نمونه‌ای از آن‌هاست.
• نیروهای ویژه: نیروهای ویژه یا نخبه یک تشکیلات نظامی کاملا جنوبی است که بخشی از آن‌ها در استان ساحلی «حضرموت» هستند و به نام «النخبة الحضرمیة» معرفی می‌شوند. بخشی از آن‌ها در استان شبوه هستند و «النخبة الشبوانیة» خوانده می‌شوند. تلاش‌ها برای تشکیل نیروهای نخبه در استان‌های المهره و جزیره سقطری هم ناکام ماند.
• نیروهای مشترک: نیروهای مشترک از یگان‌هایی مستقل تشکیل شده و در اصل شبه نظامیانی از شمال و جنوب یمن هستند که در گروه‌هایی با نام های «ألویة العمالقة»، «ألویة المقاومة التهامیة» و «ألویة حراس الجمهوریة» حضور دارند. آن ها در ساحل غربی دریای سرخ در منطقه‌ای که از تنگه باب‌المندب تا فرودگاه الحدیده کشیده شده است مستقر هستند و پس از ترک این منطقه توسط امارات که کار فرماندهی و نظارت بر آن‌ها را تا اواخر هفته اول ژوئیه برعهده داشت، آن‌ها تحت فرماندهی یک‌پارچه یمنی و نظارت یک کمیته سعودی قرار گرفتند.

نیروهای دیگری هم هستند که نام خود را «کتائب أبی العباس» گذاشتند و منسوب به بنیان‌گذار و فرمانده خود «ابی العباس» با نام اصلی «عادل عبده فارع» هستند و تا اواخر آوریل 2019 بر مناطقی از شهر تعز مسلط بودند و به موازات حکومت منصور هادی نقش‌های حکومتی ایفا می‌کردند. سپس از لحاظ مالی و اداری به تیپ 35 زرهی پیوستند و مجددا پس از درگیری‌های شدیدی که در آوریل 2019 با نیروهای دولت مستعفی منصور هادی داشتند در منطقه الکدحه در شمال غرب شهر تعز مستقر شدند(6).

 

 

در شرایط کنونی روند عقب نشینی نیروهای اماراتی از بخش های مختلف یمن به سه روش است:

• عقب نشینی از دو جبهه اصلی نبرد در یمن که برای شکست انصارالله در صنعا بسیار مهم است: مأرب به عنوان پایگاه مهم در مورد صنعا و الحدیده که دروازه غربی صنعا و شریان حیاتی آن است. امارات از مأرب به صورت کامل خارج شده ودر الحدیده نیروهای زمینی خود را به شکل چشم‌گیری کاهش داده است.
• کاهش 75 درصدی حضور افسران در پایگاه عصب(بنابر گزارش اندیشکده واشنگتن به نقل از منابع اماراتی) با توجه به اینکه این پایگاه یک پایگاه امنیتی و آموزشی است.
• اما منطقه دیگری که امارات حضور خود را در یمن کاهش داده است در جنوب این کشور است. جنوب یمن به عنوان دژ و قلعه اختصاصی امارات از روز اول جنگ محسوب شده است. به ویژه شهر عدن. البته مقامات اماراتی اعلام کرده اند که 90 هزار یمنی را آموزش نظامی داده اند که در جنوب یمن به نیابت از آن ها بجنگند.(7)

برخی از دیپلمات های غربی اعلام کرده‌اند که امارات بخشی از نیروهای خود را از بندر عدن و ساحل غربی یمن خارج کرده است. در این مناطق نیروهای محلی که توسط امارات تجهیز شده‌اند در حال مبارزه با نیروهای انصارالله هستند.(8) البته باید توجه داشت که خروج امارات از یمن به صورت 100 درصدی نبوده و بندر مکلا را (به بهانه مبارزه با القاعده و داعش) همچنان در دست خود نگه خواهند داشت.(9)

2-دلایل و اهداف امارات برای خروج یا تعدیل نیروهای خود در یمن

2-1-تقابل احتمالی  ایران و آمریکا

تنش حاکم بر حوزه خلیج فارس با افزایش اختلاف میان آمریکا و ایران و حملات خرابکارانه‌ای که علیه چهار نفتکش در سواحل الفجیره و دریای عمان صورت گرفت و همچنین اقدام ایران در سرنگون کردن پهپاد آمریکایی که از یک پایگاه نظامی اماراتی برخاسته بود همراه شد. این اتفاقات امارات را به تجدید نظر در سیاست‌های افراطی خود در قبال ایران و متحدان حوثی تحریک کرد. زیرا امارات از پیامدهای هر گونه رویارویی احتمالی بر اقتصاد خود که کاملا بر شرایط ثبات در منطقه اتکا دارد بیم داشت.(10) همچنین رویترز در ماه گذشته میلادی اعلام کرد که امارات به دلیل تهدیدات امنیتی افزایش تنش میان ایران و آمریکا، حضور نظامی‌اش در یمن را کاهش می دهد. براین اساس بعد از بالا گرفتن تنش میان تهران و واشنگتن به دنبال حملات به نفتکش ها در خلیج فارس و سرنگونی پهپاد آمریکایی توسط ایران، امارات ترجیح می دهد نیروها و تجهیزات نظامی‌اش را برای هر گونه پیش‌آمدی در اختیار خود داشته باشد.(11)

قاسم عزالدین نویسنده و تحلیلگر سرشناس عرب هم در مقاله‌ای در سایت «المیادین» نوشته است:«امارات خروج نیروهای خود از شهرهای عدن، مارب و ساحل غربی را پس از احضار کاردار خود در تهران آغاز کرده است و از این طریق سعی دارد تا به خاطر ترس از پاسخ ایران در صورت حمله آمریکا به ایران، خود را در جنگ یمن بی طرف نشان دهد. این اقدام امارات منطقی است، ولی آن را از حملات احتمالی ایران مصون نمی‌دارد.»(12)

2-2-تقویت قدرت موشکی و پهپادی انصارالله

انصارالله یمن در ماه های اخیر با رونمایی از سلاح های مدرن خود و به ویژه پهپادهای انتحاری توانسته است معادلات نبرد را دچار تغییرات راهبردی کند به گونه ای که فرودگاه های عربستان در جنوب این کشور بارها توسط پهپادهای یمن مورد حمله قرار گرفته‌اند. این مسئله در کنار این‌که انصارالله تاکید کرده که 300 نقطه حساس عربستان و  امارات را برای حمله شناسایی کرده‌اند، باعث ایجاد هراس در بین مقامات امارات شده است. در واقع یکی از مهم‌ترین دلایلی که موجب اقدام امارات در خارج کردن نیروهای خود از یمن شده است، ترس این کشور از حملات انصارالله به تاسیسات حیاتی و فرودگاه‌های اماراتی است به طوری که ابوظبی از شدت حملات خود علیه مواضع انصارالله کاسته است. در همین رابطه، امارات نگران است که حملات پهپادی انصارالله که اخیرا به فرودگاه‌های این کشور هم رسیده است منجر به تحت الشعاع قرار گرفتن اقتصاد این کشور شود. نیروهای انصارالله بارها خاک امارات را هدف حملات پهپادهای خود قرار داده‌اند. انصارالله در مه 2019، ویدئویی منتشر کرد که نشان می داد یک پهپاد متعلق به انصارالله به فرودگاه بین‌المللی ابوظبی حمله کرده است. در حقیقت افزایش قدرت جنبش انصارالله و متحدانش و دستیابی به سلاح های پیشرفته باعث بازنگری امارات در مورد حضور در یمن شده است. پیشرفت‌های موشکی و پهپادی انصارالله در ماه های اخیر به گونه ای بوده که سامانه های دفاعی پاتریوت عربستان نیز نتوانسته با این حملات مقابله کند. این مسئه برای امارات تبدیل به یک هراس راهبردی شده است. چرا که اقتصاد این کشور کاملا با امنیت پیوند خورده و در صورت تکرار حملات پهپادی انصارالله به امارات، اقتصاد امارت‌هایی مانند دبی به شدت تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.

 

[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr2', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr2", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]

 

2-3- تشدید اعتراض امارت‌های مخالف ابوظبی به جنگ یمن

در عرصه داخلی، وجود نارضایتی فزاینده در سایر امیرنشین‌ها مانند شارجه، دبی و رأس‌الخیمه که علاقه‌ای به درگیر شدن در جنگ با یمن نداشتند از دلایل خروج تدریجی امارات از یمن به شمار می‌رود. هرچند این نارضایتی‌ها علنی نشد، اما ورود جنگ به پنجمین سال، آن هم بدون دستیابی به نتیجه‌ای مشخص یا راه‌حل‌های سیاسی باعث شد که این نارضایتی‌ها کم‌کم ظهور و بروز یابند. «محمدبن راشد آل مكتوم» حاكم دبي از بيم آنكه امارتش در معرض حملات نظامي «انصارالله» قرار بگيرد، به «محمدبن زايد آل نهيان» وليعهد ابوظبي اعلام كرده بايد از يمن عقب‌نشيني صورت بگيرد. بنا بر گزارش‌ها از داخل امارات، حاكم دبي نشست مهمي را با محمد بن زائد برگزار كرده و در آن به  بن زائد اطلاع داده است كه دبي قادر به تحمل هزينه‌هاي ناشي از حمله انصارالله به مراكز حياتي اين امارت نيست و در صورت ادامه سياست‌هاي ابوظبي، وحدت امارات به خطر مي‌افتد.(13)

2-4- خسارت های مادی و جانی نیروهای اماراتی

هرچند امارات در 50 ماه گذشته در صحنه میدانی جنگ یمن نسبت به عربستان خسارات کمتری دیده اما باز این کشور موفق به دستیابی به اهداف خود نشده و خسارت‌های زیاد متحمل شده است. اوج شکست امارات در بندر الحدیده بوده که در نهایت منجر به عقب نشینی امارات از این منطقه شد. امارات که طی پنج سال گذشته که در جنگ یمن مشارکت داشته است، خسارت‌های سنگینی را در عرصه‌های مختلف متحمل شده است. گزارش‌ها حاکی از هزینه 1.3 میلیارد دلاری ماهانه امارات در جنگ یمن است (16 میلیارد دلار در سال). جالب توجه آن است که امارات از زمان آغاز جنگ تا به امروز، با هزینه یاد شده اقدام به ایجاد تشکیلات نظامی متعدد در جنوب یمن علیه عبد ربه منصور هادی( رئیس جمهور مستعفی یمن که مورد حمایت عربستان است) کرده است، یعنی ابوظبی عملا بر خلاف اهداف اعلام شده‌ی ائتلاف تحت رهبری عربستان علیه یمن رفتار کرده است. در همین راستا، امارات به حمایت از گروه‌های نظامی مخالف با دولت منصور هادی، نظیر شورای انتقالی جنوب اقدام کرده است که جدایی جنوب یمن را خواستار هستند. امارات همچنین 64 هزار مزدور خارجی را علاوه بر گروه‌های نظامی یمنی که تحت امر دارد به استخدام خود در آورده است که همه این ها بار مالی سنگینی را بر دوش این کشور نهاده است. علاوه بر این امارات از سال 2015 میلادی تا ژوئن 2018 میلادی نزدیک به 111 تن از نظامیان خود را در جنگ‌های فرامرزی و غالبا در یمن از دست داده است. بزرگترین ضربه به امارات کشته شدن 48 سرباز اماراتی در یک حمله در استان مأرب بوده است. افزایش تلفات در میان نیرو‌های اماراتی و کشته و مجروح شدن تعدادی از اعضای خاندان حاکم و خانواده‌های بزرگ برای نخستین بار در تاریخ این کشور رخ داده است. (14)  روزنامه نیویورک تایمز اخیرا در مورد دلایل خروج امارات از یمن نوشت،  امارات پس از آنکه فهمید جنگ فرسایشی در یمن این کشور را به سوی فاجعه انسانی پیش می‌برد به سرعت نیروهای خود از این کشور خارج کرد.(15)

2-5- عدم نیاز به حضور مستقیم در یمن

یکی دیگر ازدلایلی که برخی مقامات اماراتی اعلام کرده اند مربوط به عدم نیاز این کشور به حضور مستقیم در یمن است. در واقع بر اساس این اظهارات، امارات 90 هزار شبه نظامی در یمن آموزش داده و دیگر نیازی به حضور مستقیم ابوظبی در جنگ یمن وجود ندارد. نیروهای موسوم به “کمربند امنیتی” که تحت حمایت امارات هستند همچنان به حضور نظامی خود در جنوب یمن ادامه خواهند داد. امارات همچنین اعلام کرده که  یک ارتش 52 هزار نفری زیر نظر شورای انتقالی جنوب  به همراه تعداد قابل توجهی از مشاوران فنی اماراتی تشکیل خواهد داد.(16)

 

[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr3', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr3", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]

 

2-6- افزایش تعهدات امارات

برخی از کارشناسان یک دلیل دیگر برای خروج امارات از یمن ذکر کرده اند که کمتر مورد توجه رسانه ها قرار گرفته است. بر این اساس توسعه دخالت‌های سیاسی و نظامی امارات به ویژه در لیبی و منطقه شاخ آفریقا و حتی در افغانستان و کوزوو باعث شد که فشارها بر این کشور افزایش یافته و همزمان تعهدات مالی، نظامی و سیاسی این کشور چند برابر شوند.(17)

2-7-تشدید اختلاف های بین امارات و عربستان

یکی دیگر از دلایلی که برای تفسیر خروج نظامیان اماراتی از یمن بیان می شود به تشدید اختلاف‌ها بین ابوظبی و ریاض برمی گردد. اختلافات میان عربستان و امارات از آنجا آغاز شد که منصور هادی رئیس جمهور مستعفی یمن،  خالد بحاح، نخست‌وزیر دولت فراری و مستعفی خود را که البته مورد حمایت مقامات امارات بود، از کار برکنار کرد. پس از برکناری وی، فردی به نام ژنرال الأحمر به جای بحاح در پست نخست‌وزیری قرار گرفت که به سرسپردگی به عربستان معروف بود. این اقدام منصور هادی، خشم مقامات ابوظبی را برانگیخت و موجب شد آن‌ها به سهم خواهی در قبال نقش‌آفرینی خود در قالب ائتلاف سعودی، روی آورند. دامنه این شکاف‌ها به جایی کشیده شد که امارات از نیروهای حامی تجزیه جنوب یمن در برابر دولت مستعفی منصور هادی حمایت کرد. این در حالی است که رئیس‌جمهور مستعفی یمن از حمایت‌های بی‌دریغ عربستان برخوردار است (18). اختلافات عربستان و امارات، در سال گذشته پس از شکست جنگ الحدیده تشدید شد که در آن ائتلاف سعودی، به ویژه نیروهای تحت حمایت امارات عربی متحده، در نفوذ به منطقه الحدیده ناکام ماندند، در حالی که عربستان روی اشغال این منطقه برای باز کردن راه رسیدن به صنعا و توقف حملات ارتش و کمیته‌های مردمی به جیزان، عسیر و أبها حساب کرده بود. بر خلاف عربستان، امارات از آغاز حمله به یمن به دنبال توسعه نفوذ و منافع حیاتی خود از بندر عدن تا شبوه و مجمع‌الجزایر سقطری و حتی شاخ آفریقا و ساحل دریای سرخ بوده است.(19) برخی از تحلیلگران معتقدند که عربستان و امارات متحده عربی در مورد استراتژی جنگ در یمن با یکدیگر تفاوت و شکاف زیادی دارند و همین موضوع سبب اختلاف بین آن‌ها شده است. امارات از بمباران‌های انصارالله به وحشت افتاده است و به عربستان گفته که دیگر راه‌حل نظامی برای یمن پاسخ نمی‌دهد و باید راه‌کار سیاسی دنبال شود. علاوه بر این، شکست‌های پی در پی نیروهای ائتلاف سعودی در برابر انقلابیون یمن باعث تشدید اختلافات بین نیروهای طرفدار امارات و عربستان شده است.

2-8-افزایش مخالفت‌ها در آمریکا علیه جنگ یمن

پس از قتل جمال خاشقجی رونامه نگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول، فشارها بر عربستان و امارات در زمینه جنگ یمن افزایش پیدا کرده است. دامنه این اعتراض‌ها به آمریکا رسیده و نمایندگان کنگره در چند نوبت مصوبه‌هایی با هدف تعلیق فروش سلاح به عربستان و امارات و پایان حمایت آمریکا از این دو کشور در جنگ یمن داشته اند. البته دونالد ترامپ این مصوبه‌ها را وتو کرده است. اما سناتورها و نمایندگان آمریکایی همچنان بر این مسئله اصرار دارند که فروش سلاح به امارات و عربستان پایان یابد. به همین دلیل تلاش امارات این است که از تحریم های کنگره در زمینه عدم فروش سلاح فرار کند.(20)

 

[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr4', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr4", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]

 

3-آثار و تبعات خروج نظامیان اماراتی از یمن

خروج نظامیان اماراتی از یمن می‌تواند در دو سطح انصارالله و ائتلاف سعودی پیامدهایی به دنبال داشته باشد. به دلیل اتکای نیروهای کمربند امنیتی و نیروهای نخبه به خصوص نخبه‌های شبوانیه به حمایت امارات، موضع میدانی آن‌ها در برابر هر حمله انصارالله به مناطق استقرارشان در لحج و الضالع متاثر می‌شود. بیشترین تاثیر عقب‌نشینی امارات احتمالا در مناطق شمال یمن  (الجوف، صعده، حجة، مأرب، البیضاء، الحدیدة وتعز) نمودار می‌شود، چون پس از این‌که نیروهای اماراتی مواضع خود را در مأرب و ساحل غربی (الحدیده و تعز) تخلیه کردند مسئولیت عربستان دو چندان می‌شود و از آن‌جایی که نیروهای مورد حمایت منصور هادی با کمبود تسلیحات سنگین مواجه است،  شرایط در این مواضع دشوارتر خواهد بود، زیرا ائتلاف نتوانسته نیازهای ارتش منصور هادی به تانک، توپخانه، موشک و هواپیما را مرتفع کند. بنابراین عقب نشینی امارات، عربستان را در برابر حوثی‌ها تنها خواهد گذاشت که این امر منجر به تضعیف موضع ریاض می‌شود یا در نهایت موجب می‌شود که ریاض به خواسته انصارالله برای توقف جنگ تن بدهد یا به فرآیند مستقیم صلح ورود کند. بالاتر از همه این‌ها اگر حوثی‌ها بخواهند در چارچوب راهبرد «بردباری» خود به جنگ ادامه بدهند و حملات خود را بر شهرها و مراکز صنعتی و نفتی و منابع تولید انرژی در جازان، عسیر، نجران و مناطق دیگری در عمق خاک سعودی متمرکز کنند و ایران و حزب الله هم به حمایت خود از آنها ادامه بدهند، هزینه مادی رویارویی بر گردن عربستان چند برابر می‌شود.(21)

 مرکز مطالعات خاور دور در واشنگتن نیز تاکید کرده، خروج نظامیان اماراتی در یمن، به شکست عربستان و فروپاشی عربستان در جنگ یمن خواهد انجامید، شکستی که نگرانی همپیمانان بین المللی‌اش را به دنبال دارد.(22)

نتیجه

مناطقی که نیروهای نظامی اماراتی از آن عقب نشینی کرده‌اند دارای اهمیت بسیار به خصوص به لحاظ ژئواکونومیک و ژئوپلیتیک است. مناطقی مانند مأرب،  الحدیده ، عدن و ساحل غربی منابع ثروت مهمی هستند و برای همین هم امارات آن ها را برای حضور نظامی خود برگزیده است. استان مأرب حاصل‌خیزترین زمین‌های کشاورزی یمن و نیز معادن گرانیت، مرمر و سنگ گچ را دارد ضمن این‌که برخی آثار باستانی مهم، آن را به یکی از مهم‌ترین مراکز گردشگری یمن تبدیل کرده است. عدن هم دروازه اقتصادی یمن و ستون فقرات اقتصاد یمن است و بزرگ ترین پالایشگاه نفت یمن در آن قرار دارد. نوار ساحلی غربی یمن بر کرانه دریای سرخ هم بنادر بسیار مهمی دارد و به تنگه استراتژیک باب‌المندب منتهی می شود که روزانه 3 میلیون بشکه نفت از آن عبور می کند. استان الحدیده هم دومین استان پرجمعیت یمن است و 250 کیلومتر خط ساحلی دارد. امارات در همه این مناطق حضور نظامی داشت و اکنون عقب نشینی از این مناطق به معنای موفقیتی بزرگ برای یمنی‌ها است.(23)

در ژوئیه 2016 فشارهای داخلی باعث شد تا امارات اعلام کند که از جنگ یمن خارج می شود. این امر در عمل هیچ گاه اتفاق نیفتاد و امارات همچنان به مشارکت در جنگ یمن ادامه داد. اکنون بار دیگر امارات خروج نظامیان خود از یمن را اعلام کرده است. البته امارات هرچند به سمت کاهش نیروها در یمن حرکت کرده اما نمی خواهد نفوذش را در یمن کاملا تسلیم کند. امارات برای حفظ موقعیت مطلوب استراتژیک خود به صورت دواطلبانه در عملیات‌های به اصطلاح ضد تروریسم در یمن مشارکت خواهد کرد و به همین دلیل بندر المکلا(24) را همچنان در تصرف خود خواهد داشت. بنابراین همان‌طور که سیطره ابوظبی بر عدن مکمل حضور نظامی امارات در دریای سرخ و شاخ آفریقا است، امارات اطمینان حاصل خواهد کرد که کاهش حضور نظامی در یمن به کاهش قدرت نفوذ در جنوب یمن منجر نشود.(25)

در کل به نظر می رسد که امارات به دلایل مختلف، نقش خود را در جنگ یمن کاهش دهد و احتمالا به سمت تاثیرگذاری بر معادلات یمن از طریق نفوذ اقتصادی و بهره برداری از شبه نظامیان طرفدار خود در جنوب یمن حرکت خواهد کرد. امارات ترجیح داده است به راهبرد حمایت غیرمستقیم متوسل شود و آن را گزینه ایمن‌تر و ارزان‌تر توصیف می‌کند تا این کشور را از تحمل تلفات بیشتر مادی، نظامی و سیاسی مصون بدارد. علاوه بر این‌که به متحدان داخلی خود برای ایفای نقش نیابتی در میدان نبرد چشم دوخته و نیروهای مأمور مبارزه با تروریسم را بی هیچ تغییری باقی نگاه می‌دارد.(26) خروج امارات از یمن اقدام بسیار تاثیرگذاری است که می‌توان آن را موفقیت بزرگ برای انقلابیون یمن دانست. هرچند که خروج نظامی از یمن، به سرعت اتفاق نخواهد افتاد، بلکه به طور تدریجی و در چند مرحله خواهد بود.

البته رسانه‌‎های عربی نزدیک به عربستان سعی داشته‌اند که خبر خروج نظامیان اماراتی از یمن را کم اهیمت جلوه بدهند.  طبق اعلام این رسانه‌‎ها با وجود اعلام غیرمنتظره کاهش نیروهای اماراتی و بازاستقرار آن‌ها در یمن تاکنون هیچ تغییر قابل توجهی در وضعیت این نیروها مشاهده نشده است. سه پایگاه در استان‌های شمالی تخلیه شد که نظارت بر آنجا را نیروهای سعودی تحویل گرفتند که شامل صرواح در مأرب، شهر بندری المخاء و الخوخه در مجاورت دریای سرخ است و سیستم‌های پدافند هوایی پاتریوت در آنجا مستقر شد. یک هفته قبل از آن، فرماندهی نیروهای گارد ساحلی در عدن جزیره پریم «میون» واقع در باب المندب را تحویل گرفت. این در حالی است که نیروهای اماراتی مستقر در استان‌های جنوبی هنوز در پایگاه‌های خود حضور دارند و صرفا تانک‌های مستقر در بندر عدن به مرکز فرماندهی امارات در منطقه البریقه منتقل شدند.(27) اما بر خلاف این اظهارات، واقعیت این است که روند تدریجی خروج نظامیان اماراتی از یمن شروع شده و بسیاری از رسانه‌های غربی اعلام کرده اند که عربستان نیز همانند امارات باید به فکر خروج از جنگ یمن باشد.

 

منابع:

 

1.nytimes (15 July, 2019). Follow the Emiratis’ Lead, Out of Yemen، The war there is an unwinnable disaster، Available at:

https://www.nytimes.com/2019/07/15/opinion/united-arab-emirates-yemen-withdrawal.html

 

2. “گاردین: امارات پس از عقب‌نشینی از یمن مواضع خود را به مزدوران خارجی واگذار می‌کند”، خبرگزاری تسنیم،۱۹ تير ۱۳۹۸، قابل بازیابی در:

https://www.tasnimnews.com/fa/news/1398/04/19/2050772

3. أحمد عز الدين(11 يوليو, 2019)، “خيارات السعودية في اليمن بعد تقليص القوات الإماراتية”، مرکز الجزیره للدراسات، قابل بازیابی در:

http://studies.aljazeera.net/ar/reports/2019/07/190711091754489.html

4. “تركت السعودية وحيدة وأعلنت انسحابها.. هل حققت الإمارات أهدافها من حرب اليمن؟”،معهد ساسه بوست،12 يوليو, 2019، قابل بازیابی در:

https://www.sasapost.com/the-motives-of-the-uae-withdrawal-from-yemen/

5. “آیا امارات از یمن خارج می‌شود؟ سرنوشت جنگ چه می‌شود؟”، خبرگزاری فارس، 24 تیر 98، قابل بازیابی در:

https://www.farsnews.com/news/13980426000183

6. همان
7. خليل كوثراني (2019)،”الإمارات تترك اليمن: خديعة أم هزيمة؟”،راصد الیمن، قابل بازیابی در:

http://yemenwatch.net/essay.php?id=17925&cid=119&english=0

8. عائد عميرة(09 يوليو 2019)، المغرب ثم الإمارات.. تحالف العرب يتهاوى في اليمن،نون بوست، قابل بازیابی در:

http://www.noonpost.com/content/28471

9. James M. Dorsey (6July, 2019). UAE Withdraws from Yemen،lobelog،، Available at:

https://lobelog.com/uae-withdraws-from-yemen/                                                                  

10. باهر حمزة(4يوليو, 2019)، “تداعيات انسحاب الإمارات من الحرب في اليمن على التحالف العربي”، ميدل ايست – الصباحية، قابل بازیابی در:

https://meastmorning.com/2019/07/04/%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D9%8A%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D8%A8-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84/

11. “رویترز: امارات حضور نظامی خود در یمن را کاهش می‌دهد”، خبرگزاری ایسنا، 7 تیر 98، قابل بازیابی در:

https://www.isna.ir/news/98040703789

12. اختلاف «بن سلمان» و «بن زاید» برسر چیست؟، قدس انلاین، 15 تیر 98، قابل بازیابی در:

http://www.qudsonline.ir/news/662350

13. شش دلیل عقب‌نشینی تدریجی امارات از یمن، راهبرد معاصر، ۱۶ تير ۱۳۹۸، قابل بازیابی در:

https://rahbordemoaser.ir/fa/news/15614

14. همان
15. خروج امارات از یمن محاسبات عربستان را به هم ریخته است، خبرگزاری ایسنا، 22 تیر98، قابل بازیابی در:

https://www.isna.ir/news/98042211051

16. UAE’s Yemen withdrawal: Cover for continued clout?، aa، 07.2019، Available at:

https://www.aa.com.tr/en/analysis/opinion-uaes-yemen-withdrawal-cover-for-continued-clout/1533034

17. علت عقب‌نشینی تدریجی امارات از یمن چیست؟، باشگاه خبرنگاران جوان،16 تیر 98، قابل بازیابی در:

https://www.yjc.ir/fa/news/6992226

18. یمن؛ از مرگ صالح تا هراس راهبردی ریاض، روزنامه کیهان، 23 اسفند 96،قابل بازیابی در:

http://kayhan.ir/fa/news/128523

19. امارات به دنبال فرار از مکافات، بصیرت، ۲۷ تير ۱۳۹۸، قابل بازیابی در:

https://basirat.ir/fa/news/316082

20. James M. Dorsey (6July, 2019). UAE Withdraws from Yemen،lobelog،، Available at:

https://lobelog.com/uae-withdraws-from-yemen/

 

21. باهر حمزة(4يوليو, 2019)، “تداعيات انسحاب الإمارات من الحرب في اليمن على التحالف العربي”، ميدل ايست – الصباحية، قابل بازیابی در:

 

22. باهر حمزة(4يوليو, 2019)، “تداعيات انسحاب الإمارات من الحرب في اليمن على التحالف العربي”، ميدل ايست – الصباحية، قابل بازیابی در:

https://meastmorning.com/2019/07/04/

23. شش دلیل عقب‌نشینی تدریجی امارات از یمن، راهبرد معاصر، ۱۶ تير ۱۳۹۸، قابل بازیابی در:

https://rahbordemoaser.ir/fa/news/15614

24. UAE’s Yemen withdrawal: Cover for continued clout?، aa، 07.2019، Available at:

https://www.aa.com.tr/en/analysis/opinion-uaes-yemen-withdrawal-cover-for-continued-clout/1533034

25. همان
26. إلينا ديلوجر(3 تموز/يوليو 2019)، تخفيض التواجد العسكري للإمارات قد يعزل السعودية في اليمن،معهد واشنطن، قابل بازیابی در:

https://www.washingtoninstitute.org/ar/policy-analysis/view/uae-drawdown-in-yemen-may-isolate-saudi-arabia

27. مستقبل الصراع في اليمن بعد “انسحاب” القوات الإماراتية، المركز العربي للأبحاث ودراسة السياسات، 15 يوليو 2019، قابل بازیابی در:

https://www.alaraby.co.uk/opinion/2019/7/15