اندیشکده راهبردی تبیین- بحران شیوع کرونا تمام جهان را از آغاز سال 2020 در بر گرفته است. این بحران پس از گذشت قریب دو ماه به کشورهای غرب آسیا و از جمله فلسطین رسید. با شیوع کرونا در فلسطین این بحران بر پرونده‌های فلسطین نیز تأثیر گذاشت و عملاً موجب تغییراتی در روند جریان‌شان شد. تأثیر کرونا بر پرونده‌های فلسطینی اگرچه یک فرآیند لاجرم و غیر‌قابل‌پیشگیری بود اما فرصت‌طلبی‌هایی را نیز از جانب صهیونیست‌ها به همراه داشت که در مجموع موجب تضعیف موقعیت فلسطینی‌ها به‌ویژه فلسطینی‌های سازشکار شد.

وضعیت شیوع ویروس کرونا در کرانه باختری، غزه و رژیم صهیونیستی

شیوع ویروس کرونا در کل فلسطین اشغالی در سومین مرحله شیوع این ویروس، پس از آسیای شرقی و آسیای غربی بود و به ترتیب در سرزمین‌های اشغالی 1948، کرانه باختری و نوار غزه شیوع پیدا کرد. میزان شیوع نیز در مناطق نامبرده به همین ترتیب بود یعنی سرزمین‌های 1948 بیشترین شیوع و نوار غزه کمترین شیوع را شاهد بوده‌اند.

• رژیم صهیونیستی

در رژیم صهیونیستی همه چیز به ارتش ختم می‌شود. این رژیم برخلاف سایر دولت‌های جهان ساختاری برآمده از ارتش دارد. در تمام کشورهای جهان، حاکمیت، ارتشی را برای حفظ کیان آن کشور به وجود می‌آورد. اما در رژیم صهیونیستی یک ساختار تروریستی نظامی وجود داشته که در سال 1948 تأسیس یک رژیم جعلی را کلید زده است. البته در این زمینه بخش اطلاعات ارتش نیز مقدم بر تمامی ارتش است و در حقیقت این بخش اطلاعات نظامی است که ساختارهای دیگر را مدیریت و هدایت می‌کند. در مقابله با کرونا نیز در این رژیم این مسئله کاملاً مشهود است و این واحد اطلاعات ارتش رژیم صهیونیستی است که مبارزه با کرونا را در دست گرفته است.

 

 

در حال حاضر واحدی متشکل از 400 پژوهشگر و متخصص اطلاعات، مأموریت مطالعه بر روی ویروس کرونا و اطلاع از آخرین یافته‌های مرتبط با آن در سطح جهان را در دست گرفته‌اند و سایر بخش‌های ارتش رژیم صهیونیستی به وظایف جاری خود ادامه می‌دهند.[1]

تا زمان نگارش این نوشته آمار مبتلایان به کرونا در رژیم صهیونیستی 16 هزار و 193 نفر، تعداد کشته شدگان 232 نفر و تعداد بهبود یافتگان 9هزار و 230 نفر است. میزان مرگ و میر1.4درصد مبتلایان است و تعداد بهبودیافتگان نیز 58 درصد مبتلایان بوده است. براساس ادعای رژیم صهیونیستی، بیشتر کشته‌ها افراد مسن هستند. این در حالی است که در همین زمان آمار مبتلایان جهانی ویروس کرونا 3 میلیون و 490 هزار نفر، تعداد کشته‌شدگان 246 هزار نفر و تعداد بهبود یافتگان 1میلیون و 110 هزار نفر است.

آن‌ها که در روزهای نخستین شیوع کرونا به دلیل درآمدهای گردشگری توجه چندانی به آن نداشتند به یکباره با شیوع وسیع آن مواجه شدند. در این مقطع آن‌ها برای آنکه خود را از موضوع دور کنند تقصیر را به گردن گردشگران کره جنوبی انداختند[2] اما مقصرسازی فایده‌ای به حالشان نداشت و به قرنطینه وسیع روی آوردند. حالا با گذشت قریب دو ماه به فکر کاستن از محدودیت‌ها هستند و در این راستا وزیر بهداشت رژیم صهیونیستی طرحی 3 مرحله‌ای ارائه داده است تا به مرور مراکز اقتصادی به فعالیت جاری خود باز گردند.[3] وزارت اقتصاد رژیم صهیونیستی نیز به دنبال آن است که تا پایان ماه مه مراکز اقتصادی به حالت اولیه خود بازگردند. [4]

• کرانه باختری

کرانه باختری به تناسب جمعیتی که دارد جزء کم‌شیوع‌ترین مناطق در جهان محسوب می‌شود تا روز 3 مه 2020، در کرانه باختری 522 مورد ابتلا، 77 مورد بهبودی و 2 مورد مرگ ناشی از کرونا ثبت شده است. این میزان یکی از پایین‌ترین میزان مرگ بر اثر کرونا را نشان می‌دهد یعنی 0.38درصد و میزان بهبود مبتلایان نیز 14.75 درصد است. از این میزان قریبِ 73 درصد مبتلایان به کرونا از سرزمین‌های 1948 مبتلا شده‌اند.

 

[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr2', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr2", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]

 

• نوار غزه

نوار غزه شاید پایین‌ترین آمار را در منطقه و جهان از حیث ابتلا و مرگ در اثر کرونا دارد. در نوار غزه تاکنون تنها 15 ابتلا و هیچ مورد مرگ به ثبت نرسیده است.[5] از نیمه دوم فوریه که شیوع کرونا به فلسطین رسید مسئولان بهداشت نوار غزه یک مجموعه قرنطینه‌ای را در بندر رفح ایجاد کردند و تمام کسانی که از خارج فلسطین قصد ورود به نوار غزه داشتند را در قرنطینه نگاه داشتند.[6]

وضعیت نظام بهداشتی و توانایی و امکانات فلسطینی‌ها ‌ برای مقابله با شیوع ویروس کرونا

به طور کلی توانایی‌ها و امکانات فلسطینی‌ها در عرصه بهداشت و درمان به دلیل ضرباتی که از جانب صهیونیست‌ها خورده، توان مقابله با بحران کرونا را ندارد. این توانایی‌ها و امکانات در کرانه باختری و نوار غزه کمی متفاوت‌اند.

• کرانه باختری

در کرانه باختری توان بهداشتی برای مقابله با کرونا بسیار پایین‌تر از استانداردهای معمول و بسیار کمتر از جمعیت این منطقه است. اول این‌که بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی مربوط به حکومت خودگردان و فلسطینی‌ها عمدتاً تحت اشراف پزشکان بدون مرز و سازمان بهداشت جهانی است. در وجه دوم، امکانات آن‌ها کفایت بررسی کارگرانی را که پس از یک روز کار از سرزمین‌های 1948 باز می‌گردند را ندارد و امکانات قرنطینه بسیار کوچک‌تر از جمعیتی است که از سرزمین‌های 1948 باز می‌گردند و بسیاری از آن‌ها حتی نامشان در عبور و مرور ثبت هم نمی‌شود.

در بخش امکانات بیمارستانی براساس آمار سازمان بهداشت جهانی حدود 213 تخت بیمارستانی در کل کرانه باختری وجود دارد در حالی که جمعیت این منطقه حدود 2.5 میلیون نفر است. مراکز درمانی کرانه باختری تنها امکان انجام 600 آزمایش را در روز دارا هستند که عددی بسیار ناچیز در مقابل جمعیت آن است. [7]

با وجود دو آزمایشگاهی که در شمال کرانه باختری در اواخر آوریل 2020 راه اندازی شد توان آزمایشگاهی کرانه باختری به 4 هزار آزمایش در روز خواهد رسید که باز هم عددی کوچک در مقایسه با جمعیت آن به حساب می آید.[8]

• نوار غزه

توان بهداشتی و درمانی نوار غزه از کرانه باختری نیز ضعیف‌تر است. نوار غزه به دلیل محاصره 13 ساله از رسیدن امکانان پزشکی محروم بوده است. به گونه‌ای که در حال حاضر داروهای عمومی نیز در بیمارستان‌های نوار غزه کمیاب شده‌اند. در نوار غزه 2500 تخت یعنی به ازای هر 33 هزار نفر یک تخت بیمارستانی وجود دارد. تنها 60 تخت بیمارستانی مجهز به دستگاه تنفس و 40 اتاق مراقبت‌های ویژه وجود دارد. بیمارستان‌های غزه بیش از 30 سال عمر دارند و تعداد مراکز طبی دست کم باید 4 برابر باشند تا بتوانند با شیوع کرونا مقابله کنند.[9]

از سوی دیگر به دلیل فشارهایی که حکومت خودگردان فلسطین به نوار غزه می‌آورد و با قطع حقوق بخشی از کارکنان این منطقه موجب خارج شدن تعدادی از کارکنان بخش بهداشت و بیمارستان‌ها از این بخش شده است.

نکته بعدی در خصوص توان بهداشتی و درمانی نوار غزه ، ضربه‌ای است که ایالات متحده به این بخش زده است. ایالات متحده با قطع بودجه آژانسِ کمک به آوارگان فلسطینی (آنروا) موجب تعطیلی مراکز بهداشتی وابسته به این آژانس شد.

 

[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr3', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr3", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]

 

آن‌چه از امکانات بیمارستانی غزه باقی مانده با مدیریت مسئولان نوار غزه در بخش قرنطینه متمرکز شده است و به دلیل کمی رفت‌و‌آمد به این منطقه، با وجود جمعیت حدود 2 میلیون نفری آن، تعداد مبتلایان به ویروس کرونا در نوار غزه بسیار پایین است.

تاثیر شیوع این ویروس بر موضوعات فیمابین رژیم صهیونیستی و حماس

بحران کرونا مسائل و پرونده‌های مطرح بین نوار غزه و گروه‌های مقاومت با رژیم صهیونیستی را تحت تأثیر شدید قرار داده است از این میان مسئله «درگیری‌های بین رژیم صهیونیستی و گروه‌های مقاومت»، راهپیمایی بازگشت و مبادله اسرا بیشترین تأثیر را پذیرفته‌اند.

• کاهش درگیری بین رژیم صهیونیستی و گروه‌های مقاومت

بحران کرونا به دلیل مشغله‌ای که برای دو طرف درگیر در سرزمین‌های اشغالی و نوار غزه ایجاد کرده، موجب کاهش درگیری‌های دو طرف شده است. طبیعی است که دو طرف در حال حاضر مبارزه با کرونا را در اولویت خود قرار داده‌اند و به همین دلیل درگیری‌هایی که پیش از این به طور مستمر بین نوار غزه و رژیم صهیونیستی وجود داشت به طرز چشم‌گیری کاهش یافته است. طی دو ماه گذشته میزان درگیری‌ها تقریباً به صفر رسیده است و جز چند حمله هوایی از سوی رژیم صهیونیستی و شلیک چند موشک در ماه مارس تقریباً اتفاق جدیدی نیفتاده است.

• راهپیمایی بازگشت

با آغاز شیوع کرونا، تظاهرات بازگشت که بر پایه تجمع مردمی شکل می‌گرفت به دلیل آن‌که محملی برای شیوع کرونا بود از سوی گروه‌های مقاومت تعطیل شد و تا زمان پایان یافتن این بحران عملاً شکل نخواهد گرفت. دلیل دیگر عدم شکل‌گیری تظاهرات بازگشت این است که می‌تواند بستر شیوع موج‌های بعدی کرونا در نوار غزه واقع شود. لذا به طور خلاصه باید گفت کرونا عملاً موجب تعطیلی راهپیمایی بازگشت شده است. [10] در حال حاضر این راهپیمایی متوقف است و صرفاً برخی اعتراضات در فضای مجازی و از طریق شبکه‌های اجتماعی صورت می‌گیرد. [11]

• مبادله اسرا

به طور طبیعی مسئله مبادله اسرا نیز باید تحت تأثیر کرونا در میان پیچیدگی‌های به وجود آمده در زمان شیوع بحران کرونا کمرنگ می‌شد اما یک بهانه‌جویی از سوی رژیم صهیونیستی موجب شد این مسئله برخلاف دیگر مسائل در صدر اخبار این روزهای فلسطین قرار گیرد. از زمانی که ویروس کرونا در فلسطین اشغالی شیوع پیدا کرد این مسئله از سوی برخی محافل سیاسی رژیم صهیونیستی مطرح شد که رژیم صهیونیستی کمک به نوار غزه را منوط به آزادی اسیران دربند حماس کند.[12]

با این اقدام صهیونیست‌ها این مسئله به‌عنوان یکی از مسائل مهم در دوره کرونا در اولویت خبرها قرار گرفت. در این شرایط، جنبش حماس نیز با توجه به وضعیت نامساعد اسیران فلسطینیِ دربند رژیم صهیونیستی اعلام کرد آمادگی دارد با اندکی اغماض، در ازای آزادی اسیران مسن، زنان و کودکان فلسطینی دربند و زندانیانی که بیمار هستند، زمینه آزادی 4 نظامی دستگیرشده در جنگ 51 روزه سال 2014 را فراهم کند. این مسئله را «یحیی سنوار»، مسئول جنبش حماس در نوار غزه تحت عنوان یک طرح بیان کرد و «فوزی برهوم» سخنگوی حماس نیز با تبیین آن، این طرح را یک اقدام انسانی از سوی حماس توصیف کرد که ریشه در مبانی ارزشی و اخلاق‌مدار جنبش حماس دارد. بنیان‌هایی که انسان و حیات، آزادی و کرامتش را مقدم بر هر چیز می‌داند. او توضیح داد که این اقدام حماس ضمن آن‌که نوعی انعطاف از سوی جنبش حماس در پرونده اسیران نظامی رژیم صهیونیستی است یک آزمون جدید برای رژیم صهیونیستی هم محسوب می‌شود که میزان جدیت آن در مقابل ارزش‌های انسانی و صداقت‌شان با جامعه و خانواده‌های اسیران نظامی این رژیم به ورطه آزمایش می‌کشد.[13]

سنوار در ارائه طرح خود ضمن اشاره به این‌که هرگز اسیران فلسطینی را فراموش نخواهند کرد اضافه کرد از زمان به وجود آمدن بن‌بست سیاسی در کابینه رژیم صهیونیستی در نوامبر 2018، مذاکرات مربوط به تبادل اسیران رژیم صهیونیستی با اسیران فلسطینی متوقف شده است.[14]

صهیونیست‌ها اخیراً اعلام کرده‌اند با نشست فوق العاده‌ای که نتانیاهو در کابینه کوچک امنیتی برگزار کرد، این پرونده به حرکت درآمد و به نظر می‌رسد در مدتی نه چندان دور به نتیجه برسد. طبق اخبار منتشر شده از سوی رسانه‌های رژیم صهیونیستی مبادله اسیران همان‌گونه که حماس خواستار آن بود تنها در یک مرحله صورت خواهد گرفت و مانند مبادله اسیران دوره‌های قبل چند مرحله‌ای نخواهد بود.[15]

تاثیر همکاری‌های بهداشتی رژیم صهیونیستی با حکومت خودگردان بر موضوعات دیگر

همکاری بهداشتی رژیم صهیونیستی با حکومت خودگردان بر پرونده‌های دیگر هم اثر گذاشت و برخی را پررنگ‌تر کرد و برخی دیگر را تضعیف کرد. در این میان پرونده‌های «همکاری امنیتی» و «مذاکرات سازش»  مهمترین پرونده‌هایی بودند که از این مسئله تأثیر پذیرفتند و به تبع پرونده «مذاکرات سازش» مسئله «الحاق کرانه باختری» نیز به عنوان یک پرونده مهم از این مسئله اثر پذیرفت.

• همکاری امنیتی

در نخستین روزهای ورود کرونا به فلسطین رئووین ریولین، رئیس رژیم صهیونیستی طی تماس تلفنی با ابومازن، رئیس حکومت خودگردان، خواستار تشدید همکاری بین حکومت خودگردان و رژیم صهیونیستی شد. ابومازن هم با ابراز خشنودی از این پیشنهاد تأکید کرد این اقدام باید صورت گیرد. لذا حسین الشیخ، مسئول امور مدنی در حکومت خودگردان که مسئولیت همکاری امنیتی را بر عهده داشت مسئول تشدید روابط در دوره کنونی شد. او کمیته‌ای را تشکیل داد که علاوه بر خود او، وزرای اقتصاد، کشاورزی، دارایی و بهداشت حکومت خودگردان نیز عضو آن هستند.[16]

از آغازین روزهای شیوع کرونا در منطقه غرب آسیا، می کیلة، وزیر بهداشت حکومت خودگردان فلسطین اعلام کرد به منظور مقابله با کرونا همکاری بهداشتی بین حکومت خودگردان و رژیم صهیونیستی وجود دارد. وی روز 20 فوریه 2020 ضمن اعلام اینکه بین حکومت خودگردان با مصر، اردن و رژیم صهیونیستی همکاری در زمینه بهداشت وجود دارد گفت: این همکاری فقط در زمینه بهداشت است و قطعاً از حمایت سیاسی حکومت خودگردان نیز برخوردار است.[17]

این ظاهر ماجرا است و باطن آن نشان می‌دهد که این همکاری در بخش بهداشت به فرض آنکه در همین حیطه باقی بماند عملاً موجب تقویت همکاری امنیتی بین حکومت خودگردان و ارتش رژیم صهیونیستی شده است. دلیل ماجرا به ریشه همکاری بهداشتی باز می‌گردد و آن اینکه همکاری در عرصه بهداشت توسط همان سیستمی در حال پی‌گیری و اجرا است که همکاری امنیتی را بین دو طرف برقرار کرده است. این مسئله را غسان علیان، هماهنگ‌کننده ارتش رژیم صهیونیستی در کرانه باختری آشکارا اعلام کرد.

 

[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr4', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr4", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]

 

غسان علیان در مصاحبه تفصیلی‌اش با روزنامه صهیونیستی «یسرائیل هایوم» همراه با  ایاد سرحان، رئیس دایره هماهنگی و ارتباط با نوار غزه اعلام کرد تلاش‌هایی که در عرصه هماهنگی در بخش بهداشت در حال انجام است تحت نظارت دفتر کمیل ابورکن، هماهنگ‌کننده ارتش رژیم صهیونیستی در وزارت جنگ صورت می‌گیرد. او اشاره می‌کند اولین بار پس از پیدا شدن اولین مبتلا به کرونا که حکومت خودگردان بیت لحم را منطقه بسته اعلام کرد این کار را در هماهنگی کامل با رژیم صهیونیستی انجام داد. او افزود در این زمینه حکومت خودگردان از رژیم صهیونیستی خواسته است در برخی مناطق مثل روستاهای نابلس که ایجاد ایست بازرسی برای حکومت خودگردان سخت است، این اقدام را انجام دهند. [18]

• مذاکرات سازش

برخلاف مسئله همکاری امنیتی که کرونا موجب تقویت آن شده است، مذاکرات سازش شاهد هیچ‌گونه تغییری نبوده است بلکه به دلیل اشتغال حامیان مذاکرات سازش به بحران کرونا، این مسئله تضعیف شده است. حکومت خودگردان بر ادامه مذاکره براساس توافقات سال 2008 و ثوابت فلسطینی تأکید دارد اما صهیونیست‌ها خواستار اجرای معامله قرن هستند. طرحی که عملاً مذاکرات گذشته را به کنار می‌نهد و طرحی جدید را پیشِ رو قرار می‌دهد که هیچ سنخیتی با آن نداشته، به فلسطینی‌ها هیچ امتیازی نمی‌دهد. اگرچه آوی برکویچ نماینده جدید دولت ترامپ برای پیگیری «معامله قرن» اعلام کرده است پیگیری این طرح را به دلیل شیوع کرونا به زمان فروکش کردن این شیوع واگذار کرده است اما به دلیل درگیری شدید حامیان اصلی مذاکرات سازش، این طرح عملاً بدون آن‌که افقی در پیش داشته باشد رها شده است.

حامی اصلی مذاکرات سازش، اتحادیه اروپا است. اما کشورهای این اتحادیه به دلیل گرفتاری در بحران کرونا حتی سخنی از آن به میان نیاورده‌اند. در عرصه فلسطین نیز، حکومت خودگردان که مطالبه‌گر توافقات مذاکرات گذشته است به دو دلیل نمی‌تواند سخنی از آن به میان آورد. از یک سو به دلیل بحران کرونا حکومت خودگردان با مشکلات اقتصادی مواجه است. حل بخش اعظم این بحران در دست ایالات متحده و رژیم صهیونیستی است که در صورت ارائه درخواستی از سوی حکومت خودگردان با مانع تراشی‌هایی که انجام می‌دهند بحران اقتصادی حکومت خودگردان را تعمیق خواهند بخشید. رژیم صهیونیستی درآمدهای گمرکی و مالیاتی حکومت خودگردان را بلوکه خواهد کرد و ایالات متحده نیز که بیشترین حجم بودجه آن‌ها را تأمین می‌کند آن را قطع خواهد کرد. در نقطه مقابل حامی مالی دوم حکومت خودگردان کشورهای اروپایی هستند که به دلیل اشتغال به بحران کرونا عملاً امکان تأمین بودجه حکومت خودگردان را همچون سال‌های قبل نخواهند داشت. حامی سوم حکومت خودگردان نیز کشورهای عربی هستند که در حال حاضر خودشان با بحران کرونا مواجه هستند و بیشتر آن‌ها همچون عربستان به دلیل حمایت از معامله قرن، حاضر به حمایت از مذاکرات سازش نیستند.

مشکل دوم حکومت خودگردان موضع ضعیفی است که آن‌ها در موقعیت کنونی دارا هستند. حکومت خودگردان نه تنها هیچ اهرم فشاری برای اعمال فشار بر رژیم صهیونیستی در اختیار ندارد بلکه در اموری چون امور امنیتی، اقتصادی، بهداشتی و حتی تأمین آب و برق در کرانه باختری و نوار غزه محتاج صهیونیست‌ها است. به همین دلیل آن‌ها به هیچ وجه این امکان را ندارند که بتوانند بر رژیم صهیونیستی برای پیشبرد مذاکرات سازش طبق توافقات قبلی فشار بیاورند. به طور خلاصه باید گفت بحران کرونا باعث شده رژیم صهیونیستی از این فرصت نهایت استفاده را در کنار نهادن این موضوع برده است و آن را از ادبیات خود به طور کامل حذف کرده است. حکومت خودگردان هم به دلیل ضعف‌های بنیادین توانی برای مطرح کردن آن ندارد.

• الحاق کرانه باختری

صهیونیست‌ها که به شدت دنبال اجرایی کردن معامله قرن و الحاق کرانه باختری به سرزمین‌های 1948 هستند، کرونا را بهانه‌ای برای این الحاق قرار داده‌اند تا جایی که مقامات وزارت بهداشت رژیم صهیونیستی اعلام کردند کرانه باختری باید از حیث اقدامات پزشکی به سایر اراضی اشغالی الحاق شود چرا که این دو منطقه در حقیقت یک منطقه واحد هستند که نیاز دارند توسط یک سیستم پزشکی مدیریت شوند. از سوی دیگر آن‌ها مدعی شدند ساف همچون یک سیاه چاله است که نمی‌تواند بیماری را کنترل کند لذا از حیث پزشکی صهیونیست‌ها باید وارد این عرصه شوند.[19]

جمع‌بندی

به طور کلی بحران کرونا موجب شد هم فلسطینی‌ها و هم صهیونیست‌ها بیشتر به مشکلات داخلی خود متوجه شوند و تمرکزشان به داخل معطوف شود. اما صهیونیست‌ها از این مسئله در حال فرصت‌سازی در دو پرونده متفاوت هستند. اول در پرونده‌های مرتبط با سازشکاران به دنبال حذف مذاکرات به سبک گذشته و عملی کردن معامله قرن هستند که بخش اصلی آن الحاق کرانه باختری است. ضمن این‌که آن‌ها به بهانه بحران شیوع کرونا همکاری امنیتی با حکومت خودگردان را نیز توسعه داده و تقویت کرده‌اند.

دوم در پرونده‌های مرتبط با گروه‌های مقاومت به دنبال آزادی اسیران نظامی‌شان هستند که از سال 2014 در بند گروه‌های مقاومت قرار دارند. در این پرونده مقاومت ابتکار عمل به خرج داده و در تلاش است از این مسئله فرصت آزادی تمامی اسیران مسن، کودک، زن و بیمار را برای فلسطینیان فراهم آورد.

منابع

[1] عمر حامد، «ركن الاستخبارات يتصدر جبهة الحرب ضد الكورونا»عكا للشؤون الاسرائيلية، 03 مايو 2020:

http://akka.ps/post/17552

[2] خبرگزاری تسنیم، «دعوای کرونایی رژیم صهیونیستی و کره جنوبی»، منتشر شده در تاریخ 6 اسفند 1398، قابل بازیابی در پیوند زیر:

https://www.tasnimnews.com/fa/news/1398/12/06/2210479

[3] Jerusalem post, “Coronavirus: Health Ministry drafts new plan easing up restrictions”, MAY 3, 2020

At: https://www.jpost.com/israel-news/coronavirus-as-schools-reopen-many-choose-to-stay-home-626704

[4] Haaretz, “Coronavirus Israel Live: Finance Ministry Seeks to Reopen Economy by End of May”, May 03, 2020

At: https://www.haaretz.com/israel-news/coronavirus-israel-live-schools-reopen-as-death-toll-reaches-230-1.8816224

[5] 59 مركز العودة، «إصابة بفيروس كورونا بين اللاجئين الفلسطينيين بمناطق عمل الأونروا»، ٠٤ مايو ٢٠٢٠

https://prc.org.uk/ar/news/1876/

[6] عرب 48،  «تنسيق فلسطيني – إسرائيلي لمواجهة كورونا وغزة توسّع دائرة الحجر الصحي» 23/02/2020:

https://www.arab48.com/ فلسطينيات/أخبار/2020/02/23/تنسيق-فلسطيني–إسرائيلي-لمواجهة-فيروس-كورونا   

[7] یورو نیوز، «فيروس كورونا يثقل كاهل العمال الفلسطينيين في إسرائيل ويتركهم فريسة البطالة» ، 08/04/2020

https://arabic.euronews.com/2020/04/08/coronavirus-overburdens-palestinian-workers-in-israel-and-leaves-them-unemployed

[8] العربیه، «ارتفاع مصابي كورونا في فلسطين المحتلة لـ406»، 17 أبريل 2020

https://www.alaraby.co.uk/society/2020/4/17/ ارتفاع-مصابي-كورونا-في-فلسطين-إلى-402     

[9] شينخوا، «تقرير إخباري: غزة تواجه خطر تفشي فيروس كورونا بنقص شديد في الإمكانيات الطبية»، 2020-04-08

http://arabic.news.cn/2020-04/08/c_138955585.htm

[10] دنيا الوطن، «البطش: هيئة مسيرات العودة تدعم جهود داخلية غزة لمواجهة (كورونا)»، 4/5/2020

https://www.alwatanvoice.com/arabic/news/2020/05/04/1334738.html

[11] المیادین، «مسيرة العودة السنوية.. رقمية بسبب الكورونا»،  29/4/2020

https://www.almayadeen.net/files/1394616/

[12] عربی21، «جنرال إسرائيلي: أزمة كورونا فرصة لزيادة الضغط على حماس»، 18 مارس 2020

https://arabi21.com/story/1253555/

[13]حركة المقاومة الإسلامية “حماس”، « تصريح صحفي حول مبادرة السنوار بشأن الأسرى»،  03 أبريل 2020

https://hamas.ps/ar/post/11900/

[14]عربی21، « حماس: مبادرة السنوار بشأن الأسرى اختبار جديد للاحتلال»، 03 أبريل 2020

نگاه کنید به: https://arabi21.com/story/1258223

[15] الجزیره، «وسائل إعلام إسرائيلية تتحدث عن تقدم بصفقة تبادل الأسرى مع حماس»،  2/5/2020

https://www.aljazeera.net/news/politics/2020/5/2/ وسائل-إعلام-إسرائيلية-حماس-صفقة-تبادل-الأسرى   

[16] رای الیوم، «خالد صادق: أين غزة من هذا التنسيق يا عباس؟!»،  22 March 2020

https://www.raialyoum.com/index.php/خالد-صادق-أين-غزة-من-هذا-التنسيق-يا-عبا  

[17] اسکای نیوز العربی، « فيروس كورونا “فقط” يعيد التنسيق بين فلسطين وإسرائيل»،  23 فبراير 2020

  https://www.skynewsarabia.com/technology/1323157

[18] عربی21، «جنرالان إسرائيليان: كورونا عزز التنسيق مع السلطة الفلسطينية»، 28 مارس 2020

https://arabi21.com/story/1256636/

[19] Times of Israel , “Health official says Israel may need to ‘medically annex’ West Bank” ,  31 March 2020

At: https://www.timesofisrael.com/health-official-says-israel-may-need-to-medically-annex-west-bank/