اندیشکده راهبردی تبیین- کتاب «جنگ سوریه؛ ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی شورش سوریه»[1] به قلم مشترک ریموند هینبوش[2] و سالی ادهم[3]، سال 2020 از سوی انتشارات راتلج به چاپ رسیده است. این کتاب در 18 فصل، تأثیر قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای بر پیشبرد منازعه در سوریه را بررسی می‌کند. این اثر همچنین انگیزه‌ها و راهبردهای کنشگران کلیدی منطقه‌ای و بین‌المللی (اعم از حزب‌الله لبنان- فلسطینی‌ها- ایران- قطر- عربستان- امریکا- روسیه- اتحادیه اروپا) را مورد ارزیابی قرار داده و به موضوع تأثیر تحریم‌های بین‌المللی بر سوریه و دکترین «مسئولیت برای محافظت» نیز می‌پردازد. محتوای این کتاب می‌تواند به مناظرات پیرامون علل و پیامدهای ناآرامی و بحران در سوریه، کمک کند. ویراستاران اثر- که خود از جمله تحلیلگران برجسته مسائل سوریه محسوب می‌شوند- با تاکید بر عوامل خارجی موثر بر تحولات این کشور، درک جدیدی نسبت به این بحران به مخاطبان ارائه می‌کنند.
فصول این کتاب به ترتیب عبارتند از: تفکر در خصوص عامل بین‌المللی در بحران سوریه (ریموند هینبوش)؛ مجموعه امنیت منطقه‌ای خاورمیانه و جنگ داخلی سوریه (سورن اشمیت)؛ نبرد بین‌المللی و منطقه‌ای برای سوریه (کریستوفر فیلیپس)؛ جنگ فرقه‌ای منطقه و سوریه (کنستانتینوس زاراس)؛ مداخله حزب الله در سوریه: دلایل و پیامدها (ادهم سالی)؛ پناهندگان فلسطینی و شورش سوریه (والنتینا ناپولینا)؛ قطر و رقیبانش در منازعه سوریه (کریستیان اولریچسن)؛ سیاست‌های عربستان در بحران سوریه (مای دارویچ)؛ ایران و جنگ داخلی سوریه (ژوبین گودرزی)؛ روابط عراق و سوریه و شورش سوریه (ریموند هینبوش)؛ روابط ترکیه و ایران در سوریه: بین رقابت و تعامل (اوزدن اوکتاو)؛ سقوط روابط ترکیه و سوریه در 2011: از منظر واقع‌گرایی-سازه‌انگاری (مروه دودی)؛ سیاست آمریکا در قبال بحران سوریه در زمان اوباما: صبر راهبردی و سوءمحاسبه (یاسمین گانی)؛ سیاست خارجی روسیه در اوایل بحران سوریه (داریا ووروبیوف)؛ از استقرار نظامی روسیه تا روند آستانه (نیکولاری کوزانوف)؛ اتحادیه اروپا و سوریه (فرانسسکو کاواتورتا)؛ چارچوب‌بخشی به تحریم‌های سوریه (فردیناند ارسلانیان)؛ و مسئولیت برای حفاظت در سوریه (نور الکبی). محتوای این کتاب می‌تواند کمک شایان توجهی به مناظرات پیرامون علل و پیامدهای ناآرامی‌ها و بحران در سوریه بپردازد. ویراستاران اثر- که خود از جمله تحلیلگران برجسته مسائل سوریه محسوب می‌شوند- با تاکید بر عوامل خارجی موثر بر تحولات این کشور، درک جدیدی نسبت به بحران به مخاطبان ارائه می‌کنند.
معرفی ویراستاران
«ریموند هینبوش» استاد روابط بین‌الملل و سیاست غرب آسیا و همچنین مدیر مرکز مطالعات سوریه در دانشگاه «سنت اندروز» است. هینبوش ازجمله تحلیلگران برجسته مسائل سوریه محسوب می‌شود که در چند دهه گذشته آثار متعددی در قالب کتاب و مقاله درباره تحولات مربوط به این کشور به رشته تحریر درآورده است. ازجمله آثار دیگر این نویسنده می‌توان به این کتاب‌ها اشاره کرد: سوریه: انقلاب از بالا (2001)؛ روابط ترکیه- سوریه: میان دوستی و دشمنی (2013)؛ سوریه: از اصلاحات تا انقلاب: سیاست و روابط بین‌الملل (2014)، شورش سوریه: ریشه‌های داخلی و خط سیر اولیه. «سالی ادهم» نیز استاد ارشد دانشگاه سنت اندروز اسکاتلند است. ادهم هم‌اکنون استادیار مهمان موسسه مطالعات فارغ التحصیل دوحه است. ازجمله آثار دیگری که وی به نگارش درآورده است، می‌توان کتاب دولت عربی: معمای تشکیل دولت (2012) را نام برد.
[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr2', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr2", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]
محتوای کتاب
ریشه‌یابی بحران 2011 سوریه از جمله موضوعات بحث‌برانگیزی است که همچنان محل بحث و بررسی دانشگاهیان قرار دارد. با آغاز ناآرامی‌ها در سوریه، اغلب تحلیلگران غربی و جهان عرب تحولات این کشور را امتداد زنجیره‌وار اعتراضات مردمی دیگر کشورهای عربی دانستند. در این نگاه، بحران سوریه در عوامل داخلی ریشه‌یابی می‌شود. هرچند گذشت زمان ابعاد بین‌المللی بحران را برای ناظران و تحلیلگران روشن‌تر کرد. در همین راستا برخی از تحلیلگران، ابعاد بین‌المللی بحران سوریه را بیش‌تر مورد توجه قرار دادند. هینبوش و سالی از جمله نویسندگانی هستند که در کتاب مشترک خود، ابعاد بین‌المللی بحران سوریه یعنی عوامل خارجی مرتبط با ناآرامی‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهند. این کتاب استدلال می‌کند که نقش پررنگ عوامل خارجی در واقع از اهمیت جایگاه سوریه در موازنه قدرت منطقه‌ای نشأت می‌گیرد. از آنجا که شروع و تداوم بحران در سوریه هم از این قاعده مستثنی نیست، ویراستاران کتاب به تأثیر نقش مداخله قدرت‌های خارجی و تأثیر تحولات در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی می‌پردازند.
اهمیت این کتاب را می‌توان در چند نکته جست‌وجو کرد. نخست اینکه، اثر پیش رو به موضوع هرچند کمتر مورد توجه در آثار انگلیسی‌زبان ولی بسیار مهمی می‌پردازد که عبارت است از نقش عوامل خارجی. به علاوه هینبوش (به عنوان ویراستار اصلی این کتاب) یکی از تحلیلگران برجسته مسائل سوریه با سابقه بیش از چهار دهه تحلیل و تحقیق درباره این کشور است. علاوه بر هینبوش، مقالات هر فصل را نیز تحلیلگران شناخته‌شده مسائل سوریه و منطقه به رشته تحریر درآوردند. سومین مزیت این کتاب را می‌توان در رویکرد میان‌رشته‌ای حاکم بر اثر دانست. رویکرد میان‌رشته‌ای، ضمن بخشیدن جنبه نوآورانه به اثر، درکی نسبتا کامل از بحران سوریه ارائه می‌دهد. به همین دلایل کتاب حاضر اثر ارزشمندی برای تحلیلگران و پژوهشگران سیاست غرب آسیاست.
[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr3', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr3", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]
نتیجه‌گیری
کتاب «جنگ سوریه؛ ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی شورش سوریه» با تاکید بر نقش مهم سوریه در شکل دادن به موازنه قدرت منطقه‌ای، نقش قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی در بحران 2011 این کشور را مورد بررسی قرار می‌دهد. نویسندگان در 18 فصل، ضمن توجه به انگیزه‌ها و راهبردهای کنشگران کلیدی بحران سوریه، تلاش می‌کنند تا تأثیر این بحران بر روابط اصلی میان دولت‌های منطقه را مورد بررسی قرار دهد. کتاب با اتخاذ رویکردی نو درصدد درک پیچیدگی‌های بحران سوریه است و همین امر آن را به منبعی ارزشمند برای مطالعه پژوهشگران و تحلیلگران مسائل غرب آسیا تبدیل می‌کند.
پژوهشگران و علاقه مندان گرامی می توانند نسخه اصلی کتاب را از اینجا دانلود نمایند.
پی نوشت
[1] The war for Syria; Regional and International dimensions of the Syrian Uprising
[2] Raymond Hinnebusch
[3] Adham Saouli
