اندیشکده راهبردی تبیین- نبرد مأرب را باید یک نقطه عطف در جنگ ۶ ساله یمن دانست. پس از کنترل بندر حدیده و هدف قراردادن تأسیسات نفتی آرامکو با اتکا به توان موشکی-پهپادی، انصارالله درصدد است سومین گام بزرگ خود را در جنگ یمن برداشته و تنها استان باقی‌مانده از شمال یمن یعنی مأرب را که در ۱۷۳ کیلومتری شمال شرق صنعا قرار دارد، از کنترل نیروهای حزب اخوانی اصلاح و ائتلاف سعودی خارج کند. اهمیت جغرافیایی مأرب به واسطه قرار داشتن در منطقه مرکزی و نقطه اتصال صنعا به جنوب است که کنترل آن، مسیر انصارالله را برای حرکت به سمت شرق و منابع نفتی، سواحل و بنادر دو استان حضرموت و شبوه و در نهایت پاکسازی کل یمن هموار می‌کند. تحقق این مسئله موجب رسیدن انصارالله به مرز زمینی با عربستان و عمان خواهد شد و از شدت محاصره کنونی خواهد کاست. منابع اقتصادی گسترده و ذخایر نفتی با ظرفیت تولید ۲۰۰ هزار بشکه، جمعیت قابل توجه و ۳ میلیونی، مأرب را به عنوان دومین مرکز نیروهای انصارالله(پس از صنعا) در کنار عدن پایتخت شورای انتقالی جنوب، حائز اهمیت سیاسی زیادی برای حزب اخوانی اصلاح ساخته است که سیطره نیروهای مردمی بر آن، ضربه جدی به حزب اصلاح وارد می‌کند. همچنین، دولت هادی پس از سقوط عدن، حساب ویژه‌ای روی مأرب باز کرده و به عنوان نمونه علی محسن الأحمر معاون هادی هرچند محدود رفت‌وآمدهایی به مأرب دارد.[۱]مجموعه عوامل فوق انصارالله را به آزادسازی مأرب واداشته است.
سیطره انصارالله بر منطقه «جبال نهم[۲]» آغاز حرکت نیروهای مردمی برای تحقق این مهم و آزادسازی ۳ هزار کیلومتر از اراضی یمن بود. این منطقه که در ۴۰ کیلومتری صنعا قرار دارد، دروازه ورود به دو استان مرکزی جوف و مأرب است که از سال ۲۰۱۶ تحت اشغال نیروهای منصور هادی بود. آزادسازی شهر حزم مرکز استان جوف و کنترل این استان در شمال، بیضاء در جنوب و جبال نهم در غرب، استان مأرب را از چند جهت در محاصره انصارالله قرار داد تا تمرکز نیروهای مردمی طی ۷ ماه اخیر بر آزادسازی مأرب معطوف شود.[۳]یادداشت کنونی به دنبال آن است تا آرایش نیروها در نبرد مأرب به ویژه انصارالله و حزب اصلاح، اهداف، اقدامات و منافع آن‌ها و در نهایت تأثیر آزادسازی مأرب بر سرنوشت جنگ یمن را مورد مداقه و بررسی قرار دهد.
وضعیت صف بندی و آرایش نیروهای نظامی و قبیله‌ای در نبردهای استان مأرب:
الف-انصارالله
نیروهای انصارالله با توجه به موقعیت راهبردی مأرب، رکود نسبی جنگ در سایر مناطق و اطمینان از آرامش در دیگر جبهه‌ها، اقدام به محاصره مأرب از ۷ ماه پیش کرده و با کنترل هفت شهرستان(مدیریت) از مجموع چهارده شهرستان(مدیریت) مأرب، نیروهای هادی و حزب اصلاح را از سه جهت مورد حمله قرار داده‌اند: الف-منطقه صرواح، ماهلیه و مدغل از جنوب غرب و پایگاه نظامی «کفل» واقع در غرب مأرب ب-منطقه راهبردی النهم واقع در شرق مأرب ج- صحرای الجوف واقع در شمال به منظور سیطره بر بزرگراه مأرب-الجوف و قطع ارتباط مأرب با حضرموت و مرز الودیعه عربستان. نیروهای مردمی همچنین حملاتی را علیه مواضع حزب اصلاح در منطقه القنیه واقع در استان البیضاء انجام داده‌اند. بنابراین، انصارالله درصدد است تا با تصرف مناطق باقی‌مانده از جمله شهر مأرب و جبل مراد با آغاز تحرکات خود از مناطق جنوبی مأرب به ویژه منطقه الصداره و الکوله، آسیب‌پذیری اندک خود را در شمال یمن به حداقل رسانده، به منابع باثبات نفت و انرژی دست یافته و از موقعیت استراتژیک آن برای پیشروی در جنوب و شرق استفاده کند.
وضعیت آرایش نیروها در استان مأرب
ب-قبایل محلی
گرچه ساختار اجتماعی قبیله‌ای در تمامی مناطق یمن حاکم است ولی قدرت و کنشگری قبایل در مأرب بسیار زیاد است وحاکمیت نظام قبیله‌ای حتی پیش از آغاز بحران داخلی هم کمابیش وجود داشت. مأرب محل سکونت قبایل شافعی مذهب است. نزاع دیرین قبایل سنتی به ویژه قبیله مراد(ابن ملجم مرادی قاتل امام علی از این قبیله بوده) با شیعیان و تأکید آن‌ها بر هویت سنی در مقابل قبایل شیعه زیدی در شمال موجب شده است تا انصارالله برای پرکردن این شکاف هویتی و ایدئولوژیک کار دشواری پیش‌رو داشته باشد. مقاومت قبایل تندروی مأرب موجب شده است تا انصارالله به رغم کنترل صنعا و عمران، نتواند سیطره خود را بر این استان نیز بسط دهد. انصارالله سعی دارد تا مدل تعاملی خود با قبایل در جوف و بیضاء را نسبت به قبایل مأرب هم اجراء کند. با این حال، عمده قبایل رویکرد صلح‌آمیزی در قبال نیروهای انصارالله ندارند. قبیله عبیده در شمال و هم‌مرز با استان الجوف و دو قبیله مراد و الجدعان در مناطق صرواح، مجزر و قنیه در نزدیکی استان البیضاء در حال نبرد با نیروهای مردمی هستند. با وجود مخالفت نسبی با انصارالله، این گروه‌ها به ویژه دو قبیله مراد و عبیده در اداره مأرب هم دارای اختلافات جدی هستند.
ج-ائتلاف سعودی و نیروهای متحد: نیروهای مخالف انصارالله را که تعداد آن به حدود ۸ هزار نفر می‌رسد، می‌توان به سه دسته اصلی تقسیم نمود:
۱-رژیم آل‌سعود: رژیم آل‌سعود در راستای حمایت از شبه‌نظامیان جنوبی و فرماندهی عملیات ائتلاف، پایگاه‌های نظامی به ویژه «ماس» در شمال غرب مأرب و «تداوین» را در مرز استان مأرب و الجوف احداث کرده است. پایگاه تداوین در مأرب مرکز عملیات نیروهای ائتلاف به شمار می‌‌رود. این رژیم روزانه مناطق الجفینه و سد مأرب را بمباران می‌کند. طی ماه‌های اخیر گرچه ریاض حمایت مالی و پشتیبانی لجستیکی از دولت هادی به عمل آورده ولی در پی تحولات اخیر مأرب و شکست‌های مکرر نیروهای هادی در برابر انصارالله در پشتیبانی همه‌جانبه از او تجدیدنظر کرده و خطر سقوط او را نخست از جانب انصارالله و و سپس شورای انتقالی جنوب از هر زمانی نزدیک‌تر می‌بینند. محور مقابله انصارالله با نیروهای مزدور سعودی در بخش جنوبی و مناطق سلسله جبال البلق و الطلعه الحمراء است.[۴]
۲-دولت مستعفی هادی: سقوط عدن پایتخت دولت مستعفی هادی توسط نیروهای شورای انتقالی جنوب باعث شد تا پس از صنعا و عدن، چشم دولت مورد حمایت ریاض به مأرب دوخته شود. نیروهای هادی گرچه تا ماه‌های اخیر ۹۰ درصد از اراضی استان مأرب را در اختیار داشتند ولی به دلیل فساد مالی و اداری، بی‌نظمی در سطوح فرماندهی و میانی، نبود هماهنگی میان وزارت دفاع و ستاد کل نیروهای مسلح هادی، انفعال کامل در برابر نفوذ نیروی زمینی عربستان و مشکلات مالی سبب شد تا پیشروی انصارلله به ویژه در مناطق نهم و الجوف سرعت بیشتری به خود بگیرد[۵]. دولت مستعفی بر خلاف مذاکرات استکهلم درباره حدیده، این بار هرگونه مذاکره را رد و بر لزوم عقب راندن ارتش دولت قانونی(نجات ملی) یمن تا منطقه «النهم» و آغاز تلاش‌ها برای آزادی حدیده تأکید دارد. رهبران دولت مستعفی، مأرب را کانون وحدت نیروهای مخالف انصارالله خوانده و نبرد در این استان را فرصتی برای بازگرداندن مشروعیت از دست رفته خود می‌بینند. درگیری انصارالله با نیروهای تیپ ۱۰۷ هادی اغلب در منطقه نفتی صافر در ۶۵ کیلومتری شرق مأرب به ویژه پایگاه استراتژیک «الرویک» جریان دارد. نگرانی دولت مستعفی هادی آن است که کنترل مأرب، راه انصارالله برای حرکت به سوی استان شبوه و منابع نفتی آن در منطقه بیحان را هموار می‌کند[۶]. تسلط انصارالله بر مأرب باعث خواهد شد تا هادی آخرین پایگاه خود را در شمال از دست بدهد و یمن بیش از پیش به وضعیت دهه ۱۹۹۰ و تشکیل دو کشور یمن شمالی و جنوبی نزدیک شود.
[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr2', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr2", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]
3-حزب تکفیری اصلاح: حزب «التجمع الیمنی للإصلاح» مهم‌ترین شعبه تفکرات اخوانی در شبه جزیره با مرکزیت استان مأرب و مورد حمایت مالی قطر و لجستیکی ترکیه است. حزب اصلاح در ابتدا از دشمنان ائتلاف سعودی بود ولی مخالفت با انصارالله باعث شد ریاض به رغم مقابله جدی با هرگونه گرایش اخوانی، اقدام به تشکیل ائتلافی سه‌جانبه میان خود، حزب اصلاح و دولت نامشروع هادی از پنج سال پیش کند. حزب اصلاح با ترویج عقاید سلفی در مساجد مأرب و جذب جوانان منطقه توانسته به بازیگر مهمی در صحنه تحولات این استان تبدیل شود. تلاش حزب اصلاح برای تصرف عدن و حضور در شبوه بروز اختلافات میان حزب اصلاح و نیروهای هادی را در پی داشته است. با این حال، حضور نیروهای القاعده و داعش در صفوف حزب اصلاح و عدم موفقیت آن در همراه ساختن قبایل از توان کنشگری آن تا حدودی کاسته است. عمده درگیری انصارالله با حزب اصلاح در جبهه الجوبه و منطقه البلق بوده است.
استراتژی انصارالله برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی منابع اقتصادی مأرب: استراتژی انصارالله در آزادسازی مأرب، محافظت از جان شهروندان، ارائه کمک‌های انسانی، ساماندهی ۷۵۰ هزار شهروند بی‌خانمان و حفاظت از اموال خصوصی و عمومی است. قرارگیری تأسیسات نفتی و گازی مأرب به ویژه سه میدان الصافر، الرجاء و النصر در مرکز و شرق این استان و وابستگی یمن به انرژی این منطقه باعث شده است تا امنیت این زیرساخت‌ها برای انصارالله دوچندان شود. راهبرد انصارالله در باب تسلیم و جلوگیری از کشیده‌شدن جنگ به داخل شهر مورد تأیید قبایل استان هم است ولی فرماندهان سعودی و رهبران گروه تکفیری اصلاح در برابر حل مسالمت‌آمیز نزاع مقاومت می‌کنند. منازعات شدیدی اکنون در نزدیکی مناطق مرکزی شهر همچون سیروا و القنیه جریان دارد.
از نگاه انصارالله که اظهارات مقامات یونیسف و برنامه غذای جهانی نیز بر آن صحه می‌گذارد، تجربه حدیده را می‌توان در مورد مأرب نیز اجرا نمود. تحقق این امر موجب می‌شود تا علاوه بر آزادسازی شهر و تحرک به سوی دولت یکپارچه ملی، منابع استراتژیک و زیرساخت‌های صنعتی و نفتی مأرب هم در امان بماند. بر اساس این رویکرد، انصارالله از هرگونه حمله و انفجار در خط لوله انتقال گاز از مأرب به خلیج عدن و لوله‌های نفتی، پالایشگاه‌ها و سکوهای نفت و گاز خودداری می‌کند که بر خلاف اقدامات خصمانه جنگی همچون جنگ نفتکش‌های رژیم صدام در دوران جنگ تحمیلی است. هدف اصلی نیروهای مردمی از اتخاذ این رویکرد، حفظ بنیه اقتصادی شهر در دوران پس از آزادسازی و تقویت توان تولید انرژی آن است. علی رغم این نگاه، نیروهای هادی طی اقدامی نمادین تیپ ۱۰۷ را برای حفاظت از منابع نفتی مأرب تشکیل داده و نیروهای مردمی را به انفجار خط لوله الکفل متهم نموده‌اند. این اقدامات در راستای تبدیل انصارالله به بازیگری تهدیدگر انجام شده است که کنش متناسب نیروهای مردمی را می‌طلبد.
وضعیت کنونی حاکمیت بر اراضی یمن
تعامل انصارالله با قبایل برای مدیریت مأرب در دوران پساجنگ: قبیله الأشرف را باید از معدود قبایل متحد انصارالله طی ماه‌های اخیر دانست که تحت فشار دیگر قبایل شافعی‌مذهب مأرب قرار داشته است. انصارالله تلاش نموده است تا راهبرد نظامی-سیاسی را در تعامل با قبایل اتخاذ کند. درخواست بخشی از درآمدهای نفت و گاز، کاستن از فشارها بر قبیله الأشرف و مشارکت رؤسای این قبیله در حکومت محلی پیشنهادات مهم انصارالله برای به نتیجه رسیدن میانجیگری‌ها در عرصه سیاسی بوده است.
افزایش تعداد نیروها و گسترش امکانات لجستیکی به منظور برتری نظامی در مقابله با تحرکات قبایل را هم باید وجه دیگری از راهبرد انصارالله دانست. با این حال، ارتش و کمیته‌های مردمی یمن حساب ویژه‌ای بر روی بی‌اعتباری، نارکارآمدی و کاهش قدرت نرم گروهک اصلاح میان قبایل مأرب باز کرده‌اند تا قادر به اقناع و تعامل با این قبایل باشند چرا که نسبت به ابزار نظامی بسیار کم‌هزینه‌تر است.
بنابراین، انصارااله باید نخست ائتلاف‌سازی حداکثری و ارتباط مناسب با رؤسای قبایل محلی را دنبال و به نوعی اقدام به مشروعیت‌سازی کند. وساطت جنبش انصارالله برای امضای توافق صلح میان قبایل دو شهرستان رحبه والجوبه بیانگر تلاش نیروهای مردمی برای تحقق این مهم است. انصارالله همچنین با سه قبیله شهرستان رحبه پیمان عدم تجاوز را برای نجنگیدن آن‌ها در صفوف نیروهای هادی و جنبش اصلاح امضاء کرده است[۷]. دوم انصارالله می‌بایست از اختلافات داخلی میان قبایل و مخالفت برخی از آن‌ها مثل قبیله مراد با حزب اصلاح به سود خود استفاده کند و در مرحله سوم با تقسیم قبایل به دو دسته خوب و بد، از اقدامات خصمانه آن‌ها جلوگیری به عمل آورد.[۸] جهت‌گیری قبایل منطقه نسبت به ماه‌های اخیر تا حدودی بهبود یافته و شاهد تشکیل دو تیپ نظامی متحد انصارالله از این قبایل بوده‌ایم.[۹] توافقنامه صلح دولت نجات ملی با قبایل شهرستان الرحبه شامل قبایل آل أبو عشه، آل مسلی، آل جناح و آل الصلاحی و همچنین قبیله مراد در مأرب به دلیل اختلاف با حزب اصلاح در این راستا انجام شده است. کشته شدن ۲۱ تن از اهالی قبیله مراد پس از صلح با انصارالله و نارضایتی نیروهای هادی حکایت از موفقیت انصارالله برای همراه و یا حداقل خنثی کردن توان نظامی قبایل مأرب در جریان آزادسازی کامل این منطقه راهبردی دارد که تداوم آن پس از کنترل کامل استان ضروری به نظر می‌رسد.[۱۰]
بررسی تبعات تغییر فرماندهی نیروهای سعودی بر افزایش شکاف در روابط حزب اصلاح-ریاض در دوره پسا مأرب: فهد بن ترکی بن عبد العزیز شاهزاده سعودی و فرمانده نیروهای مشترک سعودی در یمن بود که در ۳۱ آگوست با دستور پادشاه رژیم سعودی با ادعای فساد مالی در وزارت دفاع برکنار و بلافاصله بازنشسته شد تا مطلق بن سالم الازیمع جایگزین وی شود. کارشناسان علت اصلی خارج شدن ترکی بن عبدالعزیز از هرم قدرت در رژیم آل‌سعود را نه امری شخصی و سیاسی و در راستای مبارزه با فساد بلکه تا حد زیادی ناشی از شکست رژیم آل‌سعود در برابر انصارالله، نداشتن تأثیر میدانی ائتلاف در صحنه تحولات و نرسیدن ائتلاف سعودی به هدف خود یعنی ادعای واهی بازگرداندن حکومت قانونی می‌دانند.
با تسلط نیروهای مردمی بر اغلب نقاط مأرب، دامنه اختلافات نیروهای اخوانی وابسته به حزب اصلاح و ائتلاف سعودی بالا گرفته و یکدیگر را به توطئه در مأرب متهم می‌کنند. حزب اصلاح از یک سو بن ترکی را فردی فاسد می‌داند که کمک خاصی به این حزب نکرده است در حالی که این گروهک نیازمند تجهیزات نظامی برای مقابله با انصارالله بوده است. تحلیلگران غربی و سعودی نوعی اتحاد میان نیروهای مردمی و امارات را تصور نموده و معتقدند امارات به عنوان یک بال ائتلاف سعودی با حمایت از پیشرو‌ی‌های انصارالله در مأرب درصدد است تا از یک سو دولت نامشروع هادی را هرچه بیشتر تضعیف کند و از سوی دیگر با کنترل نیروهای مردمی بر مأرب، حزب اصلاح را که دشمن درجه یک ابوظبی است، از صحنه تحولات سیاسی یمن حذف کند.[۱۱]
[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr3', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr3", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]
سقوط مأرب همچنین شکستی برای رژیم آل‌سعود بود و به همین دلیل سردمداران ریاض هم اتهامات مشابهی را به رهبران گروهک اصلاح وارد می‌کنند. رژیم آل‌سعود و دولت نامشروع هادی بر این باورند که حزب اصلاح به تعهد خود در توافق ریاض مبنی بر خروج از شبوه عمل نکرده و با خارج کردن نیروهای خود از منطقه صرواح به سمت شبوه، آن را تقدیم نیروهای انصارالله نموده است که حکایت از هماهنگی پشت‌پرده این گروهک اخوانی با انصارالله دارد. از جانب دیگر، حامیان ائتلاف سعودی به نقش ژنرال علی محسن الأحمر، معاون منصور هادی و وابسته به حزب اصلاح در پرونده‌های فساد مالی، شکست‌های اخیر نیروهای ائتلاف و تسلیم شهرهای شمالی و انبارهای تسلیحات به انصارالله اشاره و خواهان برکناری وی هستند که حکایت از عمق اختلافات رژیم آل‌سعود و نیروهای اخوانی دارد. در ادامه این اختلافات، نیروهای ائتلاف با توجه به پافشاری حزب اصلاح بر تحکیم مواضع خود در استان‌های أبین، شبوه و حضرموت، پایگاه‌های آن را در مأرب، أبین و الجوف بمباران کرده‌اند.[۱۲]
فهد بن ترکی از حامیان جدی علی الأحمر از سال ۲۰۱۶ بوده است و اختلافات الأحمر با ریاض، نقش زیادی در برکناری فرمانده ائتلاف سعودی در یمن داشته است.[۱۳]محمد آل جابر سفیر سعودی در یمن پس از برکناری بن عبدالعزیز، اتهامات جدی به حزب اصلاح وارد کرده و رهبران این گروهک را “فاسدکنندگان مشروعیت” معرفی کرده است. از نگاه ریاض، عملکرد حزب اصلاح در سقوط مأرب بسیار مؤثر بوده است[۱۴]و نیروهای انصارالله با استفاده از انفعال و یا حتی توطئه حزب اصلاح اکنون توانسته‌اند بیشتر مساحت این استان تحت سیطره خود قرار دهند. در نتیجه، سعودی‌ها از اتحاد انصارالله و اخوانی‌ها سخن به میان می‌آورند و برکناری فهد بن ترکی را باید آغازی بر تسویه حساب رژیم آل‌سعود با حزب اصلاح دانست. سعودی‌ها در ادامه تلاش خواهند نمود تا در عرصه سیاسی نفوذ حزب اصلاح در دولت آتی را به حداقل ممکن کاهش دهند و در حوزه نظامی هم رهبران این گروهک اخوانی را از میان ببرند.
طی روزهای گذشته ریاض تلاش کرده است تا با تحت فشار قراردادن هادی، او را برای اخراج نیروهای اصلاح از سه استان جنوبی أبین، شبوه و حضرموت، تضعیف پایگاه مردمی حزب اصلاح و “شبه‌نظامی” نامیدن این گروهک قانع سازد.[۱۵] بنابراین، کفه ترازو در رقابت داخلی ریاض-حزب اصلاح با توجه به قدرت نسبی ائتلاف و رژیم آل‌سعود، به سود این کشور و حامیان آن سنگینی می‌کند.
تقابل حزب اصلاح-شورای انتقالی و انصارالله-عربستان پس از آزادی مأرب: آزادسازی مأرب توسط انصارالله از یک سو ناکامی ائتلاف سعودی در جنگ ۶ ساله یمن را نمایان خواهد ساخت و از سوی دیگر بر فرسودگی توان نظامی عربستان و ناکارآمدی حملات هوایی ریاض صحه می‌گذارد.[۱۶] بنابراین، انصارالله با تصرف مأرب و کنترل بر منابع اقتصادی آن، دست برتر را در شمال و مرکز خواهد داشت.
شکست مأرب، دولت هادی و حزب اصلاح را در استان‌های مجاور هم در موضع ضعف قرار می‌دهد. شورای انتقالی پس از تصرف عدن در آگوست ۲۰۱۹ از دست نیروهای هادی، تلاش نموده است تا هر چه بیشتر خود را به مناطق نفتی نزدیک کند. بر این مبنا بود که عیدروس الزبیدی رئیس شوای انتقالی جنوب طی بیانیه‌ای بر آزادسازی منطقه نفتی بیحان در شبوه و سیئون در استان حضرموت از وجود نیروهای هادی تأکید نمود. نیروهای جدایی‌طلب جنوب طی ماه گذشته تحرکات گسترده‌ای را در منطه نفتی عتاق واقع در استان شبوه با حمایت نیروهای ویژه امارات برای بیرون راندن نیروهای هادی داشته‌اند. این تحولات را باید ادامه درگیری‌های دوطرف بر سر منابع نقتی در منطقه شقره استان أبین دانست.[۱۷]
[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr4', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr4", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]
نتیجه‌گیری: با تصرف شهر الحزم مرکز استان الجوف در اسفندماه گذشته، کنترل انصارالله بر مأرب قطعی به نظر می‌رسید و فرضیاتی چون شکست انصارالله یا فرسایشی شدن نبرد مأرب رنگ باخت. اکنون تنها می‌توان در مورد کنترل انصارالله بر شهر مأرب با جنگ یا مصالحه بحث نمود. بر این اساس، نبرد مأرب نه تنها باعث عقب‌نشینی انصارالله به مرکز و شمال نخواهد شد بلکه در صورت اتخاذ رویکرد تعاملی نسبت به قبایل استان، دفع خطر پانصد هزار پناهجوی مأرب، حفاظت از زیرساخت‌های نفتی و اقتصادی مأرب و به شرط تلاش نیروهای مردمی برای جلوگیری از ایجاد توازن قوا علیه خود می‌تواند به گذرگاه نیروهای مردمی برای کنترل جنوب تبدیل شود. این امر باعث خواهد شد تا نیروهای مردمی دست برتر را در هرگونه توافق احتمالی داشته باشند. با این حال، نیروهای دولت هادی با حمایت ائتلاف سعودی تلاش می‌کنند تا مانع از کنترل انصارالله بر مثلث نفتی مأرب، عتق و سیئون واقع در استان مأرب و شبوه شوند چرا که خود مقدمه‌ای برای پیروزی‌های آتی نیروهای مردمی خواهد شد.
منابع
[۱] استراتیجیه الحوثیین للسیطره على مارب وانعکاساتها على مسار الحرب فی الیمن، علی الذهب، مرکز الجزیره للدراسات، یمکن الحصول علی الرابط التالی:
https://studies.aljazeera.net/ar/article/4620
[۲] Jabal Nuqm
[۳] معرکه مأرب: نقطه تحوّل فی الحرب الیمنیه، میساء شجاع الدین، مرکز کارنیغی للشرق الأوسط، یمکن الحصول علی الرابط التالی:
https://carnegie-mec.org/diwan/81654
[۴] شمارش معکوس برای تکمیل محاصره شهر راهبردی «مأرب»، خبرگزاری تسنیم، ۱۹ شهریور ۱۳۹۹، قابل بازیابی در پیوند زیر:
[۵] استراتیجیه الحوثیین للسیطره على مارب وانعکاساتها على مسار الحرب فی الیمن، علی الذهب، مرکز الجزیره للدراسات، یمکن الحصول علی الرابط التالی:
https://studies.aljazeera.net/ar/article/4620
[۶] Sana’a Center for Strategic Studies, The Yemeni Government’s Triangle of Power, 9 September 2020, Retrieved from https://sanaacenter.org/publications/analysis/11542
[۷] صحیفه الأخبار، القبائل تتخلّى عن السعودیه: جبهه مأرب الجنوبیه بید قوات صنعاء، ۹ أیلول ۲۰۲۰، یمکن الحصول علی الرابط التالی:
[۸] The Battle of Marib: Houthis Threaten Yemeni Government Stronghold, Maged Al-Madhaji, Sana’a Center for Strategic Studies, Retrieved from https://sanaacenter.org/publications/analysis/9679
[۹] العالم، « تشکیل دو تیپ نظامی از قبیله معروف یمنی برای کمک به صنعاء در نبرد ‘مأرب’، ۱۸ شهریور ۱۳۹۹، قابل بازیابی در پیوند زیر:
[۱۰] کیف أربکت معرکه مآرب حسابات السعودیه فی الیمن؟ موقع الوقت، ۶ ذی‌الحجه ۱۴۳۶، یمکن الحصول علی الرابط التالی:
[۱۱] Debriefer, UAE plots on Marib defeat pave way for settlement with Houthis, September 19, 2020, Retrieved from https://debriefer.net/en/news-19624.html
[۱۲] Daily Yemen, Can Islah Thwart Plan To Eradicate It From Eastern Yemen?, September 14, 2020, Retrieved from https://bit.ly/2ZQEG5Z
[۱۳] المندب نیوز، المجتمع الدولی یضغط لإنهاء الفساد والبدایه بعلی محسن.. من أعاد الحوثی إلى أبواب مأرب؟ ۳ سبتمبر ۲۰۲۰، یمکن الحصول علی الرابط التالی
https://almandeb.news/?p=264062
[۱۴] نیوز فور می، اتهامات متبادله بین بن عزیز والاصلاح بشأن سقوط مأرب والسفیر السعودی یکشف السر، سبتمبر ۲۰۲۰، یمکن الحصول علی الرابط التالی:
https://newsformy.com/news-224586.html
[۱۵] المندب نیوز، المجتمع الدولی یضغط لإنهاء الفساد والبدایه بعلی محسن.. من أعاد الحوثی إلى أبواب مأرب؟ ۳ سبتمبر ۲۰۲۰، یمکن الحصول علی الرابط التالی
https://almandeb.news/?p=264062
[۱۶] The Battle of Marib: Houthis Threaten Yemeni Government Stronghold, Maged Al-Madhaji, Sana’a Center for Strategic Studies, Retrieved from https://sanaacenter.org/publications/analysis/9679
[۱۷] Sana’a Center for Strategic Studies, The Yemeni Government’s Triangle of Power, 9 September 2020, Retrieved from https://sanaacenter.org/publications/analysis/11542
