♦️ دشواری سیاست‌ورزی تهران در دوگانه باکو و ایروان
📝#تحلیل_کوتاه
🔹 در روزهای اخیر، آتش جنگ بار دیگر در منطقه قره‌باغ روشن و درگیری‌های محدودی میان آذربایجان و ارمنستان، آغاز شده است. یک پرسش اساسی این است که ایران چه سیاستی را باید در قبال تحولات این منطقه در پیش گیرد؟
🔸 جمهوری اسلامی ایران به صورت همزمان با هر دو کشور آذربایجان و ارمنستان اشتراکات و افتراقات مهمی دارد که سیاست‌ورزی تهران در دوگانه باکو و ایروان را دشوار می‌نماید.
۱️⃣ آذربایجان:
🔸 ترکیب جمعیتی آذربایجان با اختلاف به نفع شیعیان است و این کشور به لحاظ دینی و مذهبی، نزدیک به ایران محسوب می‌شود. اگرچه به نظر می‌رسد مؤلفه‌های «شیعه‌گری» در جامعه آذربایجان، تفاوت‌های بنیادینی با برداشت‌ها و انگاره‌های مردم ایران از مفهوم تشیع دارد، اما باکو حداقل نسبت به ایروان، قرابت گفتمانی بیشتری با تهران دارد.
🔸 به لحاظ قومیتی، مردم آذربایجان، احتمالاً از ایده اتحاد در قالب یک کشور با اکثریت آذری‌زبان‌ها حمایت می‌کنند و این می‌تواند پیام روشنی برای ایران باشد که خود چالش‌هایی در مسئله قومیت‌ها دارد. به‌ویژه اینکه ترکیه به عنوان یکی از مهم‌ترین حامیان چنین ایده‌ای محسوب می‌شود. از سوی دیگر آذربایجان مدت‌هاست که روابط ویژه‌ای با رژیم صهیونیستی دارد و بسیاری از اقدامات ضد امنیت ملی ایران در خاک این کشور اتفاق می‌افتد.
۲️⃣ ارمنستان:
🔸 براساس آنچه بسیاری از تحلیلگران بیان می‌کنند، حداقل در برخی از دوره‌های تاریخی، ارمنی‌های شمال ایران، رفتار خشونت‌باری در قبال ایرانیان داشته‌اند. در دنیایی که بازتولید نقش هویت در سیاست پررنگ شده است، قدرت‌یابی همسایه‌ای ارمنی، می‌تواند برای ایران تهدیدزا باشد.
🔸 ارمنستان با روسیه، آمریکا و اتحادیه اروپا روابط ویژه‌ای دارد. در هفته‌های اخیر نیز، سفارت این کشور در تل‌آویو بازگشایی شد که نشان‌دهنده تقویت روابط ارمنستان با رژیم صهیونیستی می‌باشد. اینکه ایروان در آینده، در معرض نفوذ تل‌آویو باشد، چندان بعید نیست.
✅ به فهرست بالا، می‌توان موارد دیگری را نیز افزود؛ نکته حائز اهمیت اما اینکه منازعه قره‌باغ، ترکیبی از مؤلفه‌های هویتی(دینی و قومیتی) و ژئوپلتیک با نقش‌آفرینی بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای است که نشان می‌دهد سیاست‌ورزی ایران در قبال آن چندان ساده نیست.
☘️ اندیشکده راهبردی تبیین🌿
▫️@Tabyincenter
