پایگاه خبری-تحلیلی «المانیتور» در یادداشتی، بهبود روابط و ترمیم شکاف در شورای همکاری خلیج فارس را هدیه خداحافظی به ترامپ و هدیه خوشامدگویی به بایدن برای مواجهه با جمهوری اسلامی ایران دانست. این گزارش به قلم «اندرو پاراسیلیتی» ۶ برداشت از این توافق را ارائه کرده است:
۱️⃣ بازگشت به حالت عادی
🔸نویسنده با به کار بردن تعبیر «آغوش گرم» در توصیف مواجهه و استقبال ولیعهد سعودی از امیر قطر، بر این باور است که آغوش باز طرفین به روی یکدیگر از هر سندی معتبرتر و قابل اطمینان‌تر است.
🔸وی معتقد است مجدداً حسن نیت‌ها بین طرفین برقرار شده و از این به‌رغم این‌که در سند پایانی اجلاس اشاره‌ای به موارد اختلافی و شروط ادعایی علیه قطر و حل آن‌ها نشده ولی در عمل این اتفاق رخ داده و آشتی برقرار شده است.
۲️⃣ کویت و آمریکا؛ عاملان اصلی توافق
🔸نویسنده معتقد است آشتی در شورای همکاری حاصل تلاش‌ها و دیپلماسی خوب کویت و آمریکا بوده است. امیر فقید کویت در سه سال گذشته تلاش‌های بسیاری برای برقراری آشتی بین کشورهای شورا انجام داد و پس از او نیز جانشینش این تلاش را تا حصول توافق ادامه داد.
🔸نویسنده همچنین بر این باور است که در آمریکا نیز کوشنر مشاور ارشد ترامپ نقش پشت پرده برجسته‌ای ایفا کرده است.
۳️⃣ بازگشت قطر، شورای همکاری خلیج فارس را دوباره کامل می‌کند
🔸نویسنده در این گزارش توضیح می‌دهد که چگونه امیر قطر طی این سه سال تحریم، کشور را هدایت کرده است. وی می‌نویسد امیر قطر موفق شد ضمن ترمیم روابط با آمریکا که در ابتدا جانب تحریم‌کنندگان را گرفته بود، با ایجاد یک رابطه کاری مثبت به تعمیق روابط بپردازد. قطر همچنین روابط امنیتی خود را با ترکیه تقویت کرد. دوحه ضمن احترام به مواضع کشورهایی که با رژیم صهیونیستی روابط نزدیک برقرار کرده‌اند، با تقویت نقش خود به عنوان واسطه بین فلسطین و این رژیم از پروژه عادی‌سازی نیز فاصله گرفت.
🔸نویسنده همچنین معتقد است ولیعهد سعودی به روشنی از دعاوی خود به این دلیل صرفنظر کرد تا به وسیله آن بتوانند در برابر تهدید ایران متحد شوند.
۴️⃣ ترکیه به تنظیم مجدد روابط خود شتاب می‌دهد
🔸گزارش توضیح می‌دهد که ترکیه نیز مانند قطر به دلیل حمایت‌های همه‌جانبه از اخوان‌المسلمین روابط تیره‌ای با مصر و امارات دارد. اما اردوغان از مدتی پیش برنامه‌ای جهت برقراری مجدد روابط با مصر، عربستان، امارات و حتی رژیم صهیونیستی آغاز کرده است.
🔸ترکیه به‌رغم اختلاف دیدگاه با مصر در موضوع لیبی، از قبل نقشه راه ازسرگیری روابط با این کشور را تهیه کرده است. همچنین ممکن است تلاش برای تحکیم روابط با رژیم صهیونیستی نیز با انگیزه آماده شدن برای مواجهه با دولت بایدن طراحی شده باشد.
۵️⃣ پیام‌های مختلط ایران
🔸گرچه در بیانیه پایانی اجلاس شورا اشاره کوتاهی به ایران شد، اما همانگونه که اختلاف بین اعضای شورا به نفع ایران است، اتحاد آن‌ها به ویژه در هماهنگی با آمریکا یک عقبگرد برای ایران محسوب می‌شود.
🔸ایران همچنین با اعمال یک زمان‌بندی هوشمندانه آغاز غنی‌سازی ۲۰ درصد را دقیقاً دو روز پیش از نشست شورای همکاری اجرایی کرد.
🔸وزیر خارجه ایران نیز با انتشار پیامی ضمن تبریک به قطر به خاطر مقاومت شجاعانه، خطاب به کشورهای شورای همکاری گفت ایران نه تهدید است و نه دشمن و وقت آن رسیده که پیشنهاد ما مبنی بر ایجاد یک منطقه قوی را بپذیرید.
۶️⃣ برداشت ما: زمان‌بندی همه چیز است
🔸دولت ترامپ، با همکاری با کویت و شرکای آمریکا در منطقه، به دلیل تسهیل دیپلماسی‌ای که دوباره شورای همکاری را متحد ساخت، شایسته احترام است.
🔸دولت جدید بایدن برای مقابله و مواجهه شدن با ایران در موقعیت بهتری قرار گرفته است، زیرا کارهای کمتری برای انجام دادن وجود خواهد داشت.
🔸همچنین از آنجایی که ولیعهد سعودی احتمالاً از مواجهه با دولت بایدن نگران است، آشتی بین اعضای شورای همکاری را پیش روی کار آمدن بایدن انجام داد تا طرف حساب اصلی با آمریکا (و همچنین ایران و منطقه) در رأس یک شورای همکاری متحد باشد.
✅ تنها طرف خارج از این معادله، ایران است و این موقعیت به سود بایدن است؛ چراکه شرایط را برای بازگشت به توافق هسته‌ای سخت‌تر می‌کند.
منبع
https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2021/01/gulf-unity-deal-isolate-iran-biden-trump-gcc-rift-qatar.html
☘️ اندیشکده راهبردی تبیین🌿
▫️@Tabyincenter
