روزنامه رای الیوم با انتشار یادداشتی درباره تونل‌های حفر شده توسط گروه‌های مقاومت فلسطین در زیر غزه نوشت: شاؤول شای، رئیس سابق گروه تاریخ در ارتش رژیم اشغالگر اسرائیل در کتاب خود “جنگ زیرزمینی و چالش‌های مهم برای نیروهای ما”، به “معضل تونل‌ها” پرداخته و معتقد است که این تونل‌ها در هر جنگی با مقاومت در غزه، به مساله اصلی پیش روی رژیم اشغالگر تبدیل خواهد شد.
وی در این کتاب به تجربه تاریخی ویتنام و ناکامی نیروهای آمریکایی در مواجهه با چالش تونل‌هایی اشاره کرد که توسط جنگجویان ویتنامی در جنوب این کشور مورد استفاده قرار گرفت.
بسیاری از ناظران فلسطینی نیز طی سال‌های گذشته انتظار داشتند که تونل‌های نوار غزه عرصه جدیدی برای جنگ میان مقاومت فلسطین و رژیم اشغالگر باشد، تونل‌هایی که در واقع نیز همین‌گونه بودند.
از زمان عملیات “الوهم المتبدد” در سال ۲۰۰۶، که با تکیه بر تونل‌ها انجام شد و در آن گردان‌های عزالدین القسام، شاخه نظامی جنبش مقاومت اسلامی (حماس) و جناح‌های مقاومت موفق شدند گلعاد شالیت را به اسارت بگیرند، تا به امروز رژیم اشغالگر جنگ‌های پی در پی را در نوار آغاز انجام داده است و هدف این رژیم طی ۱۵ سال تخریب این شبکه تونل‌ها بود و این رژیم هر بار اذعان کرده است که در انجام مأموریت و رسیدن به این هدف ناکام مانده است.
در این گزارش، ما به استراتژی مقاومت مبتنی بر ساخت شبکه‌ای از تونل‌ها و استراتژی‌های رژیم اشغالگر اسرائیل برای تخریب آنها می‌پردازیم.
۵۰۰ کیلومتر تونل؛ استراتژی مقاومت
اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس در سال ۲۰۱۶ و در جریان تشییع پیکر شماری از شهدای حفر تونل اظهار کرد: غزه تونل‌هایی را برای مقاومت ایجاد کرده است که دو برابر تونل‌های ویتنام است که در مدارس نظامی تدریس می‌شوند و نظامیان آنها را می‌خوانند و استراتژیست‌ها از طریق آنها برنامه ریزی می‌کنند.
ویتنامی‌ها توانسته‌اند تونل‌هایی به طول حدود ۲۷۰ کیلومتر حفر کنند، آیا این بدان معنی است که تونل‌های حماس در غزه بیش از ۵۰۰ کیلومتر است؟ این برای تل‌آویو به ویژه در شرایط کنونی چه معنایی دارد؟
در غزه، علی رغم جنگ‌های پی در پی که توسط رژیم اشغالگر در این باریکه صورت گرفت، تونل‌ها نقش محوری در پایداری مقاومت داشتند.
ماموریت‌ها و عملیات‌ها
طبق مطالعات رامی ابو زبیده محقق، این مقاومت برای غلبه بر منطقه نوار غزه و نبود زمین جغرافیایی وسیع که به مقاومت فرصتی برای پنهان شدن و غافلگیری بدهد، به شبکه تونل‌ها متکی است.
طبق این مطالعه، این تونل‌ها به تونل‌های استراتژیک از جمله انواع تونل‌های جنگ تهاجمی و دفاعی، توپخانه و موشک تونل‌های امدادرسانی و ارتباطات و همچنین تونل‌های فرماندهی و کنترل نبرد تقسیم می‌شوند.
اما نوع دوم این تونل‌ها؛ تونل‌های پیوند داخلی هستند و فاصله کمی دارند و در خطوط پشتی مقاومت برای اتصال مناطق نزدیک و به دور از رصد، جاده‌ها و خیابان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند و هدف آن حمایت و تقویت نیروهای مقاومت در حرکت، استقرار و پیگیری در زمان جنگ است.
مقاومت در غزه از انتفاضه الاقصی (دوم) در سال ۲۰۰۰ با استفاده از استراتژی تونل‌ها چندین عملیات علیه ارتش اشغالگر انجام داده و آنها تأثیر زیادی در عقب نشینی اسرائیل از نوار غزه در سال ۲۰۰۵ را داشته‌اند.
استراتژی تل‌آویو میان طرح “گدعون” و “تنوفا”
زمانی که آوی کوخاوی ریاست ستاد کل ارتش رژیم اسرائیل را بر عهده گرفت بلافاصله استراتژی گادی آیزنکوت، رئیس سابق ستاد ارتش این رژیم برای مقابله با مقاومت فلسطین را لغو کرد. این استراتژی به “طرح گدعون” معروف و بر اساس جنگ سریع، برق آسا و سرنوشت ساز بود. کوخاوی این طرح را لغو و طرح خود را جایگزین آن کرد که موسوم به “تنوفا” (نیروی محرکه) است.
طرح جدید با چالش‌های نظامی پیش روی ارتش اسرائیل سازگار است و اساساً بر اساس جنگ‌های جدید میان ارتش منظم و سازمان‌های نظامی نیمه منظم مانند حزب‌الله و حماس است.
این طرح عمدتاً متکی به شدت زیاد درگیری در خشکی، دریا و هوا است و منجر به کشته شدن صدها تن در روز می‌شود.
طرح مذکور همچنین متکی بر هدف قرار دادن هر چیزی است که به ساختار مقاومت ارتباط داشته باشد مانند شبکه تونل‌ها یا همان چیزی که رسانه‌های عبری از آن به عنوان شبکه “مترو حماس” یاد می‌کنند.
نبرد شمشیر قدس
بمباران موشکی مناطق صهیونیست نشین در قدس در ۱۰ مه برای اسرائیل غافلگیر کننده بود و این رژیم باور نداشت که مقاومت به این زودی تهدیدش را عملی کند.
طبق گفته منابع مطلع، ارتش رژیم اشغالگر برای دادن پاسخ این حملات منطقه نوار غزه را به میدان‌های جغرافیایی تقسیم کرده است، با این فرض که این شهر در برگیرنده یک شهر زیرزمینی و یک شهر کامل از تونل‌ها است. به همین منظور ارتش این رژیم در هر حمله طبق طرح تنوفا که “کمربند آتش” نیز خوانده می‌شود” یک میدان را به شدت مورد هدف قرار می‌داد.
ارتش رژیم اشغالگر در جریان حملات هوایی اخیر به غزه از انواع جنگنده استفاده کرد. ازجمله این جنگنده‌ها جنگنده اف-۳۵ آمریکا بود که مناطقی از غزه را با موشک‌هایی هدف قرار داد که قادر به تخریب هرگونه استحکامات نظامی هستند.
مقامات تل‌آویو با انجام این حملات درصدد تخریب ورودی این تونل‌ها بودند و پس از آن بمب‌های حاوی مواد شیمیایی را در این تونل‌ها رها کرده تا منجر به خفگی افراد حاضر در این تونل‌ها شود.
این همان طرحی است که رژیم اشغالگر طبق آن جمعه ۱۴ مه به دروغ اعلام کرد حملات گسترده‌ای آغاز شده علیه غزه مقدمه‌ای برای حمله زمینی است. هدف از این اظهارات فریب مبارزان مقاومت برای پناه بردن به تونل‌ها سوق داد بود تا نابودی آنها در جریان این حملات آسان شود اما رهبری مقاومت فریب این نیرنگ دشمن را نخورد و تلاش صهیونیست‌ها خنثی شد.
تمسخر ارتش تل‌آویو توسط اسرائیلی‌ها
تمام اظهارات مقامات اسرائیل پس از آغاز جنگ در راستای این ایده بود که آنها به دنبال از بین بردن تونل‌های مقاومت در زیر غزه هستند.
اما این اتفاق رخ نداد و ارتش رژیم اشغالگر تنها خانه‌های مسکونی، مراکز غیر نظامی و برج‌های میکونی را هدف قرار داد.
سردبیر روزنامه عبری زبان هاآرتص در سخنانی درباره این عملیات گفت که عملیات ارتش رژیم اشغالگر در غزه احمقانه‌ترین جنگ این رژیم بود و آنچه طی آن رخ داد یک شکست نظامی و دیپلماتیک خطرناک بود که ضعف بزرگ ارتش و نحوه عملکرد آن را مشخص کرد.
-
- این مطلب، صرفاً جهت اطلاعِ مخاطبان، نخبگان، اساتید، دانشجویان، تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران بازنشر یافته و الزاماً منعکس‌کننده‌ی مواضع و دیدگاه‌های اندیشکده راهبردی تبیین نیست.
منبع: خبرگزاری ایسنا
