اندیشکده راهبردی تبیین- «مطهر الصوفاری» پژوهشگر یمنی در یادداشتی با عنوان «نبرد مأرب؛ بینش و چشم‌اندازها» (۱) در اندیشکده کارنگی، به آخرین وضعیت بحران یمن با تأکید بر اوضاع مأرب پرداخته است. او در این یادداشت با اشاره به وضعیت نبرد در مأرب به صورت مجزا به تحلیل نقش و وضعیت انصارالله، دولت منصورهادی، شورای انتقالی جنوب و … پرداخته است. وی همچنین با انتقاد شدید از موضع جامعه جهانی و به ویژه آمریکا در قبال پیشروی‌های انصارالله، خواستار برخورد جدی نظام بین‌الملل و در رأس آن آمریکا با انصارالله ولو با قوه قهریه شده است. در ادامه بخش‌های اصلی و مهم این گزارش می‌آید.
محورهای اصلی گزارش
– حوثی‌ها مدت‌هاست که کسب دستاوردهای میدانی را به نسبت دیگر اقدامات در اولویت قرار داده‌اند. بر این اساس آن‌ها بر تصرف مأرب تمرکز کرده‌اند که مزایای اقتصادی، راهبردی و سیاسی آن می‌تواند توازن قدرت را به سود آن‌ها در یمن تغییر دهد. اهمیت استراتژیک مأرب به حدی است که اکنون آن را به صحنه درگیری میان دولت مستعفی، حوثی‌ها، عربستان و ایران تبدیل کرده است.
– از زمانی که حوثی‌ها حملات اخیر خود علیه مأرب را آغاز نمودند، امتیازها و فرصت‌هایی در خارج هم به آن‌ها اعطا شد. به عنوان مثال دولت جدید آمریکا فشارها را بر عربستان افزایش داد و از طرفی انصارالله را از فهرست گروه‌های تروریستی خارج کرد. آمریکا همچنین با انتصاب تیم لندرکینگ به عنوان نماینده ویژه در امور یمن بر قدرت و توان چانه‌زنی حوثی‌ها افزود. البته تاکنون تلاش‌های نماینده سازمان ملل و آمریکا در امور یمن برای جلوگیری از سقوط مأرب به بن‌بست رسیده که نشانگر کاهش تأثیر جامعه بین‌المللی بر درگیری‌های یمن است.
– پیشروی‌های مؤثر حوثی‌ها در مأرب نشان‌دهنده کاهش قدرت دولت منصورهادی و از سویی عدم موفقیت ائتلاف سعودی در رسیدن به اهداف از پیش اعلام شده است. به مدت پنج سال، مأرب یک سنگر اصلی برای عملیات نظامی دولت هادی و ائتلاف برای تصرف صنعا بود. ولی امروز شرایط دگرگون شده و این شهر به بخشی از طرح‌های تقسیم قدرت برای سایر دولت‌ها تبدیل شده است.
– علاوه بر این حمله به مأرب نشان‌دهنده عدم تمایل حوثی‌ها به فرآیندهای مذاکراتی و سیاسی با دولت منصورهادی است. حوثی‌ها خواستار این هستند که با بسط سیطره میدانی ، کنترل خود بر یمن را تحکیم کرده و به این وسیله اهرم‌های جدیدی برای مصالحه به دست آورند و از سویی به عنوان یک قدرت جدی در سطح بین‌المللی به رسمیت شناخته شوند.
– شورای انتقالی جنوب مورد حمایت امارات و مسئول آن عیدورس الزبیدی، پیشرفت حوثی‌ها در مأرب را فرصت مناسبی برای تسریع در گفت‌وگوهای شمال و جنوب می‌داند. اگر حوثی‌ها مأرب را تصرف کنند عملاً تسلط خود را بر شمال یمن تحکیم کرده و این امر زمینه گفت‌وگوی مستقیم و توافق بین شورای انتقالی جنوب و انصارالله را به وجود می‌آورد و عملاً تکلیف شمال و جنوب مشخص می‌شود. این سناریو تا حد زیادی تبیین‌کننده موضع شورای انتقالی جنوب در توافق ریاض است!
– مردم یمن اختلاف موضع واضحی را بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱ از سوی جامعه جهانی مشاهده می‌کنند. بسیاری گلایه دارند که چطور سازمان ملل پس از عملیات الحدیده (۲۰۱۸) برای انعقاد توافق صلح استکهلم تلاش کرد ولی امروز موضع بسیار ملایمی در قبال حملات علیه مأرب که میزبان هزاران آواره یمنی است، از خود نشان می‌دهد. این مسئله اقتدار بین‌المللی برای حل منازعات یمن را تضعیف می‌کند. تلاش برای متوقف کردن حملات به مأرب، اساسی‌ترین گام برای حمایت از غیرنظامیان و بازسازی اعتماد یمنی‌ها به جامعه‌جهانی است.
وزیر خارجه آمریکا چندی پیش خواستار این شد که جامعه جهانی حوثی‌ها را برای حمله به مأرب که پیامدهای فاجعه‌بار انسانی در پی دارد، مسئول بداند. با این حال جامعه جهانی و به ویژه آمریکا برای ایجاد یک روند صلح موفق باید رویکرد خود را در مواجهه با حوثی‌ها تغییر دهند. در جایی که مهار و امتیاز‌دهی سیاسی به شکست می‌انجامد، تنها راهکار، نابودی اساسی توانایی‌های راهبردی نظامی طرف مقابل است و این روش موثر خواهد بود! البته این اقدامات به تنهایی کافی نیست و ائتلاف سعودی نیز باید دولت یمن را در اداره نهادهای خود و ارائه خدمات بهتر به مردم یمن کمک کند.
[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr2', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr2", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]
ارزیابی
چندی است که رصد فضای رسانه‌ای و نخبگانی عرب‌ها و یمنی‌های طرفدار سعودی در ماجرای یمن، این حقیقت را آشکار می‌کند که آن‌ها نه تنها از پیروزی و تفوق بر انصارالله ناامید شده‌اند، بلکه عملاً با این واقعیت مواجهند که شکست دولت منصورهادی و پروژه ائتلاف سعودی در یمن نزدیک است. لذا در یادداشت‌ها و مقالات خود در رسانه‌های مهم منطقه‌ای و بین‌المللی در تلاش‌اند ضمن غیر انسانی جلوه دادن اقدامات انصارالله و طعنه زدن به آمریکا، آن‌ها را برای زیر فشار قرار دادن و یا ضربه زدن به انصارالله تحریک نمایند.
اما نکته اساسی اینجاست که آن‌چه قدرت‌های جهانی و آمریکا را به پذیرش واقعیت انصارالله و کنار آمدن با آن مجبور ساخته واقعیات میدانی و عزم و اراده ملت یمن و تحمل شش سال جنگ، محاصره و رنج است وگرنه این قدرت‌ها طی سال‌های گذشته شاهد جنایات ائتلاف سعودی علیه مردم مظلوم یمن بودند و با سکوت خود آن را تأیید کردند و اگر نبود هوشمندی و تدبیر رهبران و مقاومت ملت یمن و البته حمایت‌های همپیمانان آن‌ها، این قدرت‌ها جز به ذلت و نابودی یمنی‌ها راضی نمی‌شدند. بر این اساس ارزیابی که از گزارش‌های اینچنین می‌توان داشت این است که این تألیفات مرثیه‌ای برای پایان کار عربستان و مزدوران آن در یمن است.
منبع
(۱) https://carnegieendowment.org/sada/84588
