نشست «مواجهه ایران و آمریکا»

نشست «مواجهه ایران و آمریکا» روز یکشنبه، 17 بهمن 1400 با حضور دکتر ابراهیم متقی استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه تهران و جمعی از کارشناسان اندیشکده راهبردی تبیین برگزار شد.

اندیشکده راهبردی تبیین- آقای دکترمتقی در این نشست تاریخچه مواجهه ایران و آمریکا را مربوط به سال 1332 و کودتای 28 مرداد دانستند که آمریکایی‌ها نقش محوری در آن ایفا کردند. ایشان ذات و ماهیت قدرت های بزرگ را «تهاجمی» توصیف کرده و فهم این نکته را یکی از الزامات جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با ایالات متحده آمریکا معرفی کردند.

استاد علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه تهران در این نشست تخصصی پیوند «دیپلماسی» و «میدان» در فرایند مواجهه با ایالات متحده آمریکا را لازم و ضروری توصیف کرده و بر استفاده از «دیپلماسی» به عنوان یک ابزار سیاست خارجی به منظور «تولید قدرت» تأکید کردند.

رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران با بیان اینکه «تصور اندیشمندان آمریکایی این است که دیوارهای امپراطوری ایران فروریخته ولی تفکر ناشی از آن همچنان باقی است»، بخش مهمی از مواجهه ایران و آمریکا را ناشی از این برداشت آمریکایی‌ها دانستند.

دکتر متقی با نقل قول از «جیمز بیل» اندیشمند آمریکایی که نگاه آمریکایی‌ها به ایران در قبل از انقلاب اسلامی را برتری‌جویانه می‌داند، اظهار داشت که این نگاه در تمام سال‌های بعد از انقلاب نیز ادامه یافت و ایالات متحده هیچ گاه حاضر نشد ساخت جدید قدرت سیاسی درایران را بپذیرد. در این رابطه ایشان تأکید کردند که آمریکایی‌ها، ایرانِ پس از انقلاب را «در چارچوب ملاحظات ژئوپلتیک و نه به عنوان یک نظام سیاسی» به رسمیت شناختند.

مؤلف کتاب «ترامپ، جمهوری اسلامی ایران و سیاست بین‌الملل»، قرار دادن ایران در یک وضعیت ضعف دائمی را محور راهبرد ضدایرانی ایالات متحده آمریکا توصیف کرده و گفتند: «هدف ایالات متحده این است که جمهوری اسلامی ایران در داخل با ضعف مشروعیت و در خارج با افزایش هراس و ضعف اقتدار مواجه باشد».

دکترمتقی با بیان اینکه سیاست ایالات متحده آمریکا «مهار» جمهوری اسلامی ایران است، این سیاست را مولد چهار الگوی رفتاری در قبال ایران دانستند که عبارتند از:

1- جنگ نیابتی: در این چارچوب ایالات متحده بخشی از پروژه تقابل و مهارایران را به متحدان خود از جمله در منطقه غرب آسیا محول می کند؛

2- برقراری پیوند: مبنای این الگو تأثیرگذاری بر رفتارهای منطقه‌ای و بین‌المللی ایران از مجرای برقراری ارتباط و پیوند اقتصادی و سیاسی با نهادهای چندجانبه منطقه‌ای و بین‌المللی است؛

3- آشوب داخلی: ایالات متحده یکی از اهرم‌های اساسی مهار ایران را ایجاد فضای هرج و مرج و آشوبناک در داخل کشور تلقی می‌کند. در این چارچوب ایران مطلوب آمریکا، ایرانی ضعیف، شکننده و بیمناک نسبت به شرایط محیطی خود است؛

4- تحریم: اعمال تحریم در حوزه‌های مختلف به ویژه اقتصادی چهارمین بعد از سیاست مهار ایران را به خود اختصاص داده است.

استاد دانشگاه تهران در جمع کارشناسان اندیشکده راهبردی تبیین، کنش سیاسی ایالات متحده آمریکا در داخل ایران را مبتنی بر «شبکه نفوذ» دانستند که در سه سطح «نخبگان»، «کنش گران اجتماعی» و «نیروهای عملیاتی» فعالیت می کنند.

دکتر متقی در پایان این نشست تخصصی با بیان اینکه متلاطم و متشنج بودن ساخت قدرت، زمینه تحقق اهداف آمریکا در قبال ایران را مهیا می‌کند، حفظ انسجام در سطوح مختلف به ویژه در حوزه سیاست خارجی را یکی از مهم‌ترین الزامات رویکرد ایران در مواجهه با آمریکا دانستند.

محتوای کامل این نشست طی روزهای آتی توسط اندیشکده راهبردی تبیین منتشر خواهد شد.

ارسال دیدگاه