اندیشکده راهبردی تبیین- رژیم صهیونیستی بعد از ظهر جمعه 14 مرداد جنگی را با عنوان عملیات «سپیده دم» علیه جنبش جهاد اسلامی فلسطین آغاز کرد و اهدافی را در نواز غزه که مدعی بود مواضع و پایگاههای نیروهای این جنبش است را هدف حملات هوایی قرار داد. این اقدام پس از چند روز تنش در مرز غزه به دلیل دستگیری بسام السعدی 62 ساله یکی از اعضای ارشد جهاد اسلامی در جنین در کرانه باختری انجام شد. فیلم کشیده شدن السعدی توسط سربازان اسرائیلی طوفانی گسترده به ویژه در نوار غزه ایجاد کرد و شایعاتی مبنی بر کشته شدن وی در این حمله به سرعت پخش شد اما اسرائیل عکسهایی را منتشر کرد که نشان می داد او زنده است. در این رابطه جهاد رژیم صهیونیستی را به «عبور از خط قرمز» متهم و تهدید کرد هر گونه آسیب جانی به بسام السعدی را پاسخ خواهد داد و خواستار آزادی او شد.
با این تهدید، ارتش اسرائیل تمام جادههای مرزی که در برابر حمله احتمالی آسیبپذیر بودند را بست و به ساکنان شهرکها و سکونتگاههای در این منطقه دستور داده شد که تا اطلاع ثانوی در خانه بمانند. بر این اساس تا چهار روز پس از دستگیری بسام السعدی، دهها هزار اسرائیلی در خانههای خود محبوس شدند و تمام فعالیتهای خارج از منزل لغو شد. در این شرایط اپوزیسیون پارلمان به رهبری نتانیاهو به انتقاد از لاپید پرداخته و جهاد اسلامی را دیکتهکننده دستور کار اسرائیل معرفی کرد. در حالیکه وساطتهای مصر برای آرامسازی تنشها در جریان بود و مصر به جهاد اسلامی ابلاغ کرده بود که روز یکشنبه (16 مرداد) به منظور آرامسازی اوضاع نشستهایی با مقامات اسرائیلی خواهد داشت رژیم صهیونیستی بعد از ظهر جمعه حمله به اهداف جهاد اسلامی در غزه را آغاز کرد. لاپید نخستوزیر هدف این عملیات را «از بین بردن تهدیدی ملموس برای شهروندان اسرائیل» عنوان کرد و افزود «دولت به سازمانهای تروریستی اجازه نخواهد داد تا برای جوامع منطقه غزه و شهروندان اسرائیل دستور کار خود را تعیین کنند». در همان ساعات ابتدایی ساختمان محل حضور تیسیر الجعبری فرمانده یگان شمالی جهاد در غزه هدف حمله قرار گرفت و او به همراه چند تن از اعضای دیگر این جنبش به شهادت رسید. ساعاتی بعد جهاد نیز با حملات راکتی خود به اراضی اشغالی فلسطین پاسخ داد. روز بعد «خالد منصور» فرمانده منطقه جنوبی و از رهبران ارشد این جنبش ترور شد.
پس از سه روز درگیری حملات طرفین نهایتاً در ساعات پایانی یکشنبه با برقراری آتشبس با وساطت مصر به پایان رسید. مطابق آتشبس رژیم صهیونیستی متعهد به بازگشایی تمامی گذرگاههای باریکه غزه و ازسرگیری سوخترسانی به غزه از صبح روز بعد شد. جهاد اسلامی همچنین آزادی بسام السعدی و خلیل عواوده اسیر اعتصابکننده در زندان رژیم صهیونیستی را از شروط آتشبس قرار داد که با آزادی اسیر عواوده موافقت شد و مصر متعهد شد که برای آزادی بسام السعدی ظرف مدت یک هفته تلاش کند. طی یک سخرانی بعد از آتشبس، زیاد النخاله، دبیرکل جهاد اعلام کرد که «اگر دشمن به این شروط پایبند نباشد، توافق حاصل شده را باطل دانسته و نبرد را ازسرخواهیم گرفت». مطابق گزارش منابع فلسطینی در این جنگ 47 فلسطینی تا لحظه نگارش این مقاله شامل 34 غیرنظامی که بسیاری از آنها زن و کودک بودند به شهادت رسیدند و 357 نفر دیگر زخمی شدند. با توجه به وخامت وضعیت برخی از زخمیها ممکن است آمار شهدا همچنان افزایش یابد. در طرف رژیم صهیونیستی نیز 47 نفر زخمی شد.
زمینههای درگیری و اهداف رژیم صهیونیستی
ظاهراً رژیم صهیونیستی به دلیل تهدیدات جهاد اسلامی در پی ربودن بسام السعدی از اعضای این جنبش در کرانه باختری اقدام به پیشدستی و جلوگیری از پاسخ دادن احتمالی آن کرده است؛ بااینحال خود اقدام به ربودن عضو جهاد اسلامی، زمانبندی حمله و تحولات دیگر نشان میدهد که اهداف رژیم صهیونیستی از این جنگ فراتر از این بوده است. تحولات کرانه باختری و سرزمینهای اشغالی 1948 و نوع تعاملات کلی شکلگرفته با فلسطینیها طی یکی دو سال اخیر و همچنین سفر بایدن به منطقه، مناقشه گازی با لبنان و مذکرات هستهای ایران و انتخابات آتی رژیم صهیونیستی تحولاتی است که به گونهای در تصمیم این رژیم به آغاز جنگ نقش داشتهاند.
در واقع رژیم صهیونیستی در راستای مهار موج اخیر عملیاتهای مقاومتی در سرزمینهای اشغالی که از اوایل فروردین امسال شروع شد و تاکنون منجر به کشته شدن حدود 20 اسرائیلی شده است و کانون مجریان این عملیاتها منطقه جنین بود اقدام به ربودن بسام السعدی از اعضای جهاد در این منطقه کرد؛ چرا که این منطقه یکی از پایگاههای مهم جهاد اسلامی به شمار می رود و از دیدگاه رژیم صهیونیستی جهاد اسلامی پشت حملات مقاومتی اخیر بوده است. بر این اساس رژیم صهیونیستی با این اقدام به دنبال تحریک جهاد اسلامی به واکنش، به منظور فراهم کردن بهانه اقدام نظامی علیه آن در راستای کنترل عملیاتهای مقاومتی و اهداف دیگر بود.
یکی از اهداف دیگر این رژیم تضعیف دستاوردهای مقاومت فلسطین در نبرد سیف القدس بود. اردیبهشت سال گذشته با تجاوزات رژیم صهیونیستی علیه مسجدالاقصی و ساکنین قدس گروههای مقاومت جنگی را علیه رژیم صهیونیستی با هدف ایجاد معادله جدید «غزه مدافع قدس» شکل دادند که 13 روز طول کشید و طی آن تمامی جبهههای فلسطینی اعم از غزه، کرانه باختری، قدس و شهرهای عربنشین سرزمینهای اشغالی 1948 علیه اسرائیل فعال شد. رژیم صهیونیستی از آن زمان تلاش کرده است مانع تثبیت این معادله شود. این جنگ علیه جهاد نیز به نوعی در همان راستا و برای جلوگیری از تسری بیشتر این معادله به سایر مناطق کرانه باختری بود. با توجه به خسارات وارده جنگ قبلی به غزه و بیمیلی حماس به جنگی دیگر و برخی اقدامات دولت جدید رژیم صهیونیستی مانند افزایش مجوزهای کار در سرزمینهای اشغالی به ساکنین غزه و باز کردن گذرگاه های مرزی و همچنین اختلافنظرها بین جهاد و حماس درباره کیفیت معادله (از دیدگاه حماس واکنش غزه به اقدامات اسرائیل در مناطق فلسطینی غیر از غزه باید معطوف به اتفاقات بزرگی در این مناطق باشد) برآورد سران تلآویو این بود که میتوانند بدون وارد کردن حماس به درگیری، به جهاد اسلامی ضربه محکمی وارد کنند؛ بین گروههای مقاومت فلسطین نیز شکاف ایجاد کنند و معادله مذکور را تضعیف کنند.
موضوع مهم دیگر تنشهای اخیر بر سر مرزهای دریایی و میادین گازی در بستر دریا بین لبنان و رژیم صهیونیستی است. اخیراً رژیم صهیونسیتی با همکاری یک شرکت یونانی- انگلیسی یک سکوی شناور استخراج گاز در مرزهای مورد اختلاف با لبنان برای بهرهبرداری از میدان گازی «کاریش» مستقر کرده است و حزب الله تهدید کرده در صورتی که بدون یک توافق مرزی این رژیم اقدام به بهرهبرداری کند تجهیزات حاضر در این منطقه و فراتر از آن را هدف حمله قرار میدهد. بر این اساس و با توجه با ارزیابیهای نهادهای امنیتی اسرائیلی در سالهای اخیر مبنی بر احتمال درگیری همزمان در دو جبهه شمالی و جنوبی، جنگ اسرائیل علیه جنبش جهاد میتواند اقدامی در راستای آمادگی برای نبرد احتمالی با حزبالله با کاهش توان یکی از جبههها یا حتی هشداری برای حزبالله باشد.
[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr2', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr2", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]مرتبط با نکته فوق سفر اخیر بایدن به تلآویو و منطقه است و به نظر نمیرسد که جنگ علیه جهاد اسلامی بدون هماهنگی با آمریکا بوده باشد. یکی از اهداف سفر بایدن بدست آوردن اهرمهایی برای مقابله با روسیه در نبرد اوکراین بود. علاوه بر افزایش عرضه نفت توسط عربستان، این اهرمها میتواند شامل استخراج گاز از شرق مدیترانه برای جایگزینی بخشی از صادرات گاز روسیه به اروپا و همچنین ضربه زدن به روسیه در منطقه از جمله در سوریه باشد. به راه انداختن جنگی علیه حزبالله و/یا تحمیل خواستههای خود بر آن در رابطه با مرزهای دریایی و همچنین نقش حزبالله در تامین امنیت سوریه میتواند در راستای این اهداف قرار گیرد. همانطور که گفته شد جنگ با جهاد اسلامی میتواند مقدمهای برای چنین برنامهای باشد.
نکته دیگر موضوع ایران و تلاش آمریکا و اسرائیل برای مهار نفوذ منطقهای ایران است. حمله به جهاد اسلامی درست در زمانی که دبیرکل این جنبش در ایران حضور داشت تا حدودی این هدف را دنبال کرد که با ایجاد شکاف میان جهاد و حماس و نمایش وابستگی جهاد اسلامی به ایران موقعیت این جنبش و به تبع ایران را در مسئله فلسطین تضعیف کند. همچنین این موضوع نمیتواند با مذاکرات هستهای ایران بیارتباط باشد و ممکن است در راستای تضعیف گزینههای عدم توافق ایران از طریق تضعیف اهرمهای منطقهای آن باشد.
موضوع دیگر سیاست داخلی رژیم صهیونیستی و انگیزه های انتخاباتی یئیر لاپید، نخستوزیر و بنی گانتز، وزیر دفاع او و رقابت آنها با نتانیاهو در انتخابات آتی رژیم صهیونیتسی است که قرار است 10 آبان برگزار شود. از نظر سیاسی لاپید نخستوزیر موقت کنونی و رهبر حزب «یش عاتید» به دنبال موفقیتی بود تا برای انتخابات آینده، خود را جایگزین مناسبی برای نتانیاهو که عنوان «آقای امنیت» را به خود اختصاص داده است نشان دهد و بدینمنظور هنگام اعلام آغاز جنگ تلاش کرد این روایت جناح مخالف را که جهاد اسلامی دستورکار کابینه اسرائیل را دیکته میکند به چالش بکشد. بنی گانتز وزیر دفاع و رهبر حزب «آبیوسفید» نیز انگیزه مشابهی داشته و برای کسب آرای متمایل به جناح میانه با لاپید رقابت میکند.
ادامه مقاله در بخش دوم
