در حالی که تعلل دولت جو بایدن در برداشتن تحریم‌ها و بازگشت به برجام واکنش مقام‌های ایران را در پی داشته است، یک رسانه آمریکایی درباره تنش‌های کنونی نظر یک مقام دولت باراک اوباما و چند کارشناس اندیشکده‌های غربی را در این خصوص جویا شد.
گزارش «سی‌ان‌بی‌سی» تحت این عنوان منتشر شده است: «تا به امروز، تولید اورانیوم فلزی “جدی‌ترین اقدام هسته‌ای” ایران است اما هنوز هم امکان نجات توافق وجود دارد».
طبق این گزارش ، «جدیدترین اقدام ایران در نقض توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ (برجام) توجه قدرت‌های بین‌المللی را جلب کرده و مخاطرات را برای بازگشت به این توفق چند کشوری بالا می‌برد با توجه به اینکه ایران خواهان برداشته شدن تحریم‌هاست».
در ادامه این گزارش آمده است: «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هفته گذشته در یک گزارش تایید کرد که ایران تولید اورانیوم فلزی را آغاز کرده است؛ اقدامی که نقض مولفه‌های توافق ۲۰۱۵ مشهور به برجام است توافقی که در ازای اعمال محدودیت‌ها روی برنامه هسته‌ای ایران تحریم‌ها روی این کشور را برداشت».
به ادعای این رسانه آمریکایی، تولید اورانیوم فلزی متفاوت از غنی سازی اورانیوم است و مورد مصرف کمی در برنامه صلح آمیز هسته‌ای دارد.
به نوشته سی‌ان‌بی‌سی، «ایران می‌گوید که این اقدام (تولید اورانیوم فلزی) به منظور تولید سوخت برای یک راکتور تحقیقاتی است. بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وجود ۳٫۶ گرم از این ماده را در تاسیسات اصفهان که کمتر از اندازه یک انگشت است تایید کردند اما این موضوع برای برخی در جامعه بین‌المللی زنگ هشدار را به صدا درآورد برای اینکه به گفته کارشناسان، از حدود نیم کیلوگرم از این ماده (اورانیوم فلزی) می‌شود برای تولید هسته یک بمب اتمی استفاده کرد».
یک مقام دولت باراک اوباما رئیس جمهور پیشین آمریکا که در مذاکرات اولیه بر سر برجام مشارکت داشت، به این رسانه آمریکایی گفت: «این اقدام (ایران) جدی‌ترین گام هسته‌ای است که آنها تاکنون اتخاذ کرده‌اند و واقعا تحریک‌آمیز است».
در ادامه گزارش سی‌ان‌بی‌سی آمده است: «موضوع مهم این است که مقام‌های ایرانی اعلام می‌کنند اقدامات (کاهش تعهدات برجامی این کشور) برگشت پذیر هستند و امید برای بازگشت به توافق در دولت بایدن را زنده نگه داشته‌اند اما کاخ سفید اعلام کرد ابتدا ایران باید به پایبندی کامل به توافق برگردد اما ایران می‌گوید ابتدا تحریم‌های ایالات متحده باید برداشته شوند و این موضوع باید ایجاد یک بن بست احتمالی شده است».
در ادامه مطلب سی‌ان‌بی‌سی به نقل از چند کارشناس غربی مسائل ایران و منطقه غرب آسیا تاکید شده که با وجود تنش‌های جاری درباره برجام، هنوز هم امکان نجات دادن این توافق وجود دارد.
یک مقام دولت اوباما که خواستار عدم افشای هویت خود شد، در این باره گفت که ایران «در تلاش است تاکید کند که برای آنها بازگرداندن ایالات متحده به برجام چقدر مهم است اما من فکر نمی‌کنم اصلا باعث از بین بردن احتمال بازگشت به برجام باشد البته این اقدامات دردسرساز هستند».
«انیسه تبریزی» محقق ارشد اندیشکده انگلیسی «بنیاد مطالعات امنیت و دفاعی سلطنتی» هم معتقد است: «(اقدامات ایران) برگشت پذیر هستند به ویژه اگر در زمان کوتاه انجام شوند. (درباره تولید اورانیوم فلزی) شاهد محکوم کردن‌ها بوده‌ایم اما هیچ سیگنالی را شاهد نبودیم که نشان دهد این به معنای پایان هرگونه تلاش به منظور احیای مذاکرات بر سر برجام باشد».
«سنم وکیل» قائم مقام رئیس برنامه «خاورمیانه-شمال آفریقا» در اندیشکده «چتم هاوس» به سی‌ان‌بی‌سی گفت: «ایران توانمندی اعمال فشار زیاد (روی دیگر امضاکنندگان برجام) در کوتاه مدت را دارد اما در بلندمدت، این ایالات متحده است که باید به رایزنی‌های کمیسیون مشترک (برجام) وارد شود چرا که آمریکا در این توافق و برداشتن تحریم‌ها برای ایران، نقش محوری دارد».
از نظر این تحلیلگر اندیشکده مستقر در لندن با توجه به ضرب الاجل ۲۱ فوریه (سوم اسفند) ایران برای کنار گذاشتن برخی تعهداتش از قبیل اجرای پروتکل الحاقی، این بحران باید قبل از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران مهار و کنترل شود.
وی افزود: «اگر جامعه بین‌المللی وقعا به مهار این بحران با ایران مشتاق است، یک استراتژی پایبندی به برجام را پیاده کند و برای این کار، ترسیم یک طرح برای مذاکره با ایران و کمیسیون مشترک (برجام)، ضروری است. هر چه زودتر آنها بتوانند این طرح را ترسیم کنند، آنها بهتر خواهند توانست تلاش‌های بیشتر ایران برای دامن زدن به تنش را کاهش دهند».
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه (دیروز) درباره آمادگی تهران برای اجرای قانون مصوب مجلس شورای اسلامی صحبت و تصریح کرد: اگر تعهدات طرف‌های برجامی تا هفته اول اسفند انجام نشود، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی قطعا متوقف خواهد شد.
«سعید خطیب‌زاده» در پاسخ به پرسشی درباره اجرای بند ششم مصوبه مجلس در خصوص توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی در سوم اسفند به چه نحو انجام خواهد شد؟ اظهار داشت: مسائل ریز فنی بهتر است از سخنگوی سازمان انرژی اتمی پرسیده شود. در هفته اول اسفند مطابق بررسی‌های فنی، قطعا ایران اگر تا آن روز تعهدات طرف‌های مقابل انجام نپذیرفته باشد، دولت براساس قانون مصوب مجلس مکلف است اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند.
- این مطلب، صرفاً جهت اطلاعِ مخاطبان، نخبگان، اساتید، دانشجویان، تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران بازنشر یافته و الزاماً منعکس‌کننده‌ی مواضع و دیدگاه‌های اندیشکده راهبردی تبیین نیست.
منبع: خبرگزاری فارس
