دکتر سید رضی عمادی/دکترای روابط بین الملل و پژوهشگر حوزه غرب آسیا

آنچه درباره مواضع دولت امریکا در خصوص بحران قطر مشهود بود، دوگانگی موضع رئیس جمهور و وزیر امور خارجه و نداشتن موضع یکپارچه بود. از این‏رو، نوشتار پیش‏رو درصدد پاسخگویی به این سوال‏ است که علل مواضع دوگانه دولت آمریکا در خصوص بحران اخیر قطر چیست؟

رهبران سعودی که در ژانویه 2015 به قدرت رسیدند، از دولت سابق آمریکا به ریاست باراک اوباما «رضایت» نداشتند . دونالد ترامپ نیز با نگاه به عربستان به عنوان «گاو شیرده» به این کشور سفر کرد؛ بنابراین، این نگاه نیز سبب شد که بیش از همه بعد اقتصادی سفر دونالد ترامپ به ریاض حایز اهمیت باشد.

در بخش اول این مقاله مبانی نظری، تعریف و نمونه‏های تاریخی جرایم نسل‏کشی و جنایت علیه بشریت مطرح شد و در این بخش نیز برخی از مصادیق ارتکاب عربستان سعودی به این جنایت‏ها مورد بررسی قرار می‏گیرد.

نوشتار پیشِ رو- که در دو بخش تنظیم شده- ابتدا مبانی نظری، تعریف و نمونه‏‌های تاریخی نسل‏کشی و جنایت علیه بشریت و سپس در بخش دوم، مصادیق ارتکاب آل سعود به نسل‏کشی و جنایت علیه بشریت در جنگ علیه یمن را مورد بررسی قرار خواهد داد.

دولت بحرین روز 16 ژانویه 2017، بدون اعتنا به خواست مردم بحرین، سه جوان را اعدام کرد. این افراد به مشارکت در «عملیاتی تروریستی» در خیابانی در منطقه شمالی بحرین در تاریخ 3 مارس 2014 متهم بودند. اعدام سه جوان با واکنش شدید برخی از جریان‏‌های سیاسی بحرین همراه بود و حتی گروه موسوم به «سرایا الأشتر» به گشتی پلیس در منطقه بنی‌جمره بحرین حمله کرد.

بررسی اقدامات و اظهارات مقام دو کشور مصر و ترکیه نشان می‌دهد که احتمال تقویت روابط اقتصادی میان دو کشور در کوتاه‌مدت وجود دارد اما بهبود روابط سیاسی در کوتاه‌مدت ممکن است تنها در قالب تعیین سفیر رخ دهد و سطح کیفی روابط دو کشور تغییر چندانی نخواهد داشت و تنها در درازمدت امکان‌پذیر خواهد بود.

پنج سال از بحران یمن می‏‌گذرد. طی این مدت، تنها طرحی که برای ساختار سیاسی آینده یمن ارائه شد، فدرالی شدن این کشور بود. در واقع؛ مداخله‌ی بازیگران خارجی در تمام مدت 5 سال گذشته و تلاش آن‌ها برای مدیریت بحران یمن سبب شد طرح‏‌های درونی و نشأت گرفته از اجماع بازیگران داخلی یمن برای ساختار سیاسی آینده‌ی این کشور ارائه نشود.

درنتیجه سیاست نادرست رژیم آل سعود در قبال سوریه و یمن، در شرایط کنونی منطقه غرب آسیا، مسائل سوریه و یمن در «متن» قرارگرفته و مسئله فلسطین به «حاشیه» رانده شد. درواقع؛ درنتیجه سیاست‏‌های غیرعقلانی آل سعود موضوع فلسطین در شرایط کنونی از وضعیت موضوع اول جهان اسلام خارج‌شده و موضوعات سوریه و یمن در اولویت اول قرار گرفتند.

یکی از مهم‏ترین مشکلات منصورهادی برای تشکیل دولت موقت در شهر جنوبی عدن این است که وی در این شهر از مشروعیت و مقبولیت کافی برخوردار نیست. برخی از گروه‌های سیاسی جنوب یمن آشکارا به مشروعیت نداشتن منصورهادی در این منطقه اشاره کردند.

شاید بتوان تعمّدی نبودن مرحله‌ی قبل از شکل‏‌گیری فاجعه منا را با اکراه پذیرفت، اما بدون تردید در دو مرحله حین و پس از بروز فاجعه منا، تعمّد آل سعود در ممانعت نکردن از افزایش گستره فاجعه آشکار است و مهم‏‌ترین عامل در کشته شدن هزاران زائر بی‏‌گناه است.