چین

سازمان همکاری شانگهای ریشه در حل اختلافات مرزی چین، روسیه و کشورهای آسیای مرکزی در 1996 دارد.این سازمان با عضویت هند و پاکستان ،که دارای دیدگاه های متفاوتی نسبت به مسائل مختلف هستند، هشت عضو رسمی و دائمی دارد. حال عضویت این دو کشور چه آثار و پیامدهایی برای این سازمان دارد؟

متغیرهایی از قبیل موقعیت ویژه غرب آسیا در دکترین راهبردی چین، تجربه ناموفق رویکرد انفعالی این کشور در بحران لیبی، تشدید عوامل ناامنی و بی­‌ثباتی در محیط امنیتی، چین را به اتخاذ سیاست عملگرایی و درگیری فعالانه در بحران سوریه به­‌جای راهبرد انفعالی سنّتی ترغیب نموده است.

چین یک قدرت روبه‌رشد است و به طور مستمر، به عمق منافع آن در نقاط مختلف جهان افزوده می‌شود. یکی از مناطقی که چینی‌ها با آن روابط عمیقی دارند، منطقه عمومی غرب آسیا و شمال آفریقا است...

درک نوع نگاه ایالات متحده به حضور چین در غرب آسیا متاثر از دغدغه متفکران آمریکایی نسبت به موضوع تغییر و ثبات در نظام بین الملل است. برخی افزایش فعالیت چین در این منطقه را در راستای چشم انداز توسعه و رشد اقتصادی این کشور می دانند...

نقاط ضعف عربستان برای ایجاد یک رابطه راهبردی با چین، دقیقاً نقاط قوت ایران محسوب می‌شوند. مجله آمریکایی «فارن‌افرز» در گزارشی پس از تور غرب آسیای رئیس‌جمهور چین به سه کشور ایران، عربستان و مصر می‌نویسد: «در صورتی که چین بخواهد متحدی کلیدی را در منطقه انتخاب کند، این کشور ایران خواهد بود.»

افراط‌گرایی و ناامنی در منطقه غرب آسیا در کنار اجرایی شدن برجام و احتمال نزدیکی ایران به غرب، پیگیری استراتژی اقتصادی چین (تحت عنوان استراتژی «یک کمربند، یک جاده») را با موانعی روبرو نموده است.

روابط مشارکتی راهبردی ایران و چین، حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، امنیتی- دفاعی، انسانی و فرهنگی، امور منطقه‌­ای و بین­‌المللی و نهایتاً امور اجرایی را در برمی‌گیرد. در تفکر راهبردی چین، ایران به‌عنوان یک قدرت درحال خیزش و باثبات تلقی می­‌شود که به­‌واسطه برخورداری از موقعیت راهبردی در غرب آسیا، از منزلت ویژه­‌ای در طرح­های راهبردی چین برخوردار است.

کارشناسان کمی هستند که باور دارند هدف چین از تأسیس پایگاه نظامی در شاخ آفریقا تنها به حفاظت از کشتی‌های چینی در مقابل دزدی‌های دریایی محدود می‌شود. چین برای خیزش خود برای تبدیل‌شدن به یک هژمونی جهانی در دهه‌های آینده ناچار به حضور نظامی در مناطق راهبُردی جهان است.

در باب استراتژی نظامی جدید چین، باید گفت مهم‌ترین بخش این سند، «راهنمای دفاع فعال» است که باعث می‎شود تغییرات زیادی در استراتژی نظامی پکن ایجاد شود. نیروی دریایی به تدریج تمرکز خود را از «دفاع از آب‌های ساحلی» به تلفیقی از «دفاع از آب‌های ساحلی با دفاع از آب‏های آزاد» تغییر خواهد داد.

در این مقاله تلاش شده تا به دیپلماسی انرژی جمهوری خلق چین بپردازیم. در کنار آن نیز تلاش شده تا به تقاضای انرژی در چین و دغدغه تداوم رشد اقتصادی در این کشور بپردازیم. ذیل مفهوم دیپلماسی انرژی بیان خواهد شد که جمهوری خلق چین چند هدف کلیدی را پیگیری می‌کند...