همزمان با شروع انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری سودان، چشم‌ها به سوی این کشور دوخته شده است؛ پیش‌بینی‌ها به روشنی خبر از پیروزی حزب «کنگره ملی» به رهبری عمر البشیر و رسیدنش به منصب ریاست جمهوری برای پنج سال پیش رو می‌دهد. این در حالی است که بعضی از احزاب کوچک و قدرت‌های سیاسی غیر موثر در صحنه سیاسی و امنیتی سودان به صورت نمادین در این انتخابات شرکت کرده‌اند.
لازم به ذکر است که گروه اپوزیسیون سودان به تاخیر انداختن انتخابات را شرطی اساسی برای شرکت در روند گفتگوی فراگیری که بشیر ابتدای سال گذشته به آن دعوت کرد، دانسته بود. تشکیل دولت انتقالی در چارچوب قانون اساسی دائمی و برگزاری انتخاباتی منصفانه از جمله شروط دیگر مخالفان بود. اما عمر البشیر این خواسته‌های مخالفان را رد کرده و انتخابات را یک حق قانونی دانست که نمی‌شود از آن سر باز زد. اصرار بر برپایی انتخابات در حالی که میان نگرش‌ها و رویکردها اختلافات جدی وجود دارد، باعث شروع مرحله جدیدی در تاریخ کشمکش‌های سیاسی و امنیتی سودان خواهد شد. به ویژه آنکه امنیت و وضعیت نظامی سودان در این روزها شاهد افزایش ناامنی کمی و کیفی در تعداد ایالت‌های آشوب زده است؛ همانند آنچه الآن در دو ایالت «نیل آبی» و جنوب «کردوان» در حال اتفاق است که باعث تعطیلی انتخابات در هفت حوزه جغرافیایی به دلایل امنیتی محض شده است؛ چرا که جبهه انقلابی مخالفان اصولاً با برگزاری انتخابات در برهه کنونی مخالف است.
واضح و مبرهن است که دولت سودان این روزها همزمان با برپایی انتخابات، شاهد طلوع بامداد جدیدی در روابط تنگاتنگ و مستحکم خود با کشورهای عربی است که یکی از مهمترین پیامدهای آن پیوستن سودان به پیمان «طوفان قاطعیت» و عملیات نظامی است که به زمامداری عربستان سعودی علیه حوثی‌های یمن در حال اجراست. این تصمیم به صراحت آشکار می‌کند که همانا البشیر تلاش می‌کند تا از بی‌ثباتی منطقه در موج تبلیغاتی خود استفاده کند و این چیزی است که در سخنرانی خود در طول سفرهای انتخاباتیش به ایالت‌های مختلف از آن پرده برداشت. اما این سوال می‌ماند که آیا این پیمان می‌تواند برای البشیر در دوره پس از انتخابات برای طولانی‌مدت مفید واقع شود؟
درست است که می‌توان گفت پیمان «طوفان قاطعیت» ممکن است حضور بشیر در قدرت را توجیه کند اما طبق برخی اخبار درز کرده، سودان خود را در مقابل دریافت مبالغ مالی هنگفت به کشورهای حاشیه خلیج فارس فروخت. اما سودان باید بداند که تمرکز بر اتحاد با نیروهای سیاسی داخلی، کارآمدترین اقدام برای حل مشکلاتی است که کشور از زمان شروع بحران اقتصادی وخیم و اوضاع امنیتی از آن رنج می‌برد.
پیچیدگی‌های صحنه داخلی سودان موجب بروز پرسش‌های زیادی در مورد ماهیت وعده‌‌های اصلاحاتی می‌شود که البشیر در سخنرانی پس از پیروزی احتمالیش، آن‌ها را برای مخالفانش اعلام خواهد کرد. آیا بشیر همانگونه که انتخابات را یک حق قانونی برشمرد و بر ضرورت اجرای آن پافشاری کرد، برای حل مشکلات مردم به مثابه یک حق از سازوکارهای داخلی استفاده خواهد کرد یا آنکه دوباره موضوع دلاوری‌های دو خلبان سودانی شرکت کننده در جنگ با یمن را پیش خواهد کشید و با انحراف در اذهان عمومی به دلیل جنگ یمن از حل مشکلات داخلی فرار خواهد کرد؟
هر فردی در نامگذاری انتخابات مبنی بر اینکه مشروع است یا خیر با دیگری اختلاف نظر دارد اما تنها پرسشی که باقی می‌ماند و همه برآن اتفاق نظر دارند، این است که چه باید بشود تا پیچیدگی‌های بحران وخیم سودان در سایه باقی ماندن البشیر در ربع قرن گذشته در نوک هرم قدرت تمام شود و آیا اوضاع به همین منوال خواهد ماند؟
***
