پس از گذشت حدود 3 سال از درگیریهای داخلی سوریه، اکنون این بحران از داخل مرزهای این کشور خارج شده و ابعاد منطقهای و جهانی به خود گرفتهاست. این روزها اخبار مربوط به منطقه بیشتر پیرامون اقدامات داعش متمرکز است و این گروه توانسته است با اقدامات خود توجه بسیاری را به سوی خود جلب کند. در این مدت، این گروه تروریستی با بهره‌گیری از اوضاع منطقه و درگیریهای سیاسی-امنیتی موجود در کشورهای سوریه و عراق و نیز با حمایتهای آشکار و نهان دول غربی-عربی توانست بخشهای زیادی از سرزمینهای این کشورها را در کنترل و اختیار خود بگیرد و با تشکیل دولت اسلامی مرزهای خود را مرکز اروپا از یک سو و آسیای میانه از سوی دیگر تعریف کند. این اقدامات و در کنار آن حمله به اربیل و سختگیری علیه مسیحیان و ایزدیان شمال عراق کم‌کم موجب واکنش حامیان دیروز این گروه شد. دولتهای ایالاتمتحده، انگلیس و فرانسه در کنار کشورهایی نظیر عربستان سعودی و ترکیه و نیز سازمانهایی همچون سازمان مللمتحد، اتحادیهاروپا و ناتو به مرور خواهان برخورد با داعش شدند و امریکا با متمسک قرار دادن قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل، شکلگیری ائتلافی جهانی را علیه داعش علنی کرد. در ادامه این نوشتار فارغ از دغدغههایی نظیر علل ظهور داعش، اهداف داعش، اهداف حامیان آشکار و نهان داعش و مسائلی از این دست سعی خواهیم کرد به بررسی علل عضویت فرانسه در ائتلاف امریکایی علیه داعش بپردازیم:
دولت فرانسه از ابتدای درگیریها در سوریه همواره سعی داشتهاست تا در این بحران دست برتر داشته و در این صحنه همچنان تاثیرگذار باشد چرا که این دولت خود را براساس قرارداد سایکس-پیکو در سوریه دارای اولویت میداند. بنابراین در این مدت سعی کرد با برگزاری کنفرانسهایی در پاریس و نیز با حمایتهای سیاسی و نظامی از گروههایی نظیر ارتش آزاد سوریه بتواند به نحوی معارضان را حول محور خود سازماندهی کند اما اختلافات درونی معارضان که موجب تضعیف آنان در مقابل دولت سوریه و نظام بشار اسد بود از یک سو و قدرتیابی گروههای تکفیری-تروریستی از سوی دیگر در کنار حمایتهای ایران از دولت و مردم سوریه موجب شد تا اقدامات دولت فرانسه نتواند به نتیجه مطلوب این دولت منجر شود. اما اشغال موصل توسط داعش و نیز اقدامات این گرو علیه مسیحیان و ایزدیان که با واکنشهای جهانی مواجه شد، موجب گردید تا دولت فرانسه بار دیگر بخواهد در این منطقه دست به اقدام بزند.
فرانسه که در ابتدا با سکوت خود بیشتر نظارهگر اقدامات داعش در عراق بود، پس از آغاز تحرکات داعش در حمله به اربیل و نیز تهدید مسیحیان و ایزدیان در شمال عراق به مرور، دیپلماسی منفعلانه خود را کنار گذاشت و با اتخاذ رویکردی جدید و با ارسال کمکهای انسان‌دوستانه به کردها و مسیحیان شمال عراق در کنار کمکهای تسلیحاتی به پیشمرگههای کرد، سعی در ایفای نقش در این بحران نمود. این رویکرد با اعلام حمایت از ائتلاف ضد داعش امریکا شدت گرفته و با حضور در نشست جده و برگزاری نشست پاریس رسمیت یافت و با اعلام حمله نیروهای فرانسوی به مواضع داعش در عراق جنبه عملی به خود گرفت.
در خصوص اقدامات فرانسه در عراق و عملیات این کشور علیه داعش ذکر چند نکته حائز اهمیت است:
1- دولت فرانسه در اقدامات خود در عراق بیشتر از آن که حمایت از دولت مرکزی عراق را در دستور کار خود داشته باشد، به تقویت مواضع کردهای عراق در مقابل دولت مرکزی پرداخته است. اعلام موضع علیه داعش در زمان حمله به اربیل و نه پیش از آن، ارسال کمکهای انسان‌دوستانه به کردستان عراق و نیز ارسال تسلیحات به پیشمرگهها در چارچوبی خارج از نظارت دولت مرکزی از اهم اقدامات فرانسه در این زمینه است. این مسئله با توجه به اینکه بسیاری از رهبران کردها در فرانسه زندگی می‌کنند و به صور مختلف با دولت این کشور در ارتباط هستند اهمیتی دو چندان مییابد.
2- دولت فرانسه اعلام کردهاست که عملیات نیروهای فرانسوی علیه داعش تنها منحصر به عراق است و این دولت در سوریه علیه داعش اقدامی را صورت نخواهد داد. این اقدام فرانسه شاید به دلیل آگاهی از اهداف دولت امریکا در سوریه باشد تا از تبعات آن در میان نیروهای حامی خود در میان معارضان سوری بکاهد و به این ترتیب در آینده همچنان بتواند در سوریه تاثیرگذار باشد.
3- دولت فرانسه در آفریقا با دیگر گروههای تکفیری و تروریستی درگیر است و اقدامات این گروهها در آفریقا در برخی موارد منافع این دولت را با مخاطراتی مواجه ساخته است به نحوی که این دولت مجبور شد به کشور مالی حمله نظامی کند و به طور مستقیم با این گروهها درگیر شود. بنابراین دور از ذهن نیست که دولت فرانسه با همراهی ایالات متحده در این ائتلاف بخواهد اهدافی نظیر: آموزش نیروهای فرانسوی برای مقابله با اقدامات گروههای تکفیری-تروریستی در سایر نقاط، هدایت گروههای تکفیری از افریقا به سوی عراق و دور کردن آنها از آفریقا، شناسایی رهبران و اعضا فعال این گروهها به ویژه اتباع فرانسه که در این گروهها عضویت دارند و برخورد با آنها را دنبال کند.
4- لشکرکشی دولت امریکا به عراق در زمان ریاستجمهوری جورج بوش که با مخالفت سرسختانه فرانسه همراه بود، موجب شد در دوران پس از صدام، فرانسه از آن جایگاهی که باید در عراق برخوردار نباشد؛ بنابراین به نظر میرسد با مشارکت در ائتلاف علیه داعش، دولت فرانسه سعی دارد به نحوی با جبران گذشته، بخواهد در آینده عراق پس از افول داعش به نقش آفرینی بیشتر بپردازد.
