محمود فهمی عبدالرزاق هویدی مشهور به فهمی هویدی، نویسنده، روزنامه­‌نگار و متفکری سرشناس در جهان عرب است. وی فارغ­التحصیل رشته حقوق دانشگاه قاهره است که همکاری با روزنامه‌های «الشرق الاوسط»، «الدستور» و سپس «الشروق الجدید» و سردبیری مجله کویتی «العربی» جزء فعالیت‌های وی است.[1] او قائل به لزوم انطباق گفتمان دینی با شرایط زمان و مکان و لزوم پرهیز از افراط­گرایی است. مسئله فلسطین و نزاع عربی- صهیونیستی نیز از محورهای مهم دیگری است که خصوصاً در سال­های اخیر مورد توجه جدی فهمی هویدی بوده است.[2] در کنار اینها باید از منظر ادبیات به قوت قلم منحصر به فرد و ممتاز وی نیز اشاره کرد. آنچه در ادامه می آید نظرات هویدی در خصوص بحران هایی است که مصر در سال 2014 میلادی با آن مواجه خواهد شد.

نویسنده و متفکر معروف جهان اسلام، فهمي هويدي در برنامه «وظیفه من» که از شبکه الجزیره پخش می شد گفت: «در سال جدید میلادی مصر با بحرانهای زیادی مواجه می شود که نه فقط از طرف حکومت بلکه از جانب جامعه مصری و به خصوص اخوان المسلمين هدایت می‌شود. فضای رسانه‌ای و سياسي مصر با معضلات و افراط گرایی‌های زیادی دست و پنجه نرم می‌کند که ناشی از نبود امنیت و اطمینان خاطر در فضای اجتماعی است و در نتیجه رسانه‌های مصر هجوم همه جانبه‌ای را علیه منافع ملی و ایجاد یک فکر واحد در عرصه اجتماعی و تلاش در راستای براندازی سياسي دارند، همان اتفاق ناگواری که با همپیمانی نیروهای لیبرال مجال بروز یافته است.»

هويدي معتقد است؛ برخی این بحران را به تشكيل «شورای جنگ» پیوند می زنند. البته شورایی که نه به خاطر پیشرفت و نه برای مقابله با دشمنان خارجی تشکیل شده است بلکه با هدف مقابله با معارضان و مخالفان سیاسی داخلی که متهم به خیانت و وابستگی هستند تشکیل می شود. تندروی در دیدگاه این گروه تا حدی است که صحبت از توطئه آمریکایی برای ترور عبدالفتاح السیسی وزیر دفاع مصر می‌کنند و مدعی می‌شوند که اگر این توطئه آمریکا لباس عمل بپوشد همه آمریکایی‌ها و همپیمانان او را در مصر به قتل می رسانند.

این نویسنده حساسیت بیش از حد دولت و ارتش در مورد شعار میدان رابعه را- که طرفداران مرسی علامت چهار انگشت دست را به عنوان نماد خود در تظاهرات و برای اعلام مخالفت با دولت موقت عدلی منصور و دخالت ارتش انتخاب کرده اند- امر عجیبی بیان کرد و گفت زمانی که یک دانشجو در استان اسیوط دستگیر می‌شود یا هنگامی که دانشجوی دختر دیگری به خاطر استفاده از این نماد از امتحانات درسی‌اش محروم می‌شود می‌توان فهمید که فضای پر تنش و بحرانی در جامعه وجود دارد که در این شرایط نمی‌توان به اطمینان و آرامشی هر چند اندک دست یافت.

درخصوص آنچه اخوان المسلمین پس از کشته شدن هزاران نفر و دستگیری تعداد بیشتری از آنها پس از انقلاب مصر مواجه شده است؛ هویدی می گوید: نمی‌دانم تا چه زمانی اخوان قرار است شاهد کشته شدن رهبران و جوانان عضو این جریان باشند. هويدي در ادامه سخنانش گفت: هرگز موافق ممنوع اعلام شدن ادامه فعالیتهای اخوان نیست چرا که نمونه آن در تاریخ تکرار شده است: حافظ اسد اخوان را گروه تروریستی خواند و هر کسی را که عضویتش در این سازمان مشخص می شد اعدام می‌کرد ولی در نهایت اخوان المسلمین سوریه به فعالیتهای مخفی‌اش ادامه داد به نحوی که هم اکنون در جبهه معارضه نظام سوریه قرار گرفته است.

از طرف دیگر حکومت در مصر با بحران‌های متعددی مواجه است که اولین آن موضع‌گیری حکومت در قبال نیروهای انقلابی مخالف و طرفداران مرسی است؛ که بعضاً کمک‌های منطقه‌ای گسترده‌ای نیز دریافت می‌کنند و افکار عمومی را علیه محمد مرسی یا انقلابیون 25 ژانویه و نیروهای جوان تحریک می‌کنند.

بحران دیگر حفظ حقوق شهروندی توسط دولت است که برای همین عامل هم مردم مصر انقلاب کردند. در این راستا عبد الفتاح السیسی اگر چه هم برای انتخابات ریاست جمهوری کاندیدا نشود- که همه نشانه ها خبر از کاندیداتوری وی در انتخابات دارد- سایه تفکر نظامی بر دولت همچنان ادامه می‌یابد و در شرایط خلأ سیاسی در مصر، ارتش همچنان بیشترین استفاده را می برد.

بحران آخری که نویسنده اشاره می کند زخمی است که وقایع میدان رابعه العدویه و میدان النهضه بر قلب مردم مصر برجای گذاشت و در پی آن هزاران نفر از جوانان و رهبران اخوان‌المسلمین از جمله مرسی دستگیر شدند. البته معضل آب در مصر و گفت‌وگوهای دوجانبه مصر و اتیوپی و گفت‌وگوهای چندجانبه مصر، اتیوپی، اریتره و سودان در خصوص سد النهضه با ناکامی مواجه شده است؛ چه اینکه 30 درصد از این پروژه انجام شده است و منجر به اختلاف نظر در خصوص سهم مصر از آب رود نیل- 13 میلیارد متر مکعب- شده است. در صورت اجرایی شدن کل پروژه سد نهضه نیز مصر با مشکلات کمبود برق و آب در زمینه زراعت و کشت و کار مواجه خواهد شد.[3]

اندیشکده راهبردی تبیین