اندیشکده راهبردی تبیین | مرکز تفکر نسل سوم انقلاب

ایالت متحده آمریکا در بین کشورهای جهان بیشترین بودجه نظامی را به خود اختصاص داده است. به طوری که هزینه های نظامی امریکا در سال 2011 میلادی به مرز 711 میلیارد دلار رسید که این میزان 7/4 % تولید ناخالص داخلی آمریکاست که با توجه به جدول رتبه بندی کشورهای جهان از لحاظ هزینه های نظامی، آمریکا به تنهایی 41% کل هزینه های نظامی جهان را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که چین به عنوان دومین کشور پر هزینه نظامی جهان بر اساس شاخص برابری قدرت خرید[1] 2% از تولید ناخالص داخلی خود یعنی 228 میلیارد دلار در سال 2011 در عرصه نظامی هزینه کرده است که تفاوتی 483 میلیارد دلاری با هزینه های نظامی آمریکا دارد. [2] نمودار زیر 10 کشور پر هزینه نظامی جهان را به مقیاس میلیارد دلار به تصویر می کشد.

source: www.statista.com/statistics/157935/countries-with-the-highest-military-spending

ایالت متحده آمریکا پس از جنگ جهانی دوم به عنوان یک قدرت جهانی ظهور یافت که تلاش داشت در رقابت با اتحاد جماهیر شوروری ایدئولوژی لیبرالیستی خود در عرصه اقتصاد ،سیاست و فرهنگ را در سطح جهان گسترش دهد. این رقابت ایدئولوژیک زمینه ساز جنگ سرد و بلوک بندی و یارگیری در سطح بین المللی گردید که یکی از محورهای اصلی آن رقابت تسلیحاتی و بالا بودن میزان بودجه های نظامی آمریکا بوده است. از اینرو به بررسی روند تغییرات بودجه نظامی آمریکا از زمان جنگ جهانی دوم می پردازیم. اطلاعات موجود از جداول تاریخی بودجه دولت آمریکا استخراج شده است.[3]

جدول بودجه نظامی آمریکا از جنگ جهانی دوم تا کنون

دوره		رئیس جمهور	سال	بودجه نظامی (میلیارد دلار)	درصد از تولید ناخالص داخلی	دوره		رئیس جمهور	سال	بودجه نظامی (میلیارد دلار)	درصد از تولید ناخالص داخلی
جنگ جهانی دوم		روزولت	1940	1,660	1.7	جنگ سرد		کارتر	1977	97,241	4.9
			1941	6,435	5.6				1978	104,495	4.7
			1942	25,658	17.8				1979	116,342	4.7
			1943	66,699	37.0			ریگان	1980	133,995	4.9
			1944	79,143	37.8				1981	157,513	5.2
			1945	82,965	37.5				1982	185,309	5.7
		ترومن	1945	82,965	37.5				1982	185,309	5.7
			1946	42,681	19.2				1983	209,903	6.1
جنگ سرد			1947	12,808	5.5				1984	227,411	5.9
			1948	9,105	3.5				1985	252,743	6.1
			1949	13,150	4.8				1986	273,373	6.2
جنگ سرد	جنگ کره		1950	13,724	5.0				1987	281,996	6.1
			1951	23,566	7.4			بوش	1988	290,360	5.8
			1952	46,089	13.2	جنگ سرد	جنگ خلیج فارس		1989	303,555	5.6
		آیزنهاور	1953	52,802	14.2				1990	299,321	5.2
جنگ سرد			1954	49,266	13.1				1991	273,285	4.6
			1955	42,729	10.8			کیلینتون	1992	298,346	4.8
			1956	42,523	10.0				1993	291,084	4.4
			1957	45,430	10.1				1994	281,640	4.0
			1958	46,815	10.2				1995	272,063	3.7
			1959	49,015	10.0				1996	265,748	3.4
			1960	48,130	9.3				1997	270,502	3.3
		کندی	1961	49,601	9.4				1998	268,194	3.1
			1962	52,345	9.2				1999	274,769	3.0
			1963	53,400	8.9	جنگ ضد تروریسم/عراق/افغانستان		بوش	2000	294,363	3.0
		جانسون	1963	53,400	8.9				2000	294,363	3.0
جنگ سرد	جنگ ویتنام		1964	54,757	8.5				2001	304,732	3.0
			1965	50,620	7.4				2002	348,456	3.3
			1966	58,111	7.7				2003	404,744	3.7
			1967	71,417	8.8				2004	455,833	3.9
			1968	81,926	9.4				2005	495,308	4.0
		نیکسون	1969	82,497	8.7				2006	521,827	4.0
			1970	81,692	8.1				2007	551,271	4.0
			1971	78,872	7.3			اوباما	2008	616,073	4.3
			1972	79,174	6.7				2009	661,049	4.7
			1973	76,681	5.9				2010	693,586	4.8
		فورد	1974	79,347	5.5				2011	705,625	4.7
			1975	86,509	5.5				2012	716,300	4.6
جنگ سرد			1976	89,619	5.2				2013	701,767	4.3

بر اساس اطلاعات گردآوردی شده در جدول بالا می توان مشاهده کرد که بودجه نظامی آمریکا دردوران جنگ سرد و بویژه فاصله سال های 1943 تا 1945 به طور متوسط 37.5 درصد کل تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می داده است و بعد از جنگ جهانی دوم تا مقطع جنگ کره به شدت کاهش یافته است و مجددا در دوران جنگ کره بین سال های 1952 تا 1954 افزایش یافته و به میانگین 13.5 درصد تولید ناخالص داخلی رسیده است. همچنین بر اساس داده های جدول فوق می توان جهت گیری دو حزب جمهوری خواه و دموکرات را در موضوع افزایش و کاهش بودجه نظامی نیز تشخیص داد. به نحوی که به غیر از سال های جنگ عموما دموکرات ها تمایلی برای افزایش بودجه نظامی نداشته و حتی تلاش در جهت کاهش ان نیز داشته اند به طور مثال دوران کارتر، کلینتون و اوباما بودجه نظامی کاهش یافته است. البته اوباما به دلیل پایان نیافتن جنگ افغانستان و عراق ناگزیر از پرداخت هزینه های جنگ بوده است اما سیاست اعلامی وی در جهت کاهش بودجه نظامی آمریکا بوده است. این در حالی است که جمهوری خواهان بودجه های نظامی را افزایش داده اند به عنوان مثال در دوران ریگان و بوش پسر بودجه های نظامی افزایش یافته است. جهت درک بهتر روند تاریخی افزایش و کاهش بودجه نظامی آمریکا از سال 1940 تا کنون به نمودار زیر باید توجه کرد.

طبق قانون کاهش بودجه های دولت آمریکا جهت کاهش بدهی های دولت که در سال 2011 به تصویب رسید بودجه ی نظامی آمریکا نیز باید تا سال 2021 نیز 487 میلیون دلار کاهش یابد[4] بر این اساس سال های آینده سال هایی است که بودجه نظامی امریکا کاهش پیدا خواهد کرد نمودار زیر میزان کاهش بودجه نظامی آمریکا(ضلع چپ) و همچنین پرسنل فعال نظامی(ضلع راست) را نشان می دهد. بر اساس اطلاعات نمودار زیر بودجه نظامی و پرسنل فعال نظامی آمریکا از سال 2010 تا سال 2015 حدود 30 درصد کاهش خواهد یافت و ازآن پس تا سال 2021 نیز این سطح از بودجه ثابت مانده و افزایش چشمگیری نخواهد داشت.

Source: http://csis.org/files/publication/121018_Murdoch_DefenseBudget_Commentary.pdf

بررسی توزیع بودجه دفاعی آمریکا در 8 بخش که در ذیل آمده است از 1962 تا 2009 را می توان در جداول 6 گانه ذیل مشاهده کرد.[5] اطلاعات موجود از جداول تاریخی بودجه دولت آمریکا استخراج شده است.