واژه «تروریسم» معمولا با لغاتی همچون بمب و گلوله ارتباط دارد اما کارشناسان امنیت معتقدند که انواع دیگری از تروریسم وجود دارد که منجر به مرگ و خرابی می‌شود. یکی از مهم‌ترین انواع آن، «تروریسم کشاورزی» است. تروریسم کشاورزی یعنی استفاده از عوامل بیماری‌زا گیاهی یا حیوانی برای آسیب رساندن به منابع غذایی یک ملت یا استفاده از منابع غذایی برای گسترش یک بیماری کشنده. تامی تامپسون وزیر بهداشت و خدمات رسانی آمریکا در سال 2004 گفت: «این باعث تعجب من است که چرا تروریست‌ها به منابع غذایی ما حمله نمی‌کنند، چون این کار بسیار آسان است».

واژه «تروریسم» معمولا با لغاتی همچون بمب و گلوله ارتباط دارد اما کارشناسان امنیت معتقدند که انواع دیگری از تروریسم وجود دارد که منجر به مرگ و خرابی می‌شود. یکی از مهم‌ترین انواع تروریسم، «تروریسم کشاورزی» است.

تهدیداتی روزافزون از طرف گروه های تروریستی علیه تحقیقات تولید و فرآوری مواد غذایی وجود دارد. حمله تروریستی علیه محصولات غذایی می تواند به دلیل هزینه های جلوگیری و ریشه‌کن‌سازی بیماری و از بین بردن محصولات آلوده موجب خسارات اقتصادی برای افراد، شرکت‌ها و دولت شود. اگر زنجیره تولید محصولات از مزارع تا مصارف خانگی آن ‌ها، دچار وقفه شود، خسارات اقتصادی روی هم انباشته می‌شوند و تهیه‌کنندگان تجهیزات کشاورزی، صنایع فرآوری غذایی، حمل و نقل، توزیع کنندگان مستقیم و مراکز خدمات غذایی را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

تروریسم کشاورزی بعنوان وارد كردن تعمدي يك بيماري حيواني يا گياهي و با هدف ايجادرعب و وحشت، خسارت اقتصادي و از بين بردن ثبات و پايداري كشور هدف تعريف مي‌شود. حملات تروريستي بر عليه كشاورزي تازگي ندارد و در طي تاريخ بوسيله دولت‌ها يا از طريق سازمان‌هاي تروريستي مستقل و تابع دولت‌هاي خاص، انجام شده است. نتايج يك حمله بيولوژيكي عليه كشاورزي، ممكن است شامل بحران‌هاي اقتصادي بزرگ در صنايع كشاورزي و غذايي، كاهش اطمينان به دولت‌ها و احتمالا تلفات انساني باشد. اگر بيماري انتخاب شده قابل سرايت به افراد باشد، امنيت غذايي و سلامت عمومي جامعه نيز در خطر خواهد بود.

به گزارش گروه رصد اندیشکده راهبردی تبیین، تروریسم کشاورزی یعنی استفاده از عوامل بیماری‌زا گیاهی یا حیوانی برای آسیب رساندن به منابع غذایی یک ملت یا استفاده از منابع غذایی برای گسترش یک بیماری کشنده.

در روزنامه مهم‌ترین اخبار امروز[1] آمده است که واژه «تروریسم کشاورزی»[2] نسبتا جدید باشد اما در عمل تروریسم کشاورزی جدید نیست. در طی جنگ جهانی اول، آلمان غذای احشام ارتش «متحدین» را با میکروب، سمی کرد. این عمل در بسیاری از موارد باعث اختلال در فعالیت‌های لجستیک متحدین شامل جابه جایی آذوقه توسط این حیوانات شد.

در سال 1984، فرقه «راجنیشی»[3] صدها نفر از مردم شهر اورگان را با سالادهای آماده سالمونلا در ده رستوران مسموم کردند. فرقه راجنیشی در پی پیروزی نامزد خود در انتخابات شورای شهر بودند و هدف آن‌ها کم کردن تعداد رای دهندگان غیر راجنیشی با مسموم کردن آن‌ها بود.

تروریسم کشاورزی مردم و اقتصاد  کشور مقصد را با خطر جدی مواجه می‌سازد زیرا در بسیاری از کشورها از بخش کشاورزی و مواد غذایی محافظت به عمل نمی‌آید. برای مثال می‌توان به سخن وزیر بهداشت و خدمات انسانی آمریکا تامی تامپسون در سال 2004 اشاره کرد: «این باعث تعجب من است  که چرا تروریست‌ها به منابع غذایی ما حمله نمی‌کنند، چون این کار بسیار آسان است».

نتیجه یکی از تحقیقات اخیر محققان دانشگاه استندفورد نشان می‌دهد که تروریست‌ها می‌توانند صدها هزار دانش‌آموزان را به وسیله وارد کردن سم بوتولیسم به تانکر شیر مدارس مسموم کنند. بعضی میکروب‌های گیاهی کشنده را می‌توان بر روی زمین‌های کشاورزی سم پاشی کرد.

در سال 2001 مدیران سلامت بریتانیا دستور کشتن 3.9 میلیون راس گاو را به منظور عدم گسترش بیماری تب برفکی و نجات صنعت گوشت کشور صادر کرد. این اقدام بریتانیا در سال 2001 اقدامی طبیعی بود، اما تروریست‌ها هم می‌توانند تعدادی گاو را برای گسترش بیماری تب برفکی بیمار کنند و این بیماری را گسترش دهند.

پیشگیری از تروریسم کشاورزی چندان آسان نیست زیرا تولید مواد غذایی مناطق بسیار وسیعی را دربرمی‌گیرد که محافظت مؤثر از آن غیر ممکن است. این مسئله در اقتصاد جهانی ابعاد پیچیده تر به خود می‌گیرد زیرا غذا و صنایع غذایی از کشورهایی صادر می‌شود که استانداردهای بهداشتی پایینی دارند یا اصلا استاندارد غذایی ندارند.

اما کارهایی نیز برای حل این مشکل انجام شده است. در سال 2011 اتحادیه اروپا برنامه حفاظت از غذا و گیاه را راه اندازی کرد. در این برنامه از ابزارهایی در زمینه شناخت بیماریهای همه گیر، غذا و برداشت زیستیِ امن محصولات کشاورزی استفاده شد تا خطرات محتمل برای سیستم غذای اروپا به علت استفاده عمدی از عوامل بیماری زا به سیستم غذای اروپا تحلیل شود.

در آمریکا پس از واقعه 11 سپتامبر، پروژه «حفاظ زیستی»[4] برای تشخیص حمله های بیولوژیکی به مراکز مهم شهری راه اندازی شد. وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکا به کنسرسیوم آماده سازی بومی مناطق شهری[5] برای افزایش آگاهی درباره خطر تروریسم کشاورزی وکمک در آماده سازی برای آن کمک مالی کرد. هدف این برنامه آموزش اولین دریافت کنندگان حمله تروریستی، و همچنین تلاش برای جلوگیری از این واقعه با آموزش دادن کشاورزان در مناطقی مانند دره سالینا در کالیفرنیا مشهور به «کاسه سالاد دنیا» بود تا این کشاورزان هوشیار و گوش به زنگ باشند.

منبع:

http://www.homelandsecuritynewswire.com/dr20150814-agroterrorism-a-serious-risk-to-americans-u-s-economy-experts

***

گروه رصد