موسسه اعتبارسنجی «اس اند پی گلوبال» به تازگی به بررسی اجمالی نوسانات در حوزه معادن و فلزات پرداخته است. سالهای اخیر برای سرمایه‌گذاران و فعالان در بخش معادن و فلزات چالش‌برانگیز بوده است. نوسانات قیمتی در این بخش مداومت دارد و به نظر می‌رسد همراه با هر بازه کوتاه از جریان نقدی بادآورده، سالهای طولانی رکود قیمت‌ها در انتظار این صنعت است. همچنین به سبب ماهیت این حوزه، سرمایه‌گذاری مداوم یکی از الزامات تداوم فعالیت شرکت‌ها محسوب می‌شود. در بخش استخراج، ذخایر مقرون به صرفه از منظر اقتصادی به سرعت برداشت می‌شوند و شرکت‌های معدنی ناگزیرند برای اکتشاف معادن جدید یا بهبود روندهای فرآوری در ذخایر با صرفه کمتر سرمایه‌گذاری کنند. بسیاری از کارخانه‌های فرآوری فلزات در حال رسیدن به پایان عمر تولید خود هستند و تولیدکنندگان با این پرسش مواجه‌اند که در بازسازی و ارتقای امکانات موجود یا جایگزینی این امکانات با موارد بهینه‌تر و پایدار سرمایه‌گذاری کنند. در هر دو حالت، هزینه سرمایه‌گذاری بسیار بالا خواهد بود. دست آخر، اقتصاد چین اهمیتی ویژه دارد. برای دهه‌ها، چین یکی از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان عمده فلزات در جهان بود؛ اما افت تقاضای ناشی از رکود در بخش مسکن چین پویایی این صنایع را به حالت تعلیق درآورده است.
چالش اصلی بخش معادن و فلزات در سطح جهانی با برآوردهای موجود از این بخش نزد نهادهای تامین‌کننده اعتبار ارتباط دارد. به بیان دقیق‌تر این بخش نیازمند سرمایه‌گذاری بالاست که اغلب از بازارهای اعتباری تامین می‌شود و ماهیت غیر قطعی بازگشت‌پذیری سرمایه در آن موجب شک و تردید در تامین‌کنندگان اعتبار گردیده است. نوسان قیمتی نیز یکی از مشکلات پایدار این صنعت در سال 2024 بوده است و قیمت عمده فلزات در ژانویه گذشته 20 تا 30 درصد افت نسبت به رکوردهای قابل‌توجه در سال 2021 و 2022 تجربه کرد.
در این خصوص رکود بازارهای مسکن چین مولفه موثری بوده است؛ چرا که بخش مسکن چین برای بیش از دو دهه موجب ایجاد تقاضای چشمگیر در صنایع فلزی جهانی بالاخص در حوزه تولید داخلی فولاد در چین بود. باید توجه داشت که چین بزرگترین تولیدکننده فولاد در جهان است و با تولید بیش از یک میلیارد تن، از نزدیک‌ترین رقیب خود یعنی هند هفت برابر بیش‌تر فولاد تولید می‌کند. واکنش صنایع فلزی چین به کاهش تقاضا در بازارهای داخلی، تلاش برای گردش به سمت بازارهای جهانی بوده است که موجب ایجاد فشار عرضه و کاهش قیمت در بازارهای جهانی بوده است. در همین حال، برخی تحلیل‌گران چین را به دامپینگ و فروش در قیمت پایین‌تر از نرمال در بازار فولاد متهم می‌کنند.
باید اضافه کرد که نگارنده گزارش معتقد است که محدودیت‌های طرف عرضه موجب جبران عدم تعادل میان عرضه و تقاضا شده است. فرآوری فلزات فرآیندی با مصرف انرژی بالا و سطح بالایی از انتشار کربن را به دنبال دارد. همین مساله موجب می‌شود تمایل برای اضافه تولید محدود شود و با محدودیت عرضه، به ثبات نسبی قیمت در این بازار اغلب پرنوسان کمک می‌کند. علاوه بر این، زمان لازم برای توسعه معادن جدید در بسیاری از مناطق جهان طولانی -نزدیک به دو دهه- خواهد بود. از این رو، حتی اگر قیمت‌ها سیری صعودی پیدا کنند، صنایع معدنی قادر نخواهند بود به سرعت بر طرف عرضه بیفزایند.
از یک طرف، صنایع فولاد سهم 7 تا 9 درصدی در انتشار کربن جهانی دارند و از طرف دیگر، یکی از صنایعی است که به سختی و پیچیدگی کاهش انتشار کربن شهرت دارد. میزان انتشار کربن در بخش معادن و فلزات، الزامات سرمایه‌گذاری سنگینی را به تولیدکنندگان تحمیل می‌کند؛ چرا که برخی مناطق جهان به شدت بر کربن‌زدایی از صنایع سنگین تمرکز نموده اند. در همین چارچوب، برخی تولید کنندگان فولاد در حال سرمایه گذاری بر روی کارخانه‌های کوچک فولاد با کوره‌های قوس الکتریکی هستند و برخی دیگر در حال جایگزینی کوره‌های ذغال سنگ با هیدروژن که این اقدامات سرمایه‌بر است. صنایع استخراجی نیز با چالش‌های زیست‌محیطی و اجتماعی مخصوص خود مواجه هستند.
فارغ از فشارهای قیمتی، هزینه‌های سرمایه‌ای در حوزه معادن و فلزات بالا باقی می‌ماند. معادن و کارخانه‌های موجود نیازمند سرمایه‌گذاری جاری خواهند بود و کشف معادن جدید، در کنار ساخت و تقویت کارخانه‌ها، نیازمند سرمایه‌گذاری جدید خواهد بود. دست آخر اینکه برخلاف بسیاری از بخش‌های اقتصادی، ادغام در بخش معدن به ندرت موجب افزایش کارآیی می‌شود؛ چرا که معادن کماکان به همان منابع پیشین نیازمند خواهند بود.
