اندیشکده راهبردی تبیین: اندیشکده گروه بحران بر این باور است که بخش مهمی از تلاشهای عربستان سعودی برای دور شدن از اتکای سنتی خود به ایالاتمتحده، تعمیق روابط سیاسی و اقتصادی با قدرتهای رقیب مانند چین و روسیه و همچنین مطرح کردن خود بهعنوان رهبر اصلی بهاصطلاح جنوب جهانی است.
در همین رابطه نویسنده گزارش به 4 مانع اساسی در سیاست خارجی عربستان اشاره و بر این باور است تا زمانی که این موانع برطرف نگردند، چشمانداز روشن، قابل پیشبینی نخواهد بود. این موانع به شرح زیر است:
1- پادشاهی عربستان برای حلوفصل اختلافات اساسی با همسایگان خود بهویژه ایران در این چند دهه ضعیف عمل کرده است. اگرچه اخیراً دو طرف سفارتخانههای همدیگر را بازگشایی کردهاند اما نقاط اصطکاک ازجمله حمایت ایران از گروه های منطقه ای، مداخله در امور داخلی همدیگر و اختلاف در مرزهای دریایی همچنان پابرجاست.
2- عربستان سعودی تقریباً فاقد ظرفیت برای اتخاذ مجموعهای گسترده از ابتکارات دیپلماتیک است. این کشور در حال حاضر با بسیاری از پروندههای درگیر، ازجمله در یمن و سودان، با چالشهایی مواجه است.
3- عربستان سعودی در رقابت با امارات متحده عربی با موانعی روبرو است. همسایهای که لزوماً نمیخواهد ریاض را بهعنوان تنظیمکننده مسائل دیپلماتیک و اقتصادی منطقه ببیند. امارات متحده عربی بهعنوان یکی از اعضای شورای همکاری خلیجفارس، مدتهاست سیاستهای بلندپروازانه اقتصادی و خارجی خود را دنبال و بهتنهایی یک وزنه سنگین منطقهای است.
4-مانع چهارم به روابط این کشور با ایالاتمتحده برمیگردد. شاید قتل خاشقچی و جنگ یمن فاصله دو کشور را زیاد نکرده باشد اما سابقه حقوق بشر ریاض همچنان در روابط ایالاتمتحده و عربستان سعودی اهمیت خواهد داشت.
نویسنده در پایان چنین نتیجه میگیرد که اگرچه سعودیها به دنبال این هستند که اقتصادشان متنوع باشد و با همسایگان در صلح و در سراسر جهان بهعنوان یک وزنه سنگین دیپلماتیک دیده شوند اما این اهداف بهآسانی به دست نخواهد آمد و برای رسیدن به آن راه زیادی در پیش است. برای رسیدن به چشمانداز 2030 مستلزم عبور از موانعی است که در این گزارش به آن اشاره گردید و به نظر میرسد سعودیها بهصورت محدود موفقیتهایی را کسب خواهند کرد اما تحولات عمده همچنان دور از دسترس باقی خواهد ماند.
برگردان: رسول صادقی
منبع:
(https://www.crisisgroup.org/middle-east-north-africa/gulf-and-arabian-peninsula/saudi-arabia/understanding-saudi-arabias)