اندیشکده راهبردی تبیین- اخیراً بدون آنکه از سوی چین اعلام شود، رسانه‌های آمریکایی به طور اغراق‌آمیزی از آزمایش‌های موشکی و فضایی چین در حوزه نظامی یاد کرده‌اند. برخی تحلیل‌گران همچون فرید زکریا معتقدند ایالات‌متحده درباره توانمندی نظامی چین بزرگ‌نمایی می‌کند. این فرضیه مطرح شده که آمریکا با بهره‌گیری از قدرت نرم خود علیه چین به دنبال آن است تا پکن را به  سوی نظامی‌گری و تخصیص غیربهینه منابع سوق دهد. همچنین به نظر می‌رسد آمریکا قصد دارد تا به چهره چین در افکار عمومی خدشه وارد ساخته و بودجه بیشتری را برای شرکت‌های نظامی به منظور مقابله با چین اختصاص دهد. پیش از بررسی اهداف ایالات‌متحده برای راه‌اندازی کارزار تبلیغاتی علیه چین، نخست باید میزان و گستره آزمایش‌های نظامی چین را مورد بررسی قرار داد.

تحرکات نظامی و آزمایش‌های موشکی و ماهواره‌ای اخیر چین

چین در هفته‌های اخیر آزمایش‌های نظامی را به انجام رسانده است که موجب شگفتی تحلیل‌گران اطلاعاتی شده است. چین به تازگی یک موشک هایپرسونیک آزمایش کرده است که قابلیت حمل یک سلاح هسته‌ای را دارد و می‌تواند از سیستم دفاع موشکی ایالات‌متحده بگریزد[1]. این موشک چینی پس از شلیک در مدار پایین فضا پیش از آنکه به محدوده چند مایلی هدفش برخورد کند، به پرواز درآمد و به دور زمین چرخید. برخی از کارشناسان بر این باورند که انگیزه احتمالی پکن برای توسعه چنین سیستمی می‌تواند به نگرانی‌های چین از سیستم دفاع موشکی ایالات‌متحده مرتبط باشد. این آزمایش‌های موشکی در زمانی صورت گرفته که شایع شده چین حدود 250 سیلوی موشکی جدید در سه مکان در سراسر چین ساخته است. چنین اقداماتی به نگرانی‌های آمریکا درباره توان نظامی چین، که از لحاظ تعداد تسلیحات اتمی در رتبه سوم پس از آمریکا و روسیه قرار دارد، دامن زده است[2]. همچنین چین می‌تواند از این موشک‌ها استفاده کرده و کلاهک‌های جنگی هسته‌ای را به سمت قطب جنوب و اطراف سیستم ضدموشکی آمریکا در نیم‌کره شمالی بفرستد.

اهداف داخلی آمریکا از تبلیغ علیه توانمندی‌های نظامی چین

همزمان با آزمایش‌های موشکی چین، «مایک میلی»، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، نیز از رسیدن دو کشور به «لحظه‌ اسپوتنیکی[3]» سخن گفته و آن را بسیار نگران کننده توصیف کرده است[4]. در همین راستا ژنرال «چنس سالتزمن[5]»، فرمانده عملیات‌های نیروی فضایی آمریکا، آزمایش تسلیحات فضایی چین را پیامد طبیعی رفتار نظامی دانسته و تاکید کرده که ایالات‌متحده باید هم‌اکنون این تهدید را فروبنشاند. او معتقد است که آزمایش اخیر چین می‌تواند یک سلاح هسته‌ای ضربه اول باشد که دارای اهمیت ویژه‌ای است چرا که این سلاح از یک تکنولوژی بسیار پیشرفته‌ای برخوردار است به طوری که می‌تواند به مدت طولانی در مدار باقی بماند[6]. به ادعای بلومبرگ، ابر رسانه آمریکایی، اگر این آزمایش تایید بشود نشان می‌دهد که شی جینپینگ، رئیس‌جمهور چین، به دنبال بررسی امکان انجام حملات فضایی است تا از این طریق با پیشرفت‌های آمریکا در زمینه سرنگونی موشک‌های بالستیک مقابله کند. این رسانه آمریکایی سعی دارد با نقل قولی از «لی نَن[7]»، پژوهشگر مسائل امنیتی چین در موسسه آسیای شرقی دانشگاه ملی سنگاپور این گونه وانمود کند که آزمایش اخیر چین می‌تواند بازی را تغییر دهد. به گفته او اگر چین بتواند یک موشک در مدار قرار بدهد در نتیجه آن می‌تواند اساساً سیستم دفاع موشکی آمریکا را خنثی کند[8]. همچنین نیویورک‌پست، روزنامه متعلق به محافظه‌کاران، هشدار «لوید آستین» به چین درباره آزمایش موشک‌های هایپرسونیک را پوشش داده تا اینگونه به افکارعمومی در آمریکا القا کند که چنین اقداماتی از سوی چین می‌تواند به تنش‌های امنیتی در منطقه شرق آسیا دامن بزند. این روزنامه به نقل از کارشناسان نوشته که موشک‌های آزمایش‌شده توسط چین می‌توانند سیستم ردیابی آمریکا را دور بزنند. به گفته ژنرال «جان هایتن» معاون رئیس ستاد مشترک ارتش، ادعا کرده که موشک‌های هایپرسونیک چین قادر به حمل کلاهک‌های هسته‌ای هستند که سبب شده است چین در این زمینه دست بالا را داشته باشد[9].

[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr2', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr2", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]

اهداف خارجی آمریکا از تبلیغ علیه توانمندی‌های نظامی چین

آمریکا با بزرگ‌نمایی آزمایش موشکی اخیر چین می‌تواند مخارج نظامی هنگفت خود را توجیه کند. در همین راستا، دولت بایدن قصد دارد تا کلاهک‌های جنگی ضدموشکی جدیدی را بسازد و سیستم دفاعی خود را در آلاسکا و اروپا گسترش دهد. البته چنین اقداماتی می‌تواند منجر به یک مسابقه تسلیحاتی شود. با این وجود «ملیسا منهام[10]»، پژوهشگر عدم گسترش تسلیحات هسته‌ای در مرکز همکاری و امنیت بین‌الملل دانشگاه استنفورد بر این امر تاکید می‌کند که چین دارای یک استراتژی بمباران فضایی نیست[11]. همچنین به نظر می‌رسد که بزرگ‌نمایی توانمندی چین در ساخت موشک‌های هایپرسونیک با هدف ارعاب کشورهای آسیای شرقی صورت گرفته باشد. در همین راستا، لوید آستین به خبرنگار «دیفنس وان» در نشست مشورتی امنیتی در سئول گفت که پیگیری چنین قابلیت‌هایی از سوی چین می‌تواند تنش‌ها در منطقه شرق آسیا را افزایش دهد[12]. سی‌اِن‌اِن که رسانه‌ای لیبرال و حامی دموکرات‌ها محسوب می‌شود، تصدیق می‌کند زمانی آزمایش موشک هایپرسونیک توسط چین رسانه‌ای می‌شود که تنش‌ها در خصوص وضعیت تایوان گسترش یافته و چین در حال افزایش قابلیت‌های هسته‌ای خود است. در اوایل ماه اخیر پنتاگون در گزارشی اعلام کرد که چین به سرعت در حال افزایش تسلیحات هسته‌ای خود است و ممکن است تا پایان این دهه حدود یک هزار کلاهک هسته‌ای در اختیار داشته باشد[13].

نقش نبرد رسانه‌ای و تبلیغاتی در رقابت‌های آمریکا و چین

اولین رسانه‌‌ای که خبر آزمایش موشک‌های هایپرسونیک توسط چین را منتشر کرد، «فاینانشال‌تایمز» روزنامه بریتانیایی فعال در حوزه اقتصادی و مالی، بود که البته خوانندگان بسیاری در سراسر جهان به خصوص ایالات‌متحده دارد. به ادعای این رسانه پنتاگون در حال بررسی این موضوع است که چین چگونه به این تکنولوژی دست پیدا کرده است. به گفته این روزنامه، موشک جدید چین می‌تواند پنج برابر سرعت صوت به هدف خود برسد. برخی از کارشناسان پنتاگون هم بر این باورند که این موشک‌ها، موشک‌های هوا به هوا هستند. این روزنامه با بازتاب سخنان مقامات امنیتی ایالات‌متحده سعی کرده تا چین را به عنوان یک تهدید علیه صلح و ثبات در منطقه شرق آسیا به تصویر بکشد. در همین راستا، فاینانشال‌تایمز اذعان می‌کند که مقامات پنتاگون تصمیم گرفتند درباره نگرانی‌های خود در خصوص موشک‌های هایپرسونیک چین به صورت علنی و آشکار اظهار‌نظر کنند[14]. به نظر می‌رسد این‌گونه اظهارات آشکار و بازتاب گسترده آن در رسانه‌های آمریکایی با هدف تاثیرگذاری بر افکار عمومی آمریکا برای معرفی چین به عنوان یک تهدید بالقوه برای منافع آمریکا در شرق آسیا صورت گرفته باشد.

[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr3', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr3", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]

هر چند رسانه‌ها، اندیشکده‌ها و محافل سیاسی آمریکا درباره توان موشکی چین اغراق می‌کنند اما حتی اگر آزمایش موشکی چین بدان معنا باشد که این کشور یک راه جدیدی برای پرتاب کلاهک هسته‌ای یافته است؛ دلیلی برای نگرانی و هشدار وجود ندارد. یک سیستم پرتاب هسته‌ای جدید موازنه قوا بین چین و آمریکا را به طور بنیادین تغییر نمی‌دهد و این امکان را برای چین به وجود نمی‌آورد که به شرکا و متحدین آمریکا در آسیای شرقی حمله کند. در حال حاضر چین دارای این قابلیت است که به ایالات‌متحده حمله هسته‌ای بکند[15]. پس آزمایش جدید نباید نگرانی جدیدی را به وجود بیاورد. البته چین گزارش‌ها درباره آزمایش موشک‌های هایپرسونیک را تکذیب کرده است[16]. این تکذیبیه نشان می‌دهد که رسانه‌های آمریکایی می‌توانند با شیوه‌های مختلف سخن‌پراکنی؛ به تنش‌ها بین دو کشور آمریکا و چین دامن بزنند. علاوه بر این، پوشش خبری این آزمایش توسط رسانه‌های آمریکایی سبب ایجاد سردرگمی درباره این موضوع شده است که موشک‌های هایپرسونیک چه نوع موشک‌هایی هستند[17].

نتیجه‌گیری

پوشش اخبار مرتبط با مسائل داخلی و خارجی چین در رسانه‌های آمریکایی نقشی تاثیرگذار بر این موضوع داشته که مردم آمریکا از سیاست‌های کاخ‌سفید در قبال چین و قوانین ضدچینی کنگره پیروی کنند. در یکی از جدیدترین موارد، رسانه‌های آمریکایی به طور گسترده آزمایش موشک‌های هایپرسونیک توسط چین را منعکس کردند تا بتوانند این قدرت آسیایی را به عنوان یک تهدید بالقوه برای منافع و امنیت ملی ایالات‌متحده به تصویر بکشند تا بتوانند به حضور نظامی آمریکا در شرق آسیا مشروعیت ببخشند و همکاری امنیتی و نظامی بین آمریکا و رقبای چین در شرق آسیا را توجیه کنند.

منابع

[1] Zachary Basu, “Top general: China’s hypersonic missile test “very close” to a “Sputnik moment”, Axios, October 27, 2021, Available From: https://www.axios.com/china-hypersonic-missile-mark-milley-sputnik-25ff02e7-6858-4232-bfdc-8ce287002756.html

[2] Shannon Bugos, “China Tested Hypersonic Capability, U.S. Says”, Arms Control Association, November, 2021, Available From: https://www.armscontrol.org/act/2021-11/news/china-tested-hypersonic-capability-us-says

[3] Sputnik Moment

[4] Zachary Basu, “Top general: China’s hypersonic missile test “very close” to a “Sputnik moment”, Axios, October 27, 2021, Available From: https://www.axios.com/china-hypersonic-missile-mark-milley-sputnik-25ff02e7-6858-4232-bfdc-8ce287002756.html

[5] Chance Saltzman

[6] Amanda Miller, “Rendering ASATs Obsolete, Tweaking Missile Defenses in Light of Russian, Chinese Tests”, Air Force Magazine, November 30, 2021, Available From: https://www.airforcemag.com/rendering-asats-obsolete-tweaking-missile-defenses-in-light-of-russian-chinese-tests/

[7] Li Nan

[8] Brendan Scott, Jon Herskovitz, and Kari Soo Lindberg, “China’s Orbiting Missile Exploits Weakness in U.S. Defenses”, Bloomberg, October 19, 2021, Available From: https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-10-19/china-s-orbiting-missile-exploits-weakness-in-u-s-defenses

[9] Ben Kesslen, “Defense chief warns China over hypersonic missile program”, New York Post, December 6, 2021, Available From: https://nypost.com/2021/12/03/defense-chief-warns-china-over-hypersonic-missile-program/

[10] Melissa Hanham

[11] Brendan Scott, Jon Herskovitz, and Kari Soo Lindberg, “China’s Orbiting Missile Exploits Weakness in U.S. Defenses”, Bloomberg, October 19, 2021, Available From: https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-10-19/china-s-orbiting-missile-exploits-weakness-in-u-s-defenses

[12] Tara Copp, “China’s Hypersonic Test ‘Increases Tension in the Region,’ Pentagon Chief Says”, Defense One, December 2, 2021, Available From: https://www.defenseone.com/threats/2021/12/chinas-hypersonic-test-increases-tension-region-pentagon-chief-says/187227/

[13] Chandelis Duster, “Top military leader says China’s hypersonic missile test ‘went around the world”, CNN, November 18, 2021, Available From: https://edition.cnn.com/2021/11/17/politics/john-hyten-china-hypersonic-weapons-test/index.html

[14] Financial Times, “Chinese hypersonic weapon fired a missile over South China Sea”, November 21, 2021, Available From: https://www.ft.com/content/a127f6de-f7b1-459e-b7ae-c14ed6a9198c

[15] Benjamin H. Friedman, “Don’t Turn China’s Hypersonic Missile Test Into a ‘Sputnik Moment’”, World Politics Review, October 28, 2021, Available From: https://www.worldpoliticsreview.com/articles/30077/don-t-turn-the-chinese-missile-test-into-a-sputnik-moment

[16] Chandelis Duster, “Top military leader says China’s hypersonic missile test ‘went around the world”, CNN, November 18, 2021, Available From: https://edition.cnn.com/2021/11/17/politics/john-hyten-china-hypersonic-weapons-test/index.html

[17] Justin Paul George, “China’s hypersonic weapons aren’t just hype. India should be worried”, The Week, December 4, 2021, Available From: https://www.theweek.in/news/india/2021/12/03/chinas-hypersonic-weapons-arent-just-hype-india-should-be-worried.html

احسان اعجازی/ دکتری روابط بین الملل