بودجه در اقتصاد ما بيش از چهار دهه با معضل وابستگي به نفت رو‌به‌رو بوده ‌است. بودجه سال 92 نیز به تبع آن، در شرايط جديدي از اقتصاد ايران مورد تحليل و برررسي قرار مي‌گيرد. در شرايطی که با توجه به تحريم‌ها، ميزان درآمدهاي نفتي كشور كاهش يافته‌ است و در كنار اين موضوع، قيمت ‌ارز نيز با جهش تقريبي 2/5 برابري نسبت به قبل مواجه ‌است.

بدون شك، حوزه­ هاي اقتصاد، سياست، فرهنگ و ... با يكديگر گره خورده و از هم جدا نيستند؛ لكن تفكيك ميان اين حوزه ­ها مي تواند به تخصصي‌تر شدن بررسي ها كمك كند. در اين پژوهش سعي شده با نگاهي اجتماعي - فرهنگي به مشكلات اقتصادي و اثراتي كه در پي دارند، پرداخته شود و راهكارهايي در همين زمینه پيشنهاد گردد.

امروزه به روشني مي­توان مشاهده کرد که نظام‌ اقتصادي‌ سرمايه‌داري،‌ نظام‌ اقتصادي‌ حاكم‌ بر جهان‌ مي‌باشد. وسعت‌ و فراگيري‌ نظام‌ اقتصادي‌ سرمايه‌داري، هم‌ در بعد حاكميت‌ اجرايي‌ و عملي‌ است‌ و هم‌ در قالب‌ متون‌ انتشار يافتة‌ علمي‌ و وجود سمينارها و مجامع‌ علمي‌ و تحقيقاتي‌ مطرح‌ است.

ایران کشوری است که از ذخایر عظیم خدادادی نفت، منابع معدنی و طبیعی بهره مند است و دارای بزرگترین مجموع ذخایر نفت و گاز در جهان می باشد. این ثروت بادآورده و ضعف سازوکارهای نهادی در نیم قرن گذشته باعث شده است همه نیازمندی های کشور از طریق واردات تأمین شود و تلاش جدی برای توسعه تولید داخل صورت نگیرد.