اندیشکده راهبردی تبیین – مسئله فلسطین یکی از پیچیده ترین موضوعات تاریخ معاصر پس از جنگ جهانی دوم بوده و همواره یکی از کانون های مهم تحولات غرب آسیا بوده است. مسئله فلسطین همچنین موجب تشکیل بلوک بندی های این منطقه بوده است. قدرت های حمایتگر رژیم صهیونیستی و دستگاه های امنیتی و سیاسی این رژیم همواره تلاش نموده اند، قدس را از مرکز تحولات و توجهات دور سازند و آن را از تقابل «اسلام- صهیونیسم» به جنگ «عرب-یهود» و نهایتاً به «فلسطینی-صهیونیستی» تبدیل سازند.
با ورود به قرن بیست و یکم و بروز حوادثی مثل خروج ارتش صهیونیستی از جنوب لبنان، انتفاضه دوم، عقب نشینی از غزه، گفتگوهای بیحاصل سازش، ترور رهبران فلسطینی و جنایت های این رژیم طی جنگهای 33 روزه و 22 روزه و 51 روزه موجب توجه بین المللی به مسئلهی فلسطین شده است.
گسترش رسانه ها و گروههای مردم نهاد، اهمیت یافتن بازیگران غیردولتی، پررنگتر شدن مسئله حقوق بشر و ادامه یافتن ظلم فزاینده رژیم اشغالگر قدس لزوم توجه و حمایت سیاسی از مسئله فلسطین را آشکارتر کرده است، مسئلهای که رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز در ششمین کنفرانس بینالمللی حمایت از انتفاضه فلسطین به آن اشاره کردهاند. پژوهش پیش رو به دنبال بررسی حمایت های سیاسی بین المللی صورت گرفته از فلسطین طی یک دهه گذشته، واکاوی فعالیت سیاسی سازمان ساف و دولت خودگردان فلسطینی در عرصه بین الملل و نهایتاً رسیدن به راهکارهای سیاسی جهت حمایت از فلسطین است.
حمایتهای بین المللی از فلسطین و تأثیر آنها طی یک دههی اخیر
سیاستهای تهاجمی رژیم صهیونیستی از سال 2000 به بعد، شامل سرکوب انتفاضه دوم (2000-2005) و سوم (2015 تا کنون)، ترور و بازداشت طولانیمدت شخصیت های فلسطینی، تهاجم های مکرر به غزه و به بنبست کشاندن گفتگوهای صلح موجب شده است موج بین المللی فزایندهای علیه تلآویو و حمایت از فلسطینی ها ایجاد گردد.
از سال 2004 تاکنون 34 کشور به جمع کشورهایی که کشور فلسطین را به رسمیت میشناسند پیوسته اند. حال حاضر 138 کشور که جمعیتی در حدود 6 میلیارد نفر را شامل میشوند کشور فلسطین را به رسمیت میشناسند.
شکست گفتگوهای مستقیم در سال 2010 و تهاجم رژیم صهیونیستی به غزه در سال 2012 را باید یکی از نقاط عطف در جبهه گیری مثبت بین المللی نسبت به موضوع فلسطین دانست. در ۲۹ نوامبر ۲۰۱2 مجمع عمومی سازمان ملل متحد وضعیت فلسطین را به «دولت ناظر غیر عضو» تغییر داد[1] به عبارتی فلسطین از «عضو ناظر» به «دولت ناظر» ارتقاء یافت.
تبدیل فلسطین به عضو ناظر از سوي مجمع عمومي موجب خواهد شد تمام حقوق كشورها در حقوق بینالملل به آن تعلق گیرد كه شامل مصونيت سران دولتی فلسطین، امكان استفاده از نيروي نظامي، برخورداری از حق دفاع مشروع فردي و جمعي در برابر حمله نظامي، ممنوعيت مداخله کشورهای خارجی در امور داخلی فلسطین، ارائه دعاوی حقوقی علیه رژیم اشغالگر قدس به دادگاههای بینالمللی، امكان عضويت در ساير سازمانهای دولتي و آژانس هاي تخصصي و همچنین برخورداری از حق انعقاد معاهده ميشود.
در بُعد منطقه ای نیز طی یک دهه گذشته حمایت از فلسطینی ها سیر صعودی داشته است، حمایت کشورهای آمریکای لاتین و جنوبی را میتوان یکی از برگهای برنده فلسطینی ها در عرصه بین المللی دانست. مواضع کشورهای آمریکای لاتین در جریان تهاجم های مکرر رژیم صهیونیستی علیه فلسطین همواره به نفع گروههای فلسطینی بوده است.
در جریان تهاجم 51 روزه سال 2014 رژیم صهیونیستی به غزه، بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین روابط خود را با رژیم اشغالگر قدس محدود و سفرای این رژیم را فراخواندند. در همان سال اکوادور میزبان کمپین های بزرگ حمایت از فلسطین بود. در آوریل 2015 ونزوئلا میزبان کمپین بینالمللی بازگشت آوارگان فلسطینی شد، شیلی به عنوان کشوری که دارای بزرگترین اقلیت فلسطینی تبار در خارج از غرب آسیا است در آگوست 2015 میزبان هیات بلند پایه ای از فلسطین بهمنظور توسعه روابط دوجانبه بود، یک ماه بعد در حالی که اروپا درهای خود را بر آوارگان غرب آسیا بسته بود، آرژانتین اعلام کرد که حاضر به پذیرش آوارگان سوری و فلسطینی برای مدت 2 سال خواهد بود[2]. همین حمایتها موجب شد که سفیر فلسطین در ونزوئلا، خانم «لیندا صبح علی»، در آگوست 2014 جمله تاریخی خود را خطاب به نیکولاس مادورو، رئیس جمهور ونزوئلا اینگونه بیان کند: «شما و مردم آمریکای لاتین بیش از برخی از برادران عرب ما، از فلسطین حمایت کرده اید[3]».
از سوی دیگر اما بلوک کشورهای عربی از 4 دهه گذشته تاکنون از سیاستهای تهاجمی علیه رژیم صهیونیستی دست برداشته و به حمایتهای مالی و دیپلماتیک از فلسطین بسنده کرده اند،[4] با نگاهی به 70 سال گذشته یعنی از زمان برگزاری اولین اجلاس سران عرب، روشن میشود که مسئله فلسطین محور مسائل همه اجلاسهای عربی بوده است اما به گفته عبدالقادر یاسین نویسنده و روزنامه نگاری که مسائل فلسطین را زیر نظر دارد، هر اجلاس سران عرب برای اعراب بدتر از اجلاس قبلی بود[5].
در اروپا نیز پارلمانهای متعدد کشورهای اروپائی از جمله انگلیس، اسپانیا، ایرلند، یونان طرح به رسمیت شناخته شدن فلسطین را به دولت های خود ارائه دادهاند. سوئد اولین کشور اروپائی بود که فلسطین را به رسمیت شناخت. در اواخر 2014 نیز پارلمان اروپا طرحی را مبنی بر به رسمیت شناخته شدن فلسطین تصویب کرد.
در سپتامبر 2015 برای اولین بار پس از تشکیل سازمان ملل پرچم فلسطین در این سازمان و همه نهادهای تابعه آن برافراشته شد. متعاقباً یونان در دسامبر همان سال کشور فلسطین را به رسمیت شناخت، چند روز بعد واتیکان در اوایل 2016 رسماً فلسطین را به عنوان کشوری مستقل مورد شناسایی قرار داد.
قطعنامه شماره 2334 شورای امنیت سازمان ملل در 23 دسامبر 2016 با 14 رأی موافق و یک رأی ممتنع (آمریکا) علیه شهرکسازی های رژیم صهیونیستی را میتوان مهمترین حمایت بین المللی از فلسطین از سال 2000 تاکنون دانست. این قطعنامه یکی از آخرین حمایت های بین المللی از فلسطین است که ضربه مهلکی به تلاشهای تلآویو برای کسب مشروعیت بینالمللی وارد ساخت.
6 کنفرانس بین المللی در حمایت از فلسطین به میزبانی جمهوری اسلامی ایران تشکیل شده است که آخرین آن 20 فوریه 2017 بوده است، تهران جدیترین حامی فلسطین در ابعاد نظامی و سیاسی است، رمضان عبدالله در سال 2016 در بیست ونهمین سالروز تشکیل جهاد اسلامی در غزه گفته بود: «جمهوری اسلامی ایران تنها کشور حامی فلسطین است و اعراب باید آن را الگوی خود قرار دهند.[6]»
در مجموع باید عنوان داشت که سیاست های حمایتی از فلسطین از سال 2008 به بعد ابعاد بین المللی یافته است، آمریکای جنوبی در ابعاد دیپلماتیک، اروپا در بُعد حقوق بشر و مخالفت با شهرک سازی رژیم اشغالگر قدس، بلوک عربی حمایتهای رسانهای و مالی و کشورهای جبهه مقاومت که در رأس آن جمهوری اسلامی قرار دارد ضمن حمایت های سیاسی و دیپلماتیک حمایتهای تسلیحاتی را نیز از فلسطین بر عهده داشته است.
از سوی دیگر حمایتهای بین المللی از فلسطین، با تمرکز و هماهنگی بیشتری دنبال میشود، محکومیت رژیم صهیونیستی در جنگ 2008، عضویت فلسطین در یونسکو، پذیرش فلسطین به عنوان دولت ناظر غیر عضو در سازمان ملل و رأی شورای امنیت سازمان ملل در محکومیت رژیم صهیونیستی در اواخر سال 2016 با همین نگاه قابل ارزیابی است. با وجود گسترش حمایتهای بین المللی از فلسطین، یک خطر جدی به صورت آشکار در قبال این حمایت ها جنبش مقاومت فلسطینی و مردم فلسطین را تهدید میکند و آن کانالیزه شدن جنبش های مقاومت بهسوی مذاکره و تن دادن به سازش با رژیم صهیونیستی است.
[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr2', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr2", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]
تشکیلات خودگردان؛ اقدامات و دستاوردها
دولت خودگردان فلسطین از سال 2000 تاکنون رویکردهای متفاوتی را در مواجهه با رژیم صهیونیستی اتخاذ کرده است. یاسر عرفات در آستانه انتفاضه الاقصی (2000) رویکرد محکمتری نسبت به دهه 90 در برخورد با رژیم اشغالگر قدس اتخاذ کرد[7]، مرگ او و تحولات داخلی فلسطین که منجر به تشکیل دولت اسماعیل هنیه و متعاقب آن درگیری داخلی گروههای فلسطینی شد، به همان میزان که گروههای مقاومت را در نبرد با رژیم صهیونیستی مصممتر کرد، دولت خودگردان را نیز در مصالحه و سازش با رژیم صهیونیستی ترغیب نمود.
دولت خودگردان از سال 2008 تاکنون طی سه مرحله بیش از 50 نشست با مقامات رژیم صهیونیستی انجام دادهاند و طی سالهای پس از 2000 بیش از 18 طرح سازش مورد بررسی طرفین قرار گرفته است، اولین آن مربوط به جولای 2000 با عنوان کمپ دیوید 2 و آخرین آن طرح فرانسه در میانه 2016 و طرح ژنرال سیسی در اواخر همان سال بوده است با این وجود هیچ توافق آشکاری در 5 مسئله مهم اختلافی یعنی مسئله آوارگان، شهرکها، سرنوشت قدس، مرزها و مسئله امنیت حاصل نشده است[8].
آنچه موجب تمرکز بین المللی به مسئله قدس و حمایت از فلسطین شده است نه مذاکرات سازش بلکه تهاجم گسترده نظامی رژیم صهیونیستی به غزه و لزوم توقف این تهاجمات بوده است، به همین دلیل است که موج محکومیت رژیم اشغالگر قدس و توجه به غزه پس از جنگ 22 روزه 2008-2009 ایجاد شده است.
محمود عباس در اواخر سپتامبر 2011 با استفاده از موج حمایتی بینالمللی از فلسطین (به واسطه مبارزات گروههای مقاومت فلسطینی) برای اولین بار تقاضای خود مبنی بر پذیرش فلسطین به عنوان دولت مستقل در سازمان ملل را به بانکیمون، دبیرکل وقت این سازمان، ارائه داد، این درخواست با وتوی آمریکا در شورای امنیت مواجه شد. در اواخر اکتبر با وجود مخالفتهای جدی آمریکا، فلسطین موفق شد با رأی بیش از دو سوم اعضای سازمان ملل به عضویت یونسکو درآید[9].
در ۲۳ سپتامبر ۲۰۱2 محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، به نمایندگی از سازمان آزادیبخش فلسطین (که به عنوان نماینده قانونی فلسطین در کشورها و مجامع شناخته میشود)، درخواست عضویت آن کشور را تکرار کرد. یک ماه بعد فلسطین به عنوان «دولت ناظر غیر عضو» در آن مجمع پذیرفته شد و از 17 دسامبر همان سال استفاده از نام دولت فلسطین در تمامی اسناد رسمی سازمان ملل الزامی شد.[10] در تاریخ 1 آوریل 2015 دولت فلسطین به عضویت دادگاه بینالمللی لاهه درآمد.
آنچه باید مورد توجه قرار بگیرد آن است که این دستاوردها در سایه مذاکره به دست نیامدهاند، بلکه ماحصل مبارزه گروههای مقاومت و در تنگنا قرار دادن رژیم صهیونیستی از یک سو و تهاجم خارج از قاعده و عرف ارتش این رژیم به ساکنان غزه و متعاقباً فشارهای بینالمللی به تلآویو بوده است.
[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr3', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr3", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]
حمایتهای سیاسی؛ روشها و راهکارها
رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله خامنه ای در بخشی از بیانات خود در اولین روز کنفرانس بینالمللی حمایت از انتفاضه فلسطین که سوم اسفند 1395(21 فوریه 2017) در تهران برگزار شد فرمودند: «هرگز نباید از اهمیت حمایت سیاسی از مردم فلسطین غافل بود که در جهان امروز از اولویّت ویژهای برخوردار است. ملت های مسلمان و آزادیخواه با هر سلیقه و روش، امّا میتوانند در یک هدف گرد هم آیند و آن فلسطین و ضرورت تلاش برای آزادی آن است. با پدیدار شدن نشانههای افول رژیم صهیونیستی و ضعفی که بر متّحدان اصلی آن بهویژه ایالاتمتحدهی آمریکا حاکم شده است، مشاهده میشود که اندک اندک، فضای جهانی نیز به سمت مقابله با اقدامات خصمانه و غیرقانونی و غیرانسانی رژیم صهیونیستی میل میکند»
اگر چه از سال 2008 به بعد حمایتهای سیاسی از فلسطین گسترش یافت و به ابعاد بین المللی آن افزوده شده است اما بنا به فرمایش معظم له: «البتّه هنوز جامعهی جهانی و کشورهای منطقه نتوانستهاند به مسئولیّت خود در برابر این مسئلهی انسانی عمل کنند.»[11] حمایت سیاسی در ابعاد منطقه ای و بین المللی از چند مسیر قابل انجام است:
حمایت رسانهای؛ آنچه مسلم است جنگ رسانهای از برجستهترین مؤلفههای جنگ نرم و جنگهای مدرن در جهان کنونی محسوب میشود. جنگ نرم بهمثابه راهبرد و استراتژی انتخابی نظام سلطه، برای تسلط بر افکار و اراده ملتها تدوین و طراحی شده است[12]. از ابتدای اختراع و تاسیس ایستگاههای رادیو و تلویزیون تا اوایل سال 2000 رسانههای غربی قدرت مطلق را در شکلدهی به اذهان مخاطبان بین المللی داشتند با آغاز قرن 21 و گسترش ارتباطات انحصار از دست غرب (به ویژه فرانسه، آمریکا و انگلیس) خارج شد و کشورهای اسلامی مانند ایران، ترکیه، عربستان و قطر مبادرت به شبکههای رسانهای بین المللی کردند.
رسانه های دنیای اسلام نشان دادهاند که اگر عزم جدی وجود داشته باشد میتوانند نقش فوق العادهای در حمایت از فلسطین و آشکار ساختن چهره اشغالگرانه رژیم صهیونیستی داشته باشند. به عنوان مثال اگر چه نمیتوان از سوگیری های شبکه الجزیره در جریان تحولات سوریه چشم پوشی کرد و برخی از تحلیلگران حتی نقش درخشان این شبکه در انعکاس تهاجم و جنایات رژیم صهیونیستی در نوار غزه در سال 2014 را ناشی از ارتباط قوی دولت قطر با حماس و اخوان المسلمین در آن برهه زمانی میدانستند[13]، اما پخش گزارش های فوری و انعکاس بین المللی آنها نقش مهمی در محکومیت سراسری رژیم صهیونیستی ایفا کرد. ممنوعیت پخش و اخراج خبرنگاران شبکه پرس تی وی توسط بعضی از کشورهای غربی نیز نمونه بارزی از گسترش نقش رسانههای اسلامی در حمایت از فلسطین است.
تاسیس اتحادیه بین المللی رسانههای اسلامی (ICIM) که سال گذشته میلادی در اندونزی و با تأکید بر حمایت رسانه ای از فلسطین صورت گرفت یکی از مهمترین گامهای دنیای اسلام در حمایت رسانهای از مقاومت فلسطینی بوده است. تشکیل این اتحادیه میتواند در هماهنگ سازی دولتها در پوشش اخبار فلسطین نقش به سزائی داشته باشد، مدیر شبکه المیادین در دومین روز کنفرانس حمایت از فلسطین در تهران گفته بود: «برخی از رسانه های عربی شریک رسانه های رژیم صهیونیستی شده اند[14]».
[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr4', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr4", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]
حمایت سازمانی و نهادی؛ نهاد را نباید تنها یک مؤسسه برای انجام هدفی خاص مانند تعلیم، بهداشت، هماهنگی و خدمات در نظر گرفت، بلکه باید آن را الگویی متشکل از رفتار جمعی یا گروهی دانست که بهعنوان جزء و بخش اساسی یک فرهنگ پذیرفته میشود. به عبارتی نهاد را میتوان شامل رسوم، عادات اجتماعی، قوانین، روشهای فکری و بهطور کلی روش زندگی دانست.
اگر چه هم اکنون سازمانها و نهادهای ملی، منطقه ای و بین المللی متعددی در دنیای اسلام به منظور حمایت از فلسطین وجود دارد اما عدم اتحاد و هماهنگی بین کشورهای اسلامی عضو، از یک سو و دولت محوری محض آنان از سوی دیگر موجب ناکارائی آنان شده است. به عنوان مثال اگر چه تشکیل سازمان همکاری های اسلامی به عنوان بزرگترین سازمان اسلامی، در ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﺣﻤﻠﻪ صهیونیستها ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪاﻻﻗﺼﻲ بوده است، اما این سازمان هیچگاه ﻣﺴﺌﻠﻪ بیتالمقدس را ﺟﺪاي از ﻣﺴﺌﻠﻪﻛﻠﻲ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﻧﺪاده اﺳﺖ. غیرقابل ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺑﻮدن اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ در اﻫﺪاف اﻋﻼم ﺷﺪه ﺳﺎزﻣﺎن کاملاً ﻣﺸﻬﻮد اﺳﺖ. کمیته قدس نیز به عنوان یکی از کمیته های مهم ششگانه این سازمان ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺣﻞ و ﻓﺼﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺑﺎ اﺑﺘﻜﺎر ﻋﻤﻞ ﻛﺸﻮرﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻴﺎﻧﺠﺎﻣﺪ[15].
جنبش عدم تعهد نیز با وجود عضویت 120 کشور و این واقعیت که فلسطین تنها موضوعی است که از توافق مطلق اعضا برخوردار است[16] و با وجود کمیته مستقل جهت بررسی مسئله فلسطین، نتوانسته است گامی عملی در راستای کاهش رنج تاریخی فلسطینی ها بردارد. عدم ارتباط مستمر نهادهای ملی حامی فلسطین و اتکای صرف نهادهای منطقه ای به دولتها دو مشکل بزرگ ماهوی سازمانهای حامی فلسطین در عرصه بین الملل هستند.
پیشنهاد رئیس مجلس ملی زیمبابوه در ششمین کنفرانس حمایت از انتفاضه فلسطین مبنی بر تشکیل یک کمیته پارلمانی متشکل از کشورهای شرکت کننده در کنفرانس تهران جهت پیگیری ابتکار عملهای بینالمللی یکی از مثال های بارز در نهادسازی حمایتی از فلسطین است. به هر تقدیر ورود جدی کشورهای اسلامی و حامی فلسطین به مسئله حمایت نهادی در قالب پشتیبانی سیاسی از فلسطین مسئلهای است که میتواند به عنوان گام مؤثری در پایان اشغالگری رژیم صهیونیستی تلقی گردد.
حمایت حقوقی؛ گسترش ارتباطات و اهمیت یافتن افکار عمومی و در اولویت قرار گرفتن مسائلی همچون حقوق بشر موجب شده است که فلسطین به عنوان یکی از کانونهایی که به شدت تحت تعرض حقوقی و جنایات جنگی قرار دارد مورد توجه قرار گیرد. نفوذ فوق العاده صهیونیست ها در نهادهای قضائی و دادگستری بین المللی موجب شده است این نهادها نتوانند نقش پررنگی در محکومیت رژیم اشغالگر قدس ایفا نمایند، به عنوان مثال دیده بان حقوق بشر در سال 1978 تاسیس شد. این سازمان از ابتدای تأسیسش تا سال 1999 توسط یک صهیونیست به نام رابرت برینشتاین ریاست افتخاری میشده است[17]. همچنین سازمان عفو بینالملل، اگر چه در جریان جنگ 22 روزه 2008 رژیم صهیونیستی را به دلیل تخریب وسیع خانههای مسکونی غزه و استفاده از سلاحهای ممنوعه محکوم کرد اما ضمن محکوم کردن گروه های مقاومت، به محکومیت آنان، همپای رژیم صهیونیستی پرداخت. بهطور کلی دادگاههای بینالمللی تاکنون برای جهان اسلام رأی مثبتی صادر نکرده اند. پرونده های کشورهای اسلامی در لاهه چه در دیوان دادگستری بینالمللی چه در دیوان کیفری بین المللی که علیه کشورهای اسلامی بوده و غربیها یا رژیم صهیونیستی محکوم نشدهاند یا دستکم طرفین را راضی کرده اند و قاتل و مقتول در یک کف قرار داده شده است و این دادگاهها بیطرف و مستقل نیستند[18].
اگر چه هماکنون دولت فلسطین عضوی از دادگاه لاهه است اما بعید به نظر میرسد بدون پشتوانه حقوقی و سیاسی کشورهای اسلامی بتواند به اعاده حق خود در مقابل رژیم صهیونیستی و حامیان غربی او مبادرت ورزد. به همین جهت دولت های اسلامی از سه طریق باید خود به حمایت حقوقی از فلسطین اقدام کنند، اول استفاده از بلوک کشورهای اسلامی در سازمانهای حقوقی، دوم حمایت از گروههای حقوقی مردم نهاد و سوم تشکیل نهادهای دادگستری اسلامی مانند دیوان بین المللی عدالت اسلامی که اگر چه از دهه های گذشته تاکنون زمزمههای تشکیل آن بوده اما به دلایلی تحقق نیافته است[19].
[phps] if ( get_post_meta($post->ID, 'stitr5', true) ) : [/phps] [quote align="left"] [phps] echo get_post_meta($post->ID, "stitr5", true);[/phps] [/quote] [phps] endif; [/phps]
تلاش برای وحدت گروههای فلسطینی؛ در یک دهه گذشته گروههای فلسطینی 6 بار مبادرت به گفتگو و انجام توافق بر سر تشکیل دولت ملی و وحدت سراسری کردهاند، بار اول در سال 2007 در مکه، سپس در اواخر 2010 در سوریه، بار سوم در ماه می سال 2011 در قاهره و سپس در فوریه 2012 با وساطت قطر، بار پنجم در ماه می 2014 در غزه و نهایتاً در سال 2016 با وساطت دولت ژنرال سیسی. با این وجود این گروه ها هیچگاه موفق به تشکیل دولت وحدت ملی پایدار نشدهاند.
وحدت گروه های فلسطینی نقش بسیار مهمی در ایفای حقوق فلسطینیان در عرصه بین المللی دارد، در بُعد عملی نیز دولت خودگردان زمانی به موفقیت در عرصه بینالمللی و مواجهه با رژیم صهیونیستی شده که با پشتوانه مستقیم و غیرمستقیم گروههای مقاومت همراه بوده است.
رژیم صهیونیستی به شدت از توافق طرفین فلسطینی وحشت دارد، نتانیاهو عدم همراهی ساف با حماس را یکی از پیش شرطهای مذاکرات دانسته است، از سوی دیگر سیر تحولات فلسطین نشان داده است پس از هر توافق ملی در فلسطین رژیم صهیونیستی یک گام به عقب رفته است، به عنوان مثال تنها چند روز پس از توافق 2013 گروههای فلسطینی، برخی مقامات اسبق ارتش و سیاستمداران بازنشسته رژیم صهیونیستی با بیان طرح راه حل تشکیل دو کشور، خطاب به دولت ایالاتمتحده بر لزوم عقب نشینی یک جانبه این رژیم از نود درصد مساحت کرانه باختری تأکید کردند[20]. یکی از پیش شرط های مهم حصول گروه های فلسطینی به توافق پایدار و مبادرت آنها به تشکیل دولت ملی، هماهنگی و همگرایی قدرت های بزرگ اسلامی منطقه از جمله مصر، ایران، عربستان و ترکیه است از همین رو شایسته است که کشورهای اسلامی منطقه با کنار گذاشتن اختلاف عقیده (حداقل پیرامون مسئله فلسطین) به همگرایی گروههای فلسطینی برای احقاق حقوق از دست رفته فلسطینیها مبادرت ورزند.
نتیجه
فلسطین از زمان تشکیل اشغالگرانه و جعلی رژیم صهیونیستی به قلب تحولات منطقه غرب آسیا تبدیل شده است، صهیونیسم بین المللی با نفوذ در رسانههای بزرگ و نهادهای بینالمللی و همچنین تأثیر بر سیاستمداران غربی تلاش کرده است مسئله فلسطین را از ماهیت تخاصم اسلام-صهیونیسم به «فلسطینی-اسرائیلی» تبدیل نماید تا حدودی نیز موفق شده است. ورود به قرن بیست و یکم و گسترش تکنولوژی های ارتباطی و وقوع تحولات جدید موجب خروج سلطه مطلق غرب در رسانه ها و نهادها شده است به طوری که موج فزایندهای از اوایل سالهای 2000 در حمایت از فلسطین تشکیل شده است. با این وجود شاهد ضعفهایی از سوی کشورهای اسلامی برای رساندن فریاد مردم فلسطین و احقاق حقوق آنها هستیم. مقام معظم رهبری در ششمین دور از کنفرانس بینالمللی حمایت از انتفاضه فلسطین به لزوم حمایت سیاسی از فلسطین تأکید کردهاند، تلاش کشورهای اسلامی در حمایت سیاسی از فلسطین (در کنار حمایت مالی و نظامی)، در قالب تلاش برای وحدت گروه های فلسطینی، حمایت حقوقی، حمایت رسانه ای و حمایت نهادی و سازمانی می تواند راه حل مؤثری برای حمایت عملی از فلسطین باشد.
منابع:
[1] – Louis Charbonneau, “Palestinians win implicit U.N. recognition of sovereign state”, published in Reuters.com on Nov 29, 2012, See in: http://www.reuters.com/article/us-palestinians-statehood-idUSBRE8AR0EG20121129
[2] – 5 Acts of Latin American Solidarity with Palestine, published in alethonews.wordpress.com on Nov 27, 2015, See in: https://alethonews.wordpress.com/2015/11/27/5-acts-of-latin-american-solidarity-with-palestine/
[3] – Palestine present more than ever in Latin American politics, published Aljazeera.com on 9 Aug 204, See in: www.aljazeera.com/indepth/opinion/2014/08/palestine-present-more-than-ever-20148784749547623.html
[4] – وحیده احمدی، «رویكرد اتحادیه عرب به مسئله فلسطینیها»، فصلنامه مطالعات فلسطین، پائیز و زمستان 1392، شماره 22 و 23، صفحه 40-62.
[5] – رحمت ابراهیمی، افول مسئله فلسطین در اولویتهای اتحادیه عرب، منتشرشده در وبسایت خبرگزاری قدس، تاریخ انتشار 2 بهمن 1395 قابل بازیابی در آدرس زیر:
فول-مسئله-فلسطین-در-اولویت-های-اتحادیه-عرب/http://qodsna.com/fa/2/
[6] – «جهاد اسلامی: اعراب حمایت از فلسطین را از ایران یاد بگیرند»، وبگاه روزنامه کیهان، تاریخ انتشار 1 آبان 1395، قابل بازیابی در:
جهاد-اسلامی-اعراب-حمایت-از-فلسطین-را-از-ایران-یاد-بگیرند/ http://kayhan.ir/fa/news/88387
[7] – In Memoriam Yasser Arafat (1929-2004), published in Washington Report on Middle East Affairs on 2005 JANUARY-FEBRUARY see in: http://www.washingtonreport.me/2005-january-february/in-memoriam-in-memoriam-yasser-arafat-1929-2004.html.
[8] -Josh Ruebner,”Shattered Hopes: Obama’s Failure to Broker Israeli-Palestinian Peace”, Londo:Verso Books,
[9]– John Irish” UNESCO grants Palestinians full membership”, published in reuters.com on Middle East Affairs on 31 oct 2011, see in: reuters.com/article/us-palestinians-unesco-idUSTRE79U1ZY20111031
[10] -Ali Gharib, “U.N. Adds New Name: State of Palestine”, published in thedailybeast.com on December 2012, See in: http://www.thedailybeast.com/articles/2012/12/20/u-n-adds-new-name-state-of-palestine.html
[11] – بیانات در ششمین کنفرانس بینالمللی حمایت از انتفاضه فلسطین، منتشرشده در وبگاه حفظ و نشر آثار آیتالله خامنهای در تاریخ 3/12/1395 قابل بازیابی در آدرس:
http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=35712
[12] – حسن لاسجردی، نقش رسانههای خارجی در پوشش اخبار، وبسایت باشگاه اندیشه، تاریخ انتشار 4 بهمن 1388، قابل دسترسی در آدرس:
http://www.bashgah.net/fa/content/show/39189
[13] – احمد کاظم زاده، مقایسه عملکرد «الجزیره» و «العربیه» در قبال جنگ غزه، خبرگزاری فارس، منتشرشده در تاریخ 31 تیر 1393، قابل بازبینی در:
http://www.farsnews.com/printable.php?nn=13930431000638
[14] – رسانهها قوه چهارم در حمایت از فلسطین هستند، نسیم آنلاین، منتشرشده در 4 اسفند 1395، قابل بازیابی در آدرس:
http://www.nasimonline.ir/(S(jtbtp5sbrtlw5psrndhqodvv))/Content/Detail/2088760/
[15] – مهدی فتاحی، چشمانداز ایران به سازمان کنفرانس اسلامی به فرصتها و ناکامیها، فصلنامه دانشنامه، دوره 3، شماره 57، بهار 1389، صص 112 و 113.
[16] – یادآوری مسئولیتها در نشست جنش عدم تعهد، مصاحبه با حسین دهقانی سفیر و سرپرست نمایندگی دائم ایران نزد سازمان ملل متحد، منتشرشده در وبسایت دیپلماسی ایرانی در تاریخ 14 مرداد 1393، قابل بازیابی در آدرس:
http://bit.ly/2rAWIKt
[17] – اسناد جنایت جنگی صهیونیستها در غزه روی میز دادگاه لاهه، گفتوگو با خانم دکتر می صبحی الخنساء، خبرگزاری فارس، منتشرشده در تاریخ 15 مرداد 93، قابل بازیابی در:
http://www.farsnews.com/printable.php?nn=13930514000374
[18] – دیوان کیفری بینالمللی همرأیی به نفع فلسطین صادر نخواهد کرد، مصاحبه با اورهان یولدوز رئیس جامعه شیعیان هلند، مصاحبه با خبرگزاری نفت ما، 24 تیر 1395، قابل بازیابی در:
http://naftema.com/news/45159/ دیوان-کیفری-بین-المللی-هم-رایی-به-نفع-فلسطین-صادر-نخواهد-کرد
[19] – مایکل لومباردینی، دیوان بینالمللی دادگستری اسلامی: گامی بهسوی یک نظام حقوقی بینالمللی اسلامی، ترجمه محمود جلالی، فصلنامه پژوهش حقوق و سیاست شماره 9، 1382، صص 162-180.
[20] – تحولات رژیم صهیونیستی پس از آشتی ملی، منتشرشده در وبسایت اندیشکده تبیین، منتشرشده در تاریخ 17 اردیبهشت 1393، قابل بازیابی در آدرس: