گمانه زنی های بسیاری وجود دارد که براساس آنها توافق هسته ای میان ایران و قدرت های جهانی موجب حل بسیاری از بحران های خاورمیانه از جمله جنگ داخلی سوریه خواهد شد؛ اما تهران در رفت و آمدهای دو هفته اخیر در تلاش برای حل این بحران ناکام بوده است و فضا را چندان بهتر از قبل ندیده است. جنگ سوریه در ماه های اخیر برای بشار اسد، نیروهای حزب الله، نظامیان بومی و گروه های شیعی منطقه ای که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای دفاع از رژیم سوریه بنا کرده است، خوب پیش نرفته است. تهران پس از توافق هسته ای اعلام کرد که پیشنهاد صلح موقت و پیگیری راه حل سیاسی را به سازمان ملل ارائه خواهند کرد. ایران به دنبال حفظ اسد است و سعودی ها، ترک ها و آمریکا همیشه حرف از رفتن اسد زده اند.
ظاهرا پس از دیدار وزیر خارجه سوریه از عمان و تهران در هفته گذشته، مشاور امنیت ملی سوریه ژنرال علی مملوک نیز برای دیدار با رهبران امنیتی عربستان به این کشور سفر کرده است. و گزارش ها این شایعه را دامن می زند که احتمالا عربستان تحت شرایطی با ماندن اسد موافقت کند؛ در حالی که عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان در دیدار با لاوروف این قضیه را تکذیب کرد. حداقل بنا به واکنش رسانه های ایران می توان فهمید که تهران از تصمیم روسیه در مورد دیدار با عادل الجبیر ناراحت است. و دمشق نگران عقب نشینی روسیه از حمایت قاطعانه خود از رژیم بشار اسد است.
| حداقل بنا به واکنش رسانه های ایران می توان فهمید که تهران از تصمیم روسیه در مورد دیدار با عادل الجبیر ناراحت است. و دمشق نگران عقب نشینی روسیه از حمایت قاطعانه خود از رژیم بشار اسد است. |
تهران تنها دلواپس رویه و نفوذ عربستان نیست بلکه در مورد ترکیه نیز نگرانی هایی دارد. ایران نگرانی خود را از مداخله مستقیم ترکیه در سوریه اعلام کرده است. تمام این نگرانی ها و ترس ها موجب افزایش بیانات از تهران مبنی بر اعلام حمایت دوباره از بشار شده است. و همین قضیه می تواند دلیل سفر محرمانه قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران به روسیه در ماه گذشته باشد. طراح سیاست های ایران در سوریه (قاسم سلیمانی) در سفر به روسیه ظاهرا برای تحویل سیستم دفاعی اس-300 به روسیه فشار آورده است. اما همچنین ممکن است در این مورد بحث کرده باشد که جنگ برای شام- و اسد- هدفِ از دست رفته نیست.
| طراح سیاست های ایران در سوریه (قاسم سلیمانی) در سفر به روسیه ظاهرا برای تحویل سیستم دفاعی اس-300 به روسیه فشار آورده است. اما همچنین ممکن است در این مورد بحث کرده باشد که جنگ برای شام- و اسد- هدفِ از دست رفته نیست. |
چیزی که ما می بینیم تلاش بازیگران اصلی در امتحان راه های جدید برای توافق نهایی در سوریه است. بعید است که به زودی توافقی حاصل شود، زیرا
| ایران، ترکیه، عربستان و دیگر بازیگران احساس می کنند که پیش از آمدن به میز مذاکره می توانند پیروزی های میدانی بیشتری را کسب کنند. |
واشنگتن ممکن است فکر کند که توافق هسته ای موجب بهتر شدن رفتار و سیاست خارجی ایران می شود، اما ریاض و آنکارا (شاید با کمک مسکو) می خواهند به ایران نشان دهند که رهبری آن در منطقه ناخوشایند است.
***
