مقدمه: در هفته اخیر تحولات بسیار مهمی در سطح منطقه رخ داد. عملیات موشکی ایران علیه مواضع موساد در عراق و گروه‌های تروریستی در سوریه و پاکستان مهمترین این رویداها محسوب می شود. این عملیات اگرچه در درجه نخست پاسخ به عملیات تروریستی کرمان محسوب می‌شود بلکه دارای پیام‌های روشنی مرتبط با جنگ غزه و اقدامات ایالات متحده و رژیم صهیونیستی در منطقه است. یک رویداد مهم دیگر توافق محدود رژیم صهیونیستی و حماس با میانجیگری قطر بوده که طبق آن مقرر شده است در ازای ارائه خدمات درمانی و دارویی به اسرای رژیم صهیونیستی در نوار غزه،  دارو و کمک‌های بشردوستانه  وارد غزه شود. در این رابطه نوع بازیگری قطر و بهره‌گیری آن از اهرم های موجود در جهت کمک به پایان یافتن جنگ غزه جالب توجه است. تداوم تنشها در دریای سرخ و حملات ایالات متحده و انگلیس علیه یمن که واکنش خاص روسیه را نیز در پی داشته است، پیروزی کاندیدای ضد چین در تایوان و امضای توافق تجارت آزاد بین کره جنوبی و کشورهای حاشیه خلیج فارس از جمله دیگر تحولات مهم هفته اخیر بوده است که در این گزارش مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

ارزیابی عملیات موشکی سپاه پاسداران علیه مواضع موساد و داعش در عراق و سوریه

سپاه پاسداران در تاریخ 25 دی‌ماه 1402 به‌صورت هم‌زمان دو عملیات موشکی را علیه مواضع صهیونیست‌ها و داعش در عراق و سوریه اجرا نمود. در همین رابطه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با صدور سه بیانیه عملیات انجام شده را در پاسخ به جنایت‌های اخیر گروهک‌های تروریستی در کرمان و راسک و نیز به شهادت رساندن فرماندهان سپاه و جبهه مقاومت اعلام نموده است. شایان‌ذکر است که مواضعی که در اربیل عراق مورد هدف قرار گرفته‌اند ازجمله مراکز توسعه عملیات جاسوسی موساد و طراحی اقدامات تروریستی در منطقه به‌خصوص علیه ج.ا.ایران بوده‌اند. نکته قابل‌توجهی که در رابطه با عملیات مذکور وجود دارد آن است که برخلاف عملیات پیشین، در حملات اخیر از موشک‌های بالستیک با بُرد بیش از 1200 کیلومتر استفاده شده است که این اقدام به‌نوبه خود حامل پیام‌های صریحی برای رژیم صهیونیستی است (در سال 1398 و در پاسخ به ترور شهید سلیمانی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مقر نیروهای آمریکایی در پایگاه عین الاسد را با استفاده از موشک فاتح 313 با بُرد 500 کیلومتر و قیام با بُرد 800 کیلومتر مورد هدف قرار داد).

در خصوص جزئیات عملیات انجام شده می‌توان چنین اظهار داشت که سپاه پاسداران مقر موساد در اربیل و هشت نقطه دیگر اطراف کنسولگری آمریکا را با 11 فروند موشک که از کرمانشاه پرتاب شدند، مورد هدف قرار داد. بر اساس گزارش‌های رسمی تعداد افراد به هلاکت رسیده پنج نفر بوده که ازاین‌بین نام «پیشرو دیزلی» تاجر سرشناس کرد و چهار تن از اعضای خانواده‌اش به چشم می‌خورد. البته بر اساس اخبار غیررسمی (تائید نشده) «اژی امین» همکار راهبردی موساد در اقلیم کردستان که تأثیر مستقیمی بر ترور «شهید فخری زاده» داشته است نیز در این عملیات به هلاکت رسیده است. لازم به ذکر است که این حمله موشکی با انتقادات فراوانی از سوی احزاب و مسئولین عراق همراه بود؛ به‌نحوی‌که عراق علاوه بر محکوم کردن، شکایت خود را علیه ج.ا.ایران به شورای امنیت و سازمان ملل به ثبت رساند. با عنایت به مطالب فوق‌الذکر می‌توان چنین اظهار داشت که از آغاز عملیات طوفان الاقصی، نخستین بار است که سپاه پاسداران مبادرت به انجام عملیات علیه یکی از مقرهای رژیم صهیونیستی در منطقه کرده است. به نظر چنین می‌رسد که با توجه به حمله مکرر رژیم صهیونیستی علیه مواضع و نیروهای نزدیک به ج.ا.ایران، تهران تصمیم گرفت تا از طریق عملیات مذکور پیام صریحی را به رژیم صهیونیستی برساند مبنی بر اینکه در صورت ادامه دادن حملات به نیروهای ایرانی در سوریه، مقرهای مرتبط با رژیم صهیونیستی در سطح منطقه مورد هدف قرار خواهند گرفت. البته نکته قابل‌توجهی که دراین‌بین وجود دارد آن است که چون حمله به پایگاه موساد در اربیل با انتقادات تند مسئولین و احزاب عراقی همراه شد این موضوع به‌نوبه خود می‌تواند در آینده بر روابط ایران و عراق و همچنین گروه‌های نزدیک به ج.ا.ایران تأثیر منفی بگذارد.

عملیات ایران علیه مقر تروریست‌های جیش العدل در خاک پاکستان و پاسخ متقابل پاکستان در خاک ایران

شامگاه سه‌شنبه 26 دی‌ماه ایران در پاسخ به اقدامات تروریستی گروهک تجزیه‌طلب جیش العدل، دو مقر مهم این گروهک در کوه‌های مرزی پاکستان (در ایالت بلوچستان و در منطقه‌ای موسوم به «کوه سبز») را با استفاده از شش پهپاد انتحاری و چند فروند موشک مورد اصابت قرار داد. نکته قابل‌توجهی که در خصوص منطقه مورد هدف وجود دارد آن است که چون حکومت مرکزی پاکستان کنترل کاملی بر این منطقه کوهستانی ندارد، ازاین‌رو گروه‌های تروریستی از خلأ موجود برای ایجاد پایگاه‌های آموزشی، تدارکاتی و ساخت تجهیزات تروریستی استفاده می‌کنند. پیش‌تر «حسین امیر عبداللهیان» در گفت‌وگوی تلفنی با «جلیل عباس جیلانی» سرپرست وزارت امور خارجه پاکستان با اشاره به تهاجم تروریست‌ها به مقر انتظامی در شهرستان «راسک» که به شهادت 12 نفر و زخمی شدن هفت نفر از کارکنان نیروهای انتظامی ج.ا.ایران منجر شد، از طرف پاکستانی خواسته بود تا کشورش این گروه را به‌عنوان یک گروه تروریستی مورد شناسایی قرار دهد.  متعاقب عملیات انجام شده وزارت خارجه پاکستان  با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که: «پاکستان نقض بی‌دلیل حریم هوایی خود و حمله به داخل خاک این کشور که منجر به کشته شدن دو کودک و مجروح شدن سه دختر شد را به‌شدت محکوم می‌کند»، و سفیر خود در ایران را فراخوانده، کاردار سفارت ج.ا.ایران در این کشور را نیز احضار و حتی درخواست کرد سفیر ایران در پاکستان که در حال حاضر به ایران سفر کرده است، فعلاً به محل مأموریت خود بازنگردد. در بامداد امروز پنجشنبه نیز با هدف قرار دادن یکی از روستاهای مرزی سراوان که منجر به کشته شدن 4 کودک، 3 زن و 2 مرد پاکستانی شد اعلام کرد تروریستهای پاکستانی که خود را «سرماچار» می‌نامند را در استان سیستان و بلوچستان ایران هدف قرار داده است. اگر چه این وضعیت فعلاً روابط دو کشور را متشنج کرده و این خطر وجود که تبدیل به یک بحران منطقه ای شود، با توجه به ماهیت روابط دیرینه دو کشور و شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی به نظر نمی‌رسد روابط  دو کشور دچار چالش اساسی شود. در عوض این امر ضرورت همکاری امنیتی دو کشور در مقابله با گروه های تروریستی را برجسته می‌سازد.

درگیری میان ترکیه و شبه‌نظامیان پ.ک.ک

در هفته‌های گذشته درگیری میان نیروهای نظامی ترکیه و شبه‌نظامیان وابسته به حزب کارگران کردستان موسوم به «پ.ک.ک» شدت گرفته است. این درگیری‌ها بالأخص ازآن‌جهت اهمیت پیدا می‌کنند که ترکیه در حملات اخیرِ این شبه‌نظامیان تلفات چشمگیری داشته است و در آخرین مورد، در هفته گذشته 9 افسر و درجه‌دار ارتش ترکیه کشته شده‌اند. در پاسخ به این حملات، ترکیه دستکم 22 عملیات بمباران هوایی علیه مواضع پ.ک.ک انجام داد و بنا بر آمارهای اعلامی 57 نفر از نیروهای پ.ک.ک در این مجموعه حملات کشته شده‌اند. ناظر بر درگیری‌های پدیدار شده و مسائل داخلی در جمهوری ترکیه، ملاحظات ذیل قابل طرح است:

1. ترکیه بالأخص در واکنش به تشدید حملات پ.ک.ک به نظامیان و همچنین عملیات انتحاری پاییز گذشته در آنکارا، در ماه‌های اخیر اقدام به حملات پهبادی هدفمند به سوریه و حذف سران پ.ک.ک و سازمان‌های وابسته آن همچون «ی.پ.گ» نموده است. آخرین مورد از این اقدامات حذف فیزیکی «لیمان سوویش»، معروف به «ریحان آموده»، از فرماندهان عملیاتی ی.پ.گ در چهارشنبه گذشته در منطقه «قامیشلی» سوریه بوده است.
2. بنا بر اظهارنظر عمده تحلیلگران تلفات مقامات رده‌بالای این تشکیلات‌ و گروه‌های مشابه آن با توجه به حملات هدفمند ترکیه در بلندمدت موجب افت شدید توان عملیاتی این گروه‌ها خواهد شد. در هفته‌های گذشته خبری نیز توسط رسانه‌های ترکیه‌ای از «عبدالله اوجالان» رهبر شناخته شده پ.ک. ک از زندان خطاب به فرماندهان این گروه مخابره شد که محتوای آن، دعوت به کنار گذاردن سلاح با توجه به تلفات بسیار بالای ماه‌های اخیر بوده است. درباره صحت‌وسقم خبر مخابره شده و همچنین در صورت صحت، میزان تأثیرگذاری آن در میان کادرهای میانی پ.ک.ک نمی‌توان به‌طورقطع اظهارنظر نمود؛ با این حال به نظر می‌رسد فرماندهان کنونی پ.ک.ک نظر به بهره‌مندی از منافع سرشاری که به‌طور خاص از همکاری با آمریکا در شمال سوریه و برداشت منابع نفتی آن منطقه عایدشان می‌شود، پذیرای پیشنهاد مطروحه برای زمین گذاردن سلاح نباشند.
3. آمار بالای تلفات نیروهای نظامی ترکیه نیز در هفته‌های گذشته به‌طور ویژه موردتوجه و انتقاد قرار گرفته است و مخالفان اردوغان تلفات بالای نظامیان را نشانه ناتوانی دولت وی دانسته‌اند. ازجمله این انتقادات که به‌طور مبسوط‌تر توسط تحلیلگران نظامی و امنیتی نیز طرح شده است، اتکای بیش‌ازاندازه نیروهای نظامی ترکیه بر پهبادها برای مقابله با تهدیدات پ.ک.ک است. این ابزار نظامی در جو مه‌آلود کوهستانی تا اندازه زیادی امکان پوشش و رصد هوایی پایگاه‌های ترکیه را از بین برده است و همین عدم پوشش، توسط نیروهای پ.ک.ک برای عملیات غافلگیرکننده مورد استفاده قرار می‌گیرد. باید توجه داشت که اردوغان، با توجه به در پیش بودن انتخابات شهرداری‌های ترکیه تمرکز ویژه‌ای بر پیروزی در شهرهای بزرگ ازجمله استانبول دارد و منازعات سیاسی و تبلیغات سوء برخاسته از آمار بالای تلفات نیروهای نظامی ترکیه بر دستیابی وی به نتیجه مطلوب تأثیری منفی خواهد گذارد.
4. اردوغان و مقامات امنیتی ـ نظامی ترکیه در جریان درگیری‌های اخیر بارها اعلام کرده‌اند که به دنبال مصالحه، آتش‌بس یا مذاکره نخواهند بود و مبارزه با پ.ک.ک را تا خنثی ساختن کامل تهدید متصورِ ادامه خواهند داد. دولت مستقر نیز ضمن برگزاری نشست فوق‌العاده امنیتی پس از کشته شدن 9 سرباز در حمله پ.ک.ک، بیانیه‌ای صادر نمود که به‌موجب آن از عزم دولت ترکیه ضمن تأکید بر تداوم مبارزه با تروریسم، اعلام شده بود که ترکیه اجازه نخواهد داد که شاهد تأسیس ترورستان در مرزهای جنوبی خود باشد. این اصطلاح در حقیقت کنایه دولت ترکیه به تلاش‌هایی است که به‌طور اخص در شمال سوریه برای تأسیس یک ساختار سیاسی مستقل به نام کردستان انجام می‌پذیرد.

در پایان می‌توان چنین اذعان داشت که دستکم در کوتاه‌مدت، بمباران‌های هوایی هدفمند و تلاش‌ها برای حذف فیزیکی چهره‌های وابسته به پ.ک.ک و اقمار این گروه از سوی ترکیه تداوم خواهد داشت و این حملات، به‌طریق‌اولی موجب تضعیف توان لجستیکی و نظامی گروه مذکور خواهد شد. از طرف دیگر، با توجه به همکاری گسترده کردهای شمال سوریه با ایالات‌متحده بعید است موازنه به حدی تغییر نماید که پ.ک.ک مجبور به تسلیم یا به بیان اوجالان زمین گذاردن سلاح شود. ازاین‌رو، ترکیه احتمالاً برای مدت طولانی با تهدیدات ناشی از پ.ک.ک و سایر گروه‌های اقماری دست‌وپنجه نرم خواهد کرد و از طرف دیگر، با توجه به مطرح بودن پیشران‌های متعدد برای این کشور در راستای تداوم سیاست منطقه‌ای خود در قبال عراق و سوریه، ازجمله گروه‌های نیابتی و موردحمایت ترکیه در این دونقطه، بعید است تحرک ترکیه در این ناحیه با افت فراوانی مواجه شود.

جورچین چندجانبه میانجی‌گری قطر برای پایان جنگ غزه

سخنگوی وزارت امور خارجه قطر در تاریخ 17 ژانویه 2024 میلادی اعلام نمود که دولت قطر با همکاری دوستانه دولت فرانسه، موفق به میانجی‌گری برای دست‌یابی به یک توافق میان حماس و رژیم صهیونیستی شده است. مطابق این توافق، مقرر شده است که دارو و کمک‌های بشردوستانه به غیرنظامیان در مناطق آسیب‌دیده و تخریب‌ شده غزه در ازای ارائه خدمات درمانی و دارویی موردنیاز زندانیان رژیم صهیونیستی در نوار غزه تحویل داده شود. مطابق بیانیه وزارت امور خارجه قطر، این کمک‌ها توسط دو فروند هواپیمای متعلق به نیروهای مسلح قطر، روز چهارشنبه دوحه را به مقصد شهر «عریش» در مصر ترک خواهد کرد تا آماده انتقال از گذرگاه «رفح» به سمت نوار غزه شوند. سخنگوی وزارت خارجه قطر در ادامه اظهاراتش با تأکید بر ادامه تلاش‌های این دولت با همکاری شرکای منطقه‌ای و بین‌المللی خود در چارچوب اقدامات قطری به‌منظور پایان یافتن جنگ در غزه اشاره نمود. وی همچنین بر ارتباط مستقیم تنش‌های فزاینده در دریای سرخ میان یمن و ایالات‌متحده و انگلستان با جنگ غزه تأکید نمود و افزود: «ضروری است به این مسئله اذعان نماییم که یافتن راه‌حلی برای تنش‌های منطقه‌ای، نیازمند درک همه‌جانبه از وضعیت غزه دارد.» در ادامه نیز به‌عنوان موضع همیشگی قطر، دخالت‌های نظامی در دریای سرخ را برای جلوگیری از تشدید تنش‌ها ناکافی دانست و بر لزوم گفت‌وگوها و مذاکرات سیاسی به‌منظور تخفیف بحران تأکید نمود.

لازم به ذکر است که دولت قطر پیش‌ازاین نیز در جریان آتش‌بس چندروزه میان رژیم صهیونیستی و حماس و نیز تبادل زندانیان دو طرف در کنار مصر نقش‌آفرینی داشت. با این وصف به نظر می‌رسد که دستگاه دیپلماسی قطر در تلاش است با تحلیل و تفسیر یکپارچه از مجموعه اتفاقات و وقایع در منطقه، هدف نهایی خود که پایان یافتن جنگ در غزه است را به سرانجام برساند. برای نمونه می‌توان به اظهارات نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه قطر، «محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی» اشاره نمود. وی طی سخنانی در اجلاس «داووس» با اشاره به مخاطرات جدی گسترش تنش در دریای سرخ ناشی از حملات آمریکا و انگلیس به یمن، تنها مسیر حل بحران تجارت بین‌الملل در دریای سرخ را حل مشکل در نوار غزه دانست. نکته قابل‌توجه دیگر اظهارنظر وی در پاسخ به حملات موشکی ایران به مقر تروریست‌ها در منطقه بود که رویدادهای منطقه را جدای از هم ندانست. با در نظر گرفتن این موضع پذیرا و نسبتاً همراه وزیر امور خارجه قطر در برابر حملات موشکی ایران، به نظر می‌رسد درون دستگاه تحلیلی قطری‌ها افزایش کنترل شده تنش می‌تواند منجر  به پایان جنگ در نوار غزه شود. به همین خاطر نسبت به افزایش کنترل شده تنش‌ها توسط محور مقابل رژیم صهیونیستی واکنش شدید نشان نمی‌دهد. علاوه بر این، تغییر مسیر کشتی‌های حامل ال‌ان‌جی قطر به اروپا از دریای سرخ و کانال سوئز به «دماغه امید نیک» که منجر به افزایش مدت‌زمان ارسال محموله‌های گاز طبیعی به اروپا می‌شود را نیز می‌توان از دیگر ابزارهایی قلمداد نمود که دولت قطر سعی دارد به‌وسیله فشاری که از این طریق به اروپا و آمریکا خواهد آمد، رژیم صهیونیستی را به آتش‌بس دائمی در نوار غزه وادار نماید.

واکنش فدراسیون روسیه به حملات آمریکا و انگلیس علیه یمن

حملات ایالات‌متحده و انگلیس علیه مواضع انصارالله در هفته گذشته، اعتراض و واکنش طرف‌های روسی را در پی داشت. ذکر این نکته ضروری به نظر می‌رسد که یک روز قبل از حملات آمریکا و انگلیس به مواضع انصارالله، شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامه‌ای را به تصویب رساند که از انصارالله توقف آنی و سریع حملات به کشتی‌های تجاری در دریای سرخ را درخواست می‌نمود.  پیش از تصویب قطعنامه مذکور، شورای امنیت سه اصلاحیه روسیه به پیش‌نویس آن را رد نمود که در میان آن‌ها یکی از اصلاحیه‌ها روسیه بر منازعه فلسطین و رژیم صهیونیستی به‌عنوان علت تنش‌های اخیر در دریای سرخ تأکید نموده بود. با این ملاحظه، علیرغم عدم پذیرش اصلاحات موردنظر روسیه در قطعنامه، این کشور مشابه قطعنامه 2216 علیه انصارالله، این بار نیز مانع تصویب قطعنامه مذکور نشد و به آن رأی ممتنع داد. در حقیقت، روسیه تنها یک‌مرتبه در فوریه 2018 اقدام به وتوی قطعنامه‌ای مرتبط با انصارالله نموده است که با توجه به محتوای ضد ایرانی قطعنامه مذکور، بایستی آن وتو را بیشتر در راستای حمایت از جمهوری اسلامی ایران قلمداد کرد و از این منظر، رأی ممتنع روسیه به قطعنامه ضدیمنی در شورای امنیت تا اندازه زیادی با رفتار سنتی روسیه در قبال انصارالله تطابق دارد. در ادامه اهم واکنش‌های نشان داده شده توسط مقامات روس به این حملات نقل خواهد شد:

• نماینده دائم روسیه در سازمان ملل متحد در کانال تلگرامی این نمایندگی از درخواست روسیه برای نشست فوری و فوق‌العاده شورای امنیت سازمان ملل خبر داد. وی اظهار داشت که توجیه دفاع مشروع هیچ نسبتی با حملات به‌اصطلاح ائتلاف ندارد و هیچ‌گونه اجازه‌ای ذیل فصل هفت منشور برای به‌کارگیری زور توسط شورای امنیت سازمان ملل اعطا نشده است. از این منظر اقدام ائتلاف مذکور را کاملا در مغایرت مستقیم با اصل دوم منشور سازمان ملل متحد دانست و اذعان داشت که این تنها یک تعرض نظامی جدید از سوی مجموعه غرب است که به لیست بلندبالای حملات علیه غرب آسیا به‌مثابه قربانی طولانی این اقدامات افزوده خواهد شد.
• پسکوف، سخنگوی ولادیمیر پوتین نیز این حملات را از نظر روسیه برخلاف قوانین بین‌المللی دانسته است. پسکوف البته همزمان تلاش نموده است تا میان روسیه و انصارالله فاصله‌گذاری کند و تاکید نموده که روسیه به‌طور مکرر از انصارالله خواسته این اقدامات را کنار بگذارد چراکه از نظر روسیه این اقدامات به‌شدت اشتباه است.
• خانم ماریا زاخاروا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، در کانال تلگرامی خود نوشت که حملات ایالات‌متحده به یمن یکی دیگر از نمونه‌های سوءاستفاده از قطعنامه‌های سازمان ملل و بی‌حرمتی به قوانین بین‌المللی از سوی آنگلوساکسون‌هاست که با هدف تشدید تنش‌ها در منطقه و در جهت اهداف مخرب آن‌ها انجام می‌پذیرد.

وی سپس در جریان یک اجلاس خبری تأکید نمود که روسیه نگران است موضع ایالات‌متحده در شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره مسائل دریای سرخ تنها پوششی برای تشدید تنش در منطقه باشد و از همین رو رفتار غیرمسئولانه ایالات‌متحده و متحدان آن را محکوم نمود. او آمریکایی‌ها را دارای سابقه طولانی در این دست اقدامات و استفاده از این روش‌های غیرقانونی دانست و از جامعه جهانی درخواست نمود تا در حمله گروهی از کشورها بدون مجوز سازمان ملل متحد به یمن را به‌شدت محکوم کنند. در آخر خانم زاخاروا از گفتگوی نزدیک روسیه با شرکای منطقه‌ای خود، اعم از عربستان سعودی، خبر داد و بر ضرورت شدت بخشیدن به تلاش‌های بین‌المللی به‌منظور جلوگیری از تشدید تنش‌ها تأکید نمود.

در پایان می توان چنین اظهار داشت که فدراسیون روسیه کماکان موضع سنتی خود مبنی بر عدم‌حمایت مستقیم و جدی در قبال انصارالله را حفظ کرده است و تلاش می‌کند نزد افکار عمومی جهان میان خود و انصارالله فاصله‌گذاری کند. در حقیقت، انصارالله برای روسیه بیش از آنکه متحد مستقیم باشد، در مجموعه مناسبات یمن-ایران ـ روسیه واجد اهمیت است. بااین‌همه، مجموعه روندهای مواجهه میان غرب و روسیه در سال‌های اخیر موجب نزدیکی بیشتر روسیه به نیروهای مقاومت و سایر گروه‌های ضد غربی شده است و به نظر می‌رسد واکنش لفظی اما جدی روسیه ناشی از اهمیت موازنه و مقابله با غرب در سرتاسر جهان با توجه به تداوم جنگ اوکراین باشد. به‌بیان‌دیگر، روسیه از ناآرامی پیش‌آمده به‌واسطه تحرکات انصارالله در باب المندب و دریای سرخ به جهت آثاری که از منظر اقتصادی، سیاسی و امنیتی بر غرب می‌گذارد استقبال می‌کند و از همین رو، اقدام مستقیمی برای متوقف نمودن انصارالله انجام نخواهد داد. بااین‌حال، باید توجه داشت که در صورت گسترش تنش‌ها به کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس بعید است روسیه به قیمت نارضایتی عربستان و امارات به‌عنوان بازیگران خاکستری در رقابت میان روسیه و غرب، اقدام به وتوی قطعنامه یا ممانعت از برخورد با انصارالله نماید.

پیروزی کاندیدای ضد چین در انتخابات تایوان

بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، انتخابات ریاست و مجلس تایوان در تاریخ 13 ژانویه 2024 میلادی (23 دی‌ماه) برگزار شد که در پایان «لای چینگ تی» (Lai Ching – te) نامزد حزب حاکم تایوان (حزب دمکرات پیشرو یا همان DPP) موفق شد با کسب 40.1 درصد از مجموع آراء اخذ شده، بالاتر از «هو یو یی» (نامزد حزب کومینتانگ ـ طرفدار چین) و «کو ون جی» (نامزد حزب سوم که از رویکرد رئیس دولت پیشین که از حزب DPP بود حمایت می‌کرد) در انتخابات ریاست این جزیره خودمختار به برتری برسد و بر اریکه قدرت تکیه نماید. وی پس از برتری چنین اظهار داشت که: «نه‌تنها وضعیت موجود در تنگه تایوان را حفظ خواهد کرد، بلکه از تایوان در برابر تهدیدها و ارعاب مداوم چین محافظت خواهد کرد». شایان‌ذکر است که تایوان یکی از مهم‌ترین عرصه‌های رقابت میان چین و ایالات‌متحده محسوب می‌شود. ازاین‌رو، تغییرات سیاسی در این جزیره می‌تواند منجر به تشدید و یا کاهش تنش میان پکن و تایپه و حتی واشنگتن و پکن منجر شود. با توجه به آنکه نماینده حزب دمکرات پیشرو یا مترقی مجدد کنترل جزیره تایوان را تا دوره بعد در دست خواهد داشت (مخالف الحاق تایوان به سرزمین اصلی) ازاین‌رو احتمال می‌رود که دولتمردان چینی کما فی سابق با تکیه‌بر اقداماتی همچون انجام عملیات اطلاعاتی، تهاجم به حریم هوایی تایوان، گسترده‌تر کردن دایره نفوذ سایبری و انجام مانورهای نظامی، سیاست اجبار را به‌منظور تحت تأثیر قرار دادن تصمیمات تایپه دنبال نمایند.

امضاء موافقت‌نامه تجارت آزاد میان کره جنوبی و GCC

در روزهای اخیر کره جنوبی و شورای همکاری خلیج‌فارس بیانیه مشترک موافقت‌نامه تجارت آزاد را به امضاء رساندند. در صورت عملیاتی شدن این موافقت‌نامه، تعرفه‌های تجارت کالا و خدمات میان کره جنوبی و شش کشور عضو شورای همکاری خلیج‌فارس (عربستان سعودی، امارات، قطر، کویت، عمان و بحرین) برچیده خواهد شد. علاوه بر حذف تعرفه‌ها، اقدامات متعدد دیگری نیز در راستای تسهیل تجارت دوجانبه بین کره جنوبی و این کشورها رخ خواهد داد. گفتنی است پیش‌ازاین در سال گذشته، کره جنوبی با امارات متحده عربی  پیمان تجارت آزاد به امضاء رسانده است. همچنین شورای همکاری خلیج‌فارس نیز به‌تازگی یک پیمان تجارت آزاد مقدماتی با پاکستان امضاء نموده بود. طبق اعلام وزارت «تجارت، انرژی و صنعت» کره جنوبی، پیمان تجارت آزاد با کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس در سال آتی به‌صورت رسمی به امضاء خواهد رسید.

گفتنی است حجم تجارت کره جنوبی و کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس در سال 2022 برابر 102.6 میلیارد دلار بوده است که به ترتیب کشورهای عربستان سعودی با 43.2 میلیارد دلار، امارات متحده عربی با 19.46 میلیارد دلار، قطر با 14.7 میلیارد دلار، عمان با 5.66 میلیارد دلار، بحرین با 550 میلیون دلار و کویت با 413 میلیون دلار شرکای تجاری کره جنوبی را تشکیل می‌دهند. عمده صادرات کره جنوبی به این کشورها را وسایل نقلیه و قطعات خودرو، ماشین‌آلات و لوازم مکانیکی و ماشین‌آلات و تجهیزات الکتریکی تشکیل می‌دهد. از دیگر سو نیز عمده واردات کره جنوبی از کشورهای عضو شورای همکاری شامل منابع انرژی هیدروکربنی اعم از نفت خام و گاز طبیعی و مواد شیمایی است. موافقت‌نامه تجارت آزاد بین کره و شورای همکاری خلیج‌فارس، یک سامانه اقتصادی مبتکرانه و جامع با محوریت 12 موضوع اصلی را به وجود خواهد آورد که از میان آن‌ها، شش موضوع (انرژی و منابع، اقتصاد زیستی، صنایع پیشرفته، مزارع هوشمند، بهداشت و خدمات سمعی‌وبصری) دارای پیوست‌های مجزا هستند.

توسعه و تسهیل تجارت میان کره جنوبی و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس با امضاء موافقت‌نامه تجارت ترجیحی ازجمله اهداف اعضای بزرگ‌تر  شورای همکاری به‌منظور گسترش سبد همکاری‌های خارجی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس است. با آغاز به کار عملیاتی پیمان تجارت آزاد تعرفه مربوط به حدود 90% از کالاها ازجمله کالاهای اساسی نظیر ال‌ان‌جی، ال‌پی‌جی و سایر فرآورده‌های نفتی از جانب کره جنوبی از بین خواهد رفت. از سوی دیگر نیز کشورهای عضو شورای همکاری نیز نسبت به حذف تعرفه 80% از محصولات و کالاها اقدام خواهند نمود. گسترش تجارت و توسعه همکاری شرکت‌های دارای فنّاوری پیشرفته کره‌ای در زمینه‌های مختلف می‌تواند به توسعه بیش‌ازپیش کشورهای حوزه خلیج‌فارس در صنعت و رفاه منجر شود.

اندیشکده راهبردی تبیین